အေနာ္ရထာမင္း(အနိရုဒၶ)လြန္ေသာ္ သူ၏သားေတာ္ေစာလူးမင္းနန္းတက္သည္။ ေစာလူးမင္းအား သူ၏ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ
ငရမန္ကန္း ကပုန္ကန္ဖမ္းဆီးသြားသျဖင့္ က်န္စစ္သားကသြားေရာက္ကယ္တင္ရာ ေစာလူးမင္းက က်န္စစ္သားသူ႔အားကယ္တင္
ပါသည္ဟု ေအာ္ေလသျဖင့္ ေစာလူးမင္းကိုထားခဲ့ရေလသည္။ရန္သူလက္ခ်က္ျဖင့္ ေစာလူးမင္းကံကုန္သည္တြင္ ပုဂံျပည္တြင္
က်န္စစ္သားမင္း နန္းတက္ေလသည္။ က်န္စစ္သားမင္းႀကီးသည္ ပုဂံျပည္ထီးနန္းကို ခရစ္ႏွစ္ ၁၀၈၄ တြင္ဆက္ခံခဲ့ပါသည္။
အေနာ္ရထာမင္းႀကီး၏ အားထားရေသာ သူရဲေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္ က်န္စစ္သားသည္ အေနာ္ရထာထူေထာင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုမၿပိဳကြဲေအာင္ စည္းရုံးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မြန္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္စြာေနထိုင္ေရးကိုအားေပးသည့္အေနျဖင့္ သူေရးထုိးခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ မြန္ဘာသာကိုလည္း ထည့္သြင္းေစခဲ့သည္။ ဆည္၊ ေျမာင္း၊ ေက်ာင္း၊ ကန္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္အႏွံ႔ ေဆာက္လုပ္ေစခဲ့သည္။ သာသနာေတာ္ကို ခ်ီးေျမွာက္၍ ဘုရား၊ ေစတီ၊ ဂူပုထုိးမ်ားလည္း တည္ထားခဲ့သည့္အျပင္ ဗုဒၶဂါယာရွိ ပ်က္စီးယိုယြင္းမူ႔မ်ားကို တမန္မ်ားေစလႊတ္၍ ျပဳျပင္ေစျခင္း၊ ပိဋကတ္ေတာ္ကို စစ္ေဆးျပဳျပင္၍ တစ္စုံကူးေစျခင္း၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိရဟန္း၊ သံဃာမ်ားအား ပစၥည္းေလးပါး ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းျခင္း အစရွိေသာ သာသနာေရးဆိုင္ရာ ကုသိုလ္မ်ားကိုလည္းျပဳခဲ့သည္။ ေအဒီ ၁၁၀၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာတြင္ နန္းေတာ္သစ္ကိုတည္၍ ေအဒီ ၁၁၀၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလတြင္ နန္းေတာ္ကိုလက္စသတ္ခဲ့သည္။ ထီးနန္းကို ၂၈ ႏွစ္ၾကာစုိးစံေတာ္မူၿပီးေနာက္ ေအဒီ ၁၁၁၂ တြင္ နတ္ရြာစံကံကုန္ခဲ့သည္။ အရုိက္အရာကို ေျမးေတာ္ အေလာင္းစည္သူ မင္းက ဆက္ခံခဲ့သည္။
ဟံသာ၀တီ (ပဲခူး) ကို ဂြ်မ္းစစ္သည္မ်ား လာေရာက္တိုက္ခိုက္ရာတြင္ စစ္သည္ေလးသိန္းအားႏွင့္ ညီမွ်ေသာသူရဲေကာင္း ေလးေယာက္ႏွင့္ ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု လည္းပါသည္။ ပဲခူးဘုရင္က ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္ေသာအားျဖင့္ သမီးေတာ္ မဏိစႏၵာကို ပုဂံဘုရင္အေနာ္ရထာ မင္းထံဆက္သရာတြင္ လမ္းခရီး၌ က်န္စစ္သားႏွင့္ သံေယာဇဥ္ျငိတြယ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ျမန္မာရာဇ၀င္မ်ားတြင္ ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ထိုအေၾကာင္း အရာမ်ားကို က်န္စစ္သားမင္းေရးထိုးခဲ့ေသာ မည္သည့္ေက်ာက္စာတြင္မွမေတြ႔ရွိခဲ့ရေပ။ ထိုသို႔သံေယာဇဥ္တြယ္သျဖင့္ ဘုရင္ကအမ်က္ေတာ္ ရွရာ၍ က်န္စစ္သားကို ေႏွာင္ႀကိဳးတည္းကာ ေခၚလာေစသည္။ အေနာ္ရထာ ကုိယ္တုိင္ လွံျဖင့္လႊတ္၍ ထိုးလိုက္သည္တြင္ လူကိုမထိမိ ေႏွာင္ႀကိဳးကိုသာ ထိုးမိ၍ ေႏွာင္ႀကိဳးျပတ္သြားကာ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ထြက္ေျပးေလရာ မႏ ၱေလးေတာင္တြင္ က်န္စစ္သားေျခရာဆိုေသာ ေက်ာက္တုံးေပၚမွ ေျခရာတစ္ခုလည္း ဒ႑ာရီအျဖစ္ရွိေပသည္။ မင္းဒဏ္သင့္ေနစဥ္ ကာလအတြင္းတြင္ သမ ၻဴလႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့၍ သားေတာ္ ရာဇကုမာရ္ထြန္းကားသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ထို ရာဇကုမၼာမင္းသားမွာ က်န္စစ္သား၏ သားမဟုတ္ဟုလည္းဆိုၾကသည္။ ထိုမင္းသားသည္ ေနာင္တြင္ ျမန္မာစာေပႏွင့္သမိုင္းအတြက္ အေရးပါေသာ ရာဇကုမၼာေက်ာက္စာကို ေရးထိုးခဲ့သည္။ ရာဇ၀င္မ်ားႏွင့္ သမိုင္းေက်ာက္စာမ်ားအရ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာအယူမ်ားကြဲျပားေနေသာ္လည္း က်န္စစ္သားမင္းသည္ အေနာ္ရထာလက္ထက္တြင္ အလြန္ အေရးပါေသာ လက္ရုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ႏွင့္ ျပည့္စုံသည့္ သူရဲေကာင္း တစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့မည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေလသည္။
အခ်ိဳ ႔လည္း အထက္အညာသို႔ ပါၾကရသည္။
ငါ၏ အကူအညီျဖင္႔ ထိုသူတို႔ ပုဂံသို႔ ျပန္ေရာက္ေစပါအ႕ံ။
မ်ားစြာေသာ သူခပ္သိမ္းတို႔သည္ သားတကြဲ ၊မယားတကြဲ ၊ မိကြဲ ၊ ဖကြဲ ျဖစ္ၾကရကုန္၏။
ထိုသူတို႔၏ ဒုကၡကို ငါျငိမ္းပါအ႔ံ။ ထိုသူတို႔၏ မ်က္ရည္ကို ငါသုတ္ပါအံ့၊ ငါ၏ ယာလက္ျဖင့္ ဆန္စပါးရိကၡာ ကိုေပးအ့ံ၊ ငါ၏၀ဲလက္ျဖင့္ ၀တ္စား တန္ဆာ ေပးအံ့။
အမိသည္ သားငယ္အား ရင္ခြင္၌ ႏွစ္သိမ့္သကဲ့သို႔ ငါသည္လည္း တုိင္းသူျပည္သားတို႔ကို ႏွစ္သိမ့္ပါအံ့၊´
(က်န္စစ္သား၏ မူရင္း မြန္ဘာသာျဖင္႔ ေရးထိုးထားေသာ ေရႊစည္းခံုဘုရား ေက်ာက္စာကို ျမန္မာျပန္မွ)
မူရင္း မြန္ဘာသာ ကို ပင္ G.H.Luce က ဤသို႔ အဂၤလိပ္ ဘာသာ သို႔ ျပန္ဆိုထားသည္ ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္။
“ His Majesty’s desire – quickly they shall be fulfilled. When raiding enemies come up to destroy Pagan , and all four castes of people living there are borne off captive downstream and go to other countries, by the strength lift and energy of the king ,swiftly shall they ascend upstream and take their solace in Pagan again. Of those torn from their dear ones, if those who were sick at heart , by a course of benefits , with water of compassion , with loving-kindness which is even as a hand , he shall wipe their tears , he shall wash away their snot . With his right hand rice and bread , with his left hand ornaments and apparel , he shall give to all his people. Like children resting in their mother’s bosom , so shall the king keep watch over them and help them ”
(1102-AD တြင္ ေရးထိုးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာ ကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထားျခင္း)
က်န္စစ္သားေခၚ ထိလိုင္မင္းသည္ ဘုရင္ျဖစ္ၿပီးေနာက္ မြန္-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရးကို အေလးေပးေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ မြန္ယဥ္ေက်းမူ႔မ်ားကို
ေဖၚထုတ္ျခင္း၊ မြန္ သီခ်င္း၊တီးခ်င္း၊ကခ်င္း တို႔ကို အားေပးခဲ့သည္။ ထုိမင္းလက္ထက္ေရးထုိးခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာမ်ားကိုလည္း မြန္ဘာသာျဖင့္
ေရးထုိးေစခဲ့သည္။ သားေတာ္ရာဇကုမၼာကို ထီးေမြမေပးပဲ မြန္မ်ိဳးႏြယ္ႏွင့္ ပတ္သတ္ေနေသာ ေျမးေတာ္အေလာင္းစည္သူအားထီးနန္းေပးခဲ့ျခင္းမွာ
မြန္-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရးကို အေလးေပးခဲ့ေၾကာင္းေပၚလြင္ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္အလိုက္သိလိမၼာေသာ သားေတာ္ရာဇကုမၼာေၾကာင့္လည္း မင္းႀကီးသည္
စိတ္ထိခိုက္ခဲ႔ရဟန္ရွိေလသည္။ မင္းႀကီးကံကုန္ေတာ္မူခါနီးတြင္ ေရးထုိးခဲ့ေသာ ထုိေက်ာက္စာတြင္ မင္းႀကီး၏ျဖစ္စဥ္မ်ားႏွင့္ ဖခင္ေက်းဇူးကို
သိတတ္ေသာ ရာဇကုမၼာမင္းသား၏ သည္းခံနားလည္ပုံကိုျမင္ေတြ႔ႏိုင္ေလသည္။
က်န္စစ္သားမင္းသည္ ျပည္သူအမ်ားအားလည္း စာရိတၱေကာင္းမြန္လာေစရန္သြန္သင္ခဲ့သည္။ ဆည္၊ ေျမာင္း၊ တာတမံမ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးၿပီး လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကို အားေပးခဲ့သည္။ ထုိအျခင္းအရာမ်ားကို မြန္ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ အထင္အရွား ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေပသည္။ ထုိ႔ျပင္ ၎ေက်ာက္စာမ်ားမွတဆင့္ က်န္စစ္မင္း လက္ထက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုလည္း ခန္႔မွန္းႏိုင္ေပသည္။ အေၾကာင္းအရာ အားျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဖၚျပထားေလသည္။ တင့္တယ္ေသာ က်က္သေရရွိေသာ အရိမဒၵနျပည္၌ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားျခင္း ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းမွ ကင္းေသာ အုပ္စိုးနည္းကို အရွင္ ၿဂီၾတိဘု၀နာဒီတ်ဓမၼရာဇာမင္းသည္ သြန္သင္ဆုံးမျပလတၱံ႔။ ဟုေတြ႔ရေလသည္။ အုပ္စုိးေနေသာ အစိုးရကို အျပစ္မရွိက ေၾကာက္ရြ႔ံေနရျခင္းလုံး၀ မရွိေစရာဟုဆိုလိုပါသည္။ ထုိအခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေရွးကပင္ ထင္ထင္ရွားရွားရွိခဲ့သည့္ အဆင့္ျမင့္ေသာ ႏိုင္ငံေရးကို ရည္ညႊန္းသည့္သေဘာသက္ေရာက္ပါသည္။ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျပည္သူအေပါင္းစိတ္ခ်မ္းသာရသည္ဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ပါရွိသည္။ ထုိေက်ာက္စာမ်ားမွာ ေရႊစည္းခုံဘုရားေက်ာက္စာ၊ ျမကန္ေက်ာက္စာ၊ ျပည္ေရႊဆံေတာ္ရွိေက်ာက္စာ၊ မြန္ေက်ာက္စာ အစရွိသည့္ ေက်ာက္စာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
က်န္စစ္သားသည္ ျပည္သူထဲမွျဖစ္လာေသာ မင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ေရွးမင္းအဆက္အႏြယ္မ်ားကို ဆက္လက္ေျမႇာက္စားခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုမင္းရိုးထက္ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ သေဘာကိုျပခ်င္သျဖင့္ အဖဘက္မွေနမ်ိဳးႏြယ္၊ အမိကား ၀ါးလုံးအတြင္းမွ ေပါက္ဖြားသူဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္အထပ္ထပ္ေဖၚျပၾကသည္။ ျပည္သူထဲမွ မင္းျဖစ္လာလ်င္ ဘုရားဗ်ာဒိတ္အရ မင္းျဖစ္ရသည္ဟူေသာ စကားလုံးမ်ားကိုလည္း ပေဒသရာဇ္စနစ္ထုံးစံအတိုင္းေတြ႔ရွိရေလသည္။ တိုင္းသူ၊ျပည္သားမ်ားအား စည္းရုံးေရးတစ္မ်ိဳးလည္းျဖစ္ေပသည္။ က်န္စစ္သားမင္းသည္ ေလာကီအေရးအျပင္ ေလာကုတၱရာအေရးျဖစ္ေသာ သာသနာေတာ္အတြက္ပါ မ်ားစြာေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာမင္းျဖစ္သည္။ ဘုရား၊ဂူပုထိုးမ်ား တည္ခဲ့၍ ေရႊစည္းခုံေစတီ ႏွင့္ အာနႏၵာဂူဘုရား တို႔မွာထင္ရွားလွသည္။ ရဟန္း၊သံဃာေတာ္မ်ားကို ခ်ီးေျမွာက္ၿပီး၊ ဆြမ္း၊ကြမ္းေလးပါး ျပည့္စုံေစခဲ့သည္။ ဗုဒၶဂါယာရွိ ဘုရားေက်ာင္းကို ႃပုျပင္ေစခဲ့သည္။ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းမွ မင္းသားတစ္ပါးကို သာသနာေတာ္ တြင္သက္၀င္ယုံၾကည္ခဲ့ေစေလသည္။
ေရွးမြန္ေက်ာက္စာအရ မင္းျဖစ္ၿပီး တစ္ဆယ့္ခုနစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ နန္းေတာ္သစ္ကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ နန္းေတာ္ကို ေအဒီ၁၁၀၁ ႏို၀င္ဘာ ၄ ရက္ေန႔တြင္စတင္တည္ေဆာက္ၿပီး ၁၁၀၂ ေမလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ၿပီးဆုံးခဲ့သည္။ ယခုအခါမည္သည့္ အေထာက္အထားမွ မေတြ႔ရေသးသျဖင့္ သစ္သားနန္းေတာ္ျဖစ္ရမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကေလသည္။ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္စဥ္ႏွင့္ တည္ေဆာက္ၿပီးစီးရာတြင္ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ ဗိႆႏိုးနတ္အားပူေဇာ္ျခင္း၊ ဗလိနတ္စာေကြ်းျခင္း၊ ရိုးရာနဂါးရွိခိုးျခင္းစေသာ အယူမ်ားအားလည္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ရွင္အရဟံ ဦးေဆာင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ပရိတ္ရြတ္ဖတ္ေပးခဲ့ၾကသည္ဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ေဖၚျပထားသည္။ ထီးနန္းကို ၂၈ ႏွစ္ၾကာစိုးစံၿပီးေနာက္ ၁၁၁၂ တြင္ ကံကုန္ေတာ္မူခဲ့သည္။ မင္းႀကီးနာမက်န္းျဖစ္ေနစဥ္ သားေတာ္ရာဇကုမၼာေရးထိုးခဲ့ေသာေက်ာက္စာတြင္ က်န္စစ္မင္း၏ဘ၀ကိုေလ့လာရန္လည္းေကာင္း၊ ထုိေခတ္ပုဂံျပည္ အေျခအေနကိုခန္႔မွန္းရန္အတြက္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာစာျဖစ္ေပၚပုံအဆင့္ဆင့္ကိုေလ့လာရန္အတြက္လည္းေကာင္းမ်ားစြာအသုံး၀င္သည္။ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာဟု အသိမ်ားသကဲ့သို႔ ပုဂံရွိျမေစတီ ဘုရား၀င္းအတြင္းစိုက္ထူထားေသာေၾကာင့္ျမေစတီေက်ာက္စာဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ေက်ာက္စာအား ပါဠိ၊မြန္၊ျမန္မာ၊ ပ်ဴ ဘာသာေလးမ်ိဳးျဖင့္ ေက်ာက္စာတိုင္၏ေလးမ်က္ႏွာ တြင္ေရးထုိးထားသည္။
ယင္း သို ့မြန္လူမ်ိဳးမ်ား ၏ ပုန္ကန္ထၾကြမွဳ ကို ျမန္မာ ရာဇ၀င္မ်ား ၌ ျပည ္ေတာ္သာ က်ြန္းစစ္ပြဲဟု ေရးသား ေဖၚျပၾကသည္။ ငရမန္ကန္း ဦးေဆာင္သည့္ မြန္လူမ်ိဳးတို ့သည္ အထက္ ျမန္မာႏိုင္ ငံ အင္း၀ အထိ ခ်ီ တက္ တိုက္ခိုက္ လ်က္ရွိစဥ္ အေနာ္ရထာမင္း ႏွင့္ အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ အား စည္းလံုး သိမ္းသြင္း ရာ တြင္ ပါ၀င္ခဲ့ သည့္ ျမန္မာ လူမ်ိဳး အႀကီး အကဲ တဦးျဖစ္သူ က်န္စစ္သား သည္ အျခား ျမန္မာ အႀကီး အကဲ မ်ား ႏွင့္ အတူ ပုဂံျပည္ ႏွင့္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံတလြွား ၏ အေျခခံေဒသျဖစ္သည့္ ေက်ာက္ဆည္ ၊ လယ္တြင္းနယ္ မ်ား ႏွင့္ မိတၳိ လာ နယ္ မ်ား တြင္ လူသူအင္အား စုေဆာင္းၿပီး စားနပ္ရိကၡာ အင္အားျဖည့္ ကာ ငရမန္ ကန္းအား တန္ျပန္ တိုက္ ခိုက ္၍ ေနာက္ဆံုး ပုဂံအနီးျမင္းက ပါ စစ္ပြဲ တြင္ ငရမန္ကန္းတို ့ အား ေအာင္လိုက္ ႏိုင္ၿပီး ေစာလူးမင္း ၏ ဦး ေခါင္း မွ လြင့္စင္က်သြားသည့္ ပုဂံမင္းဆက္ ၏ မကိုဋ္သရဖူ အား က်န္စစ္သားသည္ ျပန္လည္ ထိမ္း သိမ္း လိုက္ ႏိုင္သည္။
က်န္စစ္သား သည္ ပုဂံထီးနန္း အား သိမ္းပိုက္ၿပီး ေနာက္ မြန္ျမန္မာ စစ္ပြဲေၾကာင့္ ဒုကၡ ပင္လယ္ေ၀လ်က္ ၿမိဳ ့ပ်က္ ၊ ႐ြာပ်က္ ၊ အိုးပ်က္ ၊ အိမ္ပ်က္ ႏွင့္ လုပ္ငန္း ကိုင္ငန္း မ်ားပါ ၊ ပ်က္စီးျခင္းမ်ားစြာျဖင့္ အဘက္ဘက္တြင္ ကစင့္ ကလ်ား ျဖစ္ေနသည့္ျပည္သူျပည္သားမ်ား အတြက္ အေလးထား၍ တိုင္းျပည္ အား အေရး တ ႀကီး ျပန္ လည္ ထူေထာင္သည္။ မြန္ဘာသာျဖင့္ ေရးထိုးထား သည့္ ေ႐ွြစည္းခံုေက်ာက္စာ အေထာက္အထား အ ရ ။ မ်ားစြာေသာသူခပ္သိမ္းတို ့သည္ သား တကြဲ ၊ မယား တကြဲ ၊မိ တကြဲ ၊ ဖ တကြဲ ၊ ျဖစ္ၾက ရ ကုန္၏။ ထို သူတို ့၏ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ကို ငါၿငိမ္းပါအံ့။ ထို သူ တို ့၏ မ်က္ရည္ ကို ငါ သုတ္ ပါအံ့။ ငါ ၏ ယာဘက္လက္ျဖင့္ ဆန ္စပါး ရိကၡာကိုေပးအံ့။ ငါ ၏ ၀ဲဘက္လက္ျဖင့္ ၀တ္စားတန္ဆာေပးအံ့။ အမိ သည္ သားငယ္ ကို ရင္ခြင္၌ ႏွစ ္သိမ့္ ေစ အံ့ သကဲ့ သို ့ ငါ သည ္လည္း တိုင္းသူျပည္သား တို ့ကို ႏွစ္သိမ့္ေစ အံ့။ ဟု ေရးထိုး ထားသည့္ က်န္ စစ္ သား သည္ ျမန္မာ လူမ်ိဳး အႀကီးအကဲ တဦး အေနျဖင့္ငွင္း ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ တ ႏိုင္ငံ လံုး ၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တဦး အ ေနျဖင့္ငွင္း ၊ ေစာလူးမင္း နန္းသက္ အတြင္း ျပင္းထန္စြာ ေပါက္ကြဲခဲ့သည့္ မြန္ ျမန္မာ အေရး ေတာ္ပံု ကို ေလး ေလး နက္နက္ စဥ္းစားသံုးသပ္ ခဲ့ပံုရသည္။
က်န္စစ္သား သည္ မြန္တို ့အား ျမန္မာတို ့ႏွင့္ တူညီမၽွတ ေသာ အခြင့္အေရးကို ေပးအပ္ ဆက္ဆံခဲ့သည္။ မြန္လူမ်ိဳး အႀကီးအကဲ မ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ အေထြေထြ ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး ၊ ကာကြယ္ေရး ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္မ်ားအျဖစ္ ပါ၀င္ေစခဲ့သည္။ မြန္လူမ်ိဳး မ်ား ၏ ယဥ္ ေက်း မွဳ ႏွင့္ အစဥ္အလာ ကို လည္း ေလးစား မွဳ ျပခဲ့သည္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ကမၺည္းေက်ာက္စာ ႒ာန မွ စုေဆာင္း ရွာေဖြ စာရင္း ျပဳလုပ္ထား သည့္ က်န္စစ္သား ႏွင့္ သက္ ဆိုင္ သည့္ ေရွးေဟာင္း ေက်ာက္စာ မ်ား သည္ ၊ မ်ားေသာ အားျဖင့္ မြန္စာ ၊ မြန္အကၡရာ မ်ားျဖင့္ ေရးထိုး ထား သည္ကိုသာ ေတြ ့ရွိရသည္။ မြန္ ျမန္မာ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး ကို အေျမွာ္အျမင္ႀကီးမားစြာျဖင့္ က်န္ စစ္ သား သည္ ေဆာင္႐ြက္လိုက္သည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ စည္းလံုးမွဳသည္ ပိုမိုသိပ္သည္းခိုင္ၿမဲလာသည္။
တႏိုင္ငံလံုး စစ္မက္ကင္းရွင္းကာ ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာလာသည္။ ပုဂံေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ေ႐ြွေရာင္လြွမ္းေသာ ကာလ ဟု ေခၚဆို ရလိမ့္မည္။ အေထြေထြ ကုန္ထုတ္လုပ္ ငန္းတိုးခ်ဲ့ျခင္း ၊ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ား ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားျခင္း အထူးသျဖင့္ တရုတ္ျပည္ ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း တို ့ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားျခင္း မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ သည္ ကို ေတြ ့ရွိရသည္။
အေနာ္ရထာ လက္ထက္ မွ စတင္ ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့ သည့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား ကို ဖြံ ့ၿဖိဳး တိုးတက္ေအာင္ေဆာင္ ႐ြက္ခဲ့သည္။ အ့ံမခန္းေလာက္ေသာ ဗိသုကာ အတတ္ျဖင့္ အနႏၵာလွဳိင ္ဂူေတာ္ ႀကီး ႏွင့္သာသနာ့အေဆာက္အဦးမ်ားစြာကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ အေနာ္ရထာ လက္ထက္ က အစ မသတ္ႏိုင္ခဲ့ သည့္ ေ႐ြွစည္းခံုေစတီ ေတာ္ကို အၿပီးသတ္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံဗုဒၶဂါယာ တြင္ ပ်က္စီး လ်က္ ရွိသည့္ သာသနာ အေဆာက္အဦးမ်ာ းအား ေစလႊတ္ျပင္ဆင္ျခင္းျပဳသည့္အျပင္ အိႏၵိယ ၊ သီဟိုဠ္ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ လည္း သာသနာ ေရး ဆက္သြယ္မွဳ ရွိခဲ့သည္။ က်န္စစ္သား ၏ နန္းသက္ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္ သိကၡာသည္ အတိုးတက္ အျမင့္မားဆံုး ကာလ ဟု ဆိုရလိမ့္ မည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီး ငယ္ အားလံုး က အသိ အမွတ္ျပဳ ခန္ ့ျငား လာ ၾကသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၁၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွ သံအဖြဲ ့၀င္ မ်ား တရုတ္ ဧကရာဇ္နန္းေတာ္သို ့ဆိုက္ ေရာက္ေသာ အခါ အခ်ဳပ္အျခာ အာ ဏာပိုင္ သည့္ႏိုင္ငံႀကီးတႏိုင္ငံ ၏ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ အျဖစ္ တ ရုတ္ တို ့က တ ခမ္း တနား တ ေဆာင္တေယာင္ ဧည့္ခံ ဆက္ဆံ ျခင္းျပဳ ေၾကာင္း တရုတ္နန္းတြင္း မွတ္တမ္းမ်ား ၌ ေဖၚျပ ေရးသား ထားသည္။ ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ စည္ပင္ ထြန္းကားရာ ႏိုင္ငံအျဖစ္လည္း အိႏၵိယ ႏွင့္ သီဟိုဠ္ ႏိုင္ငံမ်ား က ေလးေလးစားစား ႏွင့္ခန္ ့ခန္ ့ျငား ျငား ဆက္ဆံၾက သည္ ဟု မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကပါသည္။
အေနာ္ရထာမင္းႀကီး၏ အားထားရေသာ သူရဲေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္ က်န္စစ္သားသည္ အေနာ္ရထာထူေထာင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ကိုမၿပိဳကြဲေအာင္ စည္းရုံးေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မြန္-ျမန္မာ ခ်စ္ၾကည္စြာေနထိုင္ေရးကိုအားေပးသည့္အေနျဖင့္ သူေရးထုိးခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ မြန္ဘာသာကိုလည္း ထည့္သြင္းေစခဲ့သည္။ ဆည္၊ ေျမာင္း၊ ေက်ာင္း၊ ကန္မ်ားကို ႏိုင္ငံေတာ္အႏွံ႔ ေဆာက္လုပ္ေစခဲ့သည္။ သာသနာေတာ္ကို ခ်ီးေျမွာက္၍ ဘုရား၊ ေစတီ၊ ဂူပုထုိးမ်ားလည္း တည္ထားခဲ့သည့္အျပင္ ဗုဒၶဂါယာရွိ ပ်က္စီးယိုယြင္းမူ႔မ်ားကို တမန္မ်ားေစလႊတ္၍ ျပဳျပင္ေစျခင္း၊ ပိဋကတ္ေတာ္ကို စစ္ေဆးျပဳျပင္၍ တစ္စုံကူးေစျခင္း၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိရဟန္း၊ သံဃာမ်ားအား ပစၥည္းေလးပါး ေထာက္ပံ့လွဴဒါန္းျခင္း အစရွိေသာ သာသနာေရးဆိုင္ရာ ကုသိုလ္မ်ားကိုလည္းျပဳခဲ့သည္။ ေအဒီ ၁၁၀၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာတြင္ နန္းေတာ္သစ္ကိုတည္၍ ေအဒီ ၁၁၀၂ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလတြင္ နန္းေတာ္ကိုလက္စသတ္ခဲ့သည္။ ထီးနန္းကို ၂၈ ႏွစ္ၾကာစုိးစံေတာ္မူၿပီးေနာက္ ေအဒီ ၁၁၁၂ တြင္ နတ္ရြာစံကံကုန္ခဲ့သည္။ အရုိက္အရာကို ေျမးေတာ္ အေလာင္းစည္သူ မင္းက ဆက္ခံခဲ့သည္။
ငယ္စဥ္ဘ၀
က်န္စစ္သားမင္းသည္ အဖဘက္မွ အာဒိစၥ၀ံသေနမ်ိဳးျဖစ္၍ အမိဘက္မွ ၀ါးပင္အတြင္းမွ သေႏၶတည္ ေမြးဖြားလာေသာသူျဖစ္သည္ဟု ေက်ာက္စာတစ္ခ်ိဳ႕တြင္ ေဖၚျပထားသည္။ က်န္စစ္သားမင္း၏ဘြဲ႔ေတာ္မွာ သကၤကရုိက္ဘာသာျဖင့္ ျဂီ့ဗၾကဘရဏႀတိဘူပတိ ျဖစ္၍ အဓိပၸါယ္မွာ ငယ္ရြယ္ပ်ိဳျမစ္ေသာမင္း ဟု ေကာက္ယူႏိုင္သည္။ ထိလုိင္မင္းဟုလည္း နာမည္ရွိၿပီး က်န္စစ္သားသည္ ေရွးမင္းဆက္မွ ဆင္းသက္လာသူမဟုတ္ပဲ အရည္အခ်င္းေၾကာင့္ ထီးနန္းဆက္ခံႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေလသည္။ က်န္စစ္သားမင္း၏ အျခားဘြဲ႔ ျဖစ္ေသာ ထိလိုင္မင္းဟုလည္း ေခၚေသာေၾကာင့္ ယခု၀မ္းတြင္းႃမို႔နယ္ရွိ ထီးလႈိင္အရပ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ရေသာသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္မည္ဟု ထင္ရသည္။ ရာဇ၀င္အခ်ိဳ႕တြင္ အေနာ္ရထာမင္းက နန္းအရာကိုလုယူမည္သူဟု အထင္ရွိသျဖင့္ အသက္အရြယ္အလိုက္ ကြပ္မ်က္ခဲ့သည္ဟုဆိုၾကသည္။ ဘုန္းရွင္၊ ကံရွင္ျဖစ္သျဖင့္ အသက္မေသပဲရွိေသာ္ အေနာ္ရထာမင္းက မိမိလက္ေအာက္တြင္ အမူ႔ထမ္းေစခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ ျမန္မာသမိုင္းစာအုပ္တစ္ခ်ိဳ႔တြင္ က်န္စစ္သားႏွင့္ အျခားသူရဲေကာင္းသုံးေယာက္ျဖစ္သည့္ ငေထြရူး၊ ငလံုးလက္ဖယ္ႏွင့္ ေညာင္ဦးဖီးတို႔အား ပုဂံျပည့္ရွင္ အေနာ္ရထာမင္း၏ သူရဲေကာင္းေလးေယာက္ဟု ေဖၚျပၾကသည္။ဟံသာ၀တီ (ပဲခူး) ကို ဂြ်မ္းစစ္သည္မ်ား လာေရာက္တိုက္ခိုက္ရာတြင္ စစ္သည္ေလးသိန္းအားႏွင့္ ညီမွ်ေသာသူရဲေကာင္း ေလးေယာက္ႏွင့္ ျပန္လည္တိုက္ခိုက္ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု လည္းပါသည္။ ပဲခူးဘုရင္က ေက်းဇူးတုံ႔ျပန္ေသာအားျဖင့္ သမီးေတာ္ မဏိစႏၵာကို ပုဂံဘုရင္အေနာ္ရထာ မင္းထံဆက္သရာတြင္ လမ္းခရီး၌ က်န္စစ္သားႏွင့္ သံေယာဇဥ္ျငိတြယ္ခဲ့ၾကသည္ဟု ျမန္မာရာဇ၀င္မ်ားတြင္ ဆိုၾကသည္။ သို႔ေသာ္ထိုအေၾကာင္း အရာမ်ားကို က်န္စစ္သားမင္းေရးထိုးခဲ့ေသာ မည္သည့္ေက်ာက္စာတြင္မွမေတြ႔ရွိခဲ့ရေပ။ ထိုသို႔သံေယာဇဥ္တြယ္သျဖင့္ ဘုရင္ကအမ်က္ေတာ္ ရွရာ၍ က်န္စစ္သားကို ေႏွာင္ႀကိဳးတည္းကာ ေခၚလာေစသည္။ အေနာ္ရထာ ကုိယ္တုိင္ လွံျဖင့္လႊတ္၍ ထိုးလိုက္သည္တြင္ လူကိုမထိမိ ေႏွာင္ႀကိဳးကိုသာ ထိုးမိ၍ ေႏွာင္ႀကိဳးျပတ္သြားကာ တစ္ဖက္ကမ္းသို႔ ထြက္ေျပးေလရာ မႏ ၱေလးေတာင္တြင္ က်န္စစ္သားေျခရာဆိုေသာ ေက်ာက္တုံးေပၚမွ ေျခရာတစ္ခုလည္း ဒ႑ာရီအျဖစ္ရွိေပသည္။ မင္းဒဏ္သင့္ေနစဥ္ ကာလအတြင္းတြင္ သမ ၻဴလႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့၍ သားေတာ္ ရာဇကုမာရ္ထြန္းကားသည္။ အခ်ိဳ႕ကလည္း ထို ရာဇကုမၼာမင္းသားမွာ က်န္စစ္သား၏ သားမဟုတ္ဟုလည္းဆိုၾကသည္။ ထိုမင္းသားသည္ ေနာင္တြင္ ျမန္မာစာေပႏွင့္သမိုင္းအတြက္ အေရးပါေသာ ရာဇကုမၼာေက်ာက္စာကို ေရးထိုးခဲ့သည္။ ရာဇ၀င္မ်ားႏွင့္ သမိုင္းေက်ာက္စာမ်ားအရ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာအယူမ်ားကြဲျပားေနေသာ္လည္း က်န္စစ္သားမင္းသည္ အေနာ္ရထာလက္ထက္တြင္ အလြန္ အေရးပါေသာ လက္ရုံးရည္၊ ႏွလုံးရည္ႏွင့္ ျပည့္စုံသည့္ သူရဲေကာင္း တစ္ေယာက္ျဖစ္ခဲ့မည္မွာ အမွန္ပင္ျဖစ္ေလသည္။
ထီးနန္းကိုရျခင္း
အေနာ္ရထာမင္းထံမွ နန္းေမြကိုသားေတာ္ေစာလူးမင္းက ေအဒီ ၁၀၇၇ တြင္ဆက္ခံေလရာ ထိုမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံညံ့ဖ်င္းသျဖင့္ တိုင္းကားျပည္ရြာမႃငိမ္မသက္ျဖစ္ေလသည္။ ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ငရမန္ကန္းက သူပုန္ထရာတြင္ ေစာလူးမင္းအဖမ္းခံခဲ့ရသည္ဟုရာဇ၀င္က်မ္းမ်ားတြင္ပါသည္။ ေစာလူးမင္းကို ရန္သူမ်ားလက္မွ ကယ္တင္ရန္အတြက္ ရန္သူတပ္အတြင္းသို႔တစ္ကိုယ္ေတာ္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ေစာလူးမင္းအား ထမ္းေျပး၍ ကယ္တင္ရာ က်န္စစ္သားအားမယုံၾကည္ပဲ ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ ငရမန္ကန္းကသာ အသက္ကိုခ်မ္းသာေပးမည္ထင္သျဖင့္ က်န္စစ္သား သူ႔အားလာကယ္ပါသည္ဟု ေအာ္ေလရာ ေစာလူးမင္းအားရန္သူလက္အတြင္းထားခဲ့ရေလသည္။ ေစာလူးမင္းသည္ ငရမန္ကန္းလက္ခ်က္ျဖင့္ ကံကုန္ခဲ့သည္ဟု ရာဇ၀င္က်မ္းတစ္ခ်ိဳ႕ ဆိုသည္။ သူပုန္ထေသာ ငရမန္ကန္းရန္ကို က်န္စစ္သားဦးေဆာင္၍ ႏွိမ္နင္းခဲ့သည့္အျပင္ ျမန္မာ့သမိုင္းေလ့လာသူ ပါေမာကၡလုစ္ ထင္ျမင္ယူဆေသာ အျခားသူပုန္ထဖြယ္အေရးလည္းရွိေပသည္။ ထုိသူပုန္ထမႈမွာ အေနာ္ရထာမင္းသိမ္းပိုက္ခဲ့ေသာ မြန္တိုင္းဌာေနႏွင့္ပတ္သတ္ေလသည္။ မႏုဟာမင္း၏ ေျမးေတာ္သူမွာ ငရန္မန္ကန္း၏သူပုန္ထမႈ ႏွင့္မပတ္သတ္ပဲ သီးျခားသူပုန္ထလိုဟန္တူေပသည္။ ပုဂံမင္းအခမ္းအနားသုံးေလွေတာ္အား ယူေဆာင္၍ေျပးေလရာ က်န္စစ္သားက မႏုဟာမင္း၏ ျမစ္ေတာ္ႏွင့္သမီးေတာ္အား ေပးစားကာ ေပါက္ဖြားေသာကေလးငယ္အား ထီးေမြဆက္ခံေစမည္ဟု ကတိေပး၍ မြန္-ျမန္မာခ်စ္ၾကည္ေရးကိုထိန္းသိမ္းထားခဲ့သည္ဟု ယူဆရေလသည္။ ထိုကတိမွာ ရာဇကုမၼာမင္းသားထီးေမြမရခဲ့ျခင္းအေၾကာင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ အေနာ္ရထာမင္းတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္အားမျပိဳကြဲေအာင္ ႏွလုံးရည္ႏွင့္ စည္းလုံးႏိုင္ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ေပသည္။ ထိုကဲ့သို႔ လက္ရုံးရည္၊ႏွလုံးရည္ႏွင့္ ျပည့္စုံေသာ ပုဂံသူရဲေကာင္းအား မူးမတ္၊ ေသနာပတိမ်ားက ၁၀၈၄ တြင္နန္းအပ္ခဲ့သည္။ ၁၀၈၆ တြင္မွရာဇဘိေသကခံယူခဲ့သည္ဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ေဖၚျပထားသည္။နန္းတက္ကတိ
`ပုဂံကို ရန္သူတို႔ ဖ်က္ဆီးေသာအခါ အမ်ိဳးေလးပါးသည္ စစ္သံု႔ပန္းျဖစ္၍ အခ်ိဳ ႔လည္း ေအာက္အေၾကသို႔ ပါၾကရသည္။အခ်ိဳ ႔လည္း အထက္အညာသို႔ ပါၾကရသည္။
ငါ၏ အကူအညီျဖင္႔ ထိုသူတို႔ ပုဂံသို႔ ျပန္ေရာက္ေစပါအ႕ံ။
မ်ားစြာေသာ သူခပ္သိမ္းတို႔သည္ သားတကြဲ ၊မယားတကြဲ ၊ မိကြဲ ၊ ဖကြဲ ျဖစ္ၾကရကုန္၏။
ထိုသူတို႔၏ ဒုကၡကို ငါျငိမ္းပါအ႔ံ။ ထိုသူတို႔၏ မ်က္ရည္ကို ငါသုတ္ပါအံ့၊ ငါ၏ ယာလက္ျဖင့္ ဆန္စပါးရိကၡာ ကိုေပးအ့ံ၊ ငါ၏၀ဲလက္ျဖင့္ ၀တ္စား တန္ဆာ ေပးအံ့။
အမိသည္ သားငယ္အား ရင္ခြင္၌ ႏွစ္သိမ့္သကဲ့သို႔ ငါသည္လည္း တုိင္းသူျပည္သားတို႔ကို ႏွစ္သိမ့္ပါအံ့၊´
(က်န္စစ္သား၏ မူရင္း မြန္ဘာသာျဖင္႔ ေရးထိုးထားေသာ ေရႊစည္းခံုဘုရား ေက်ာက္စာကို ျမန္မာျပန္မွ)
မူရင္း မြန္ဘာသာ ကို ပင္ G.H.Luce က ဤသို႔ အဂၤလိပ္ ဘာသာ သို႔ ျပန္ဆိုထားသည္ ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္။
“ His Majesty’s desire – quickly they shall be fulfilled. When raiding enemies come up to destroy Pagan , and all four castes of people living there are borne off captive downstream and go to other countries, by the strength lift and energy of the king ,swiftly shall they ascend upstream and take their solace in Pagan again. Of those torn from their dear ones, if those who were sick at heart , by a course of benefits , with water of compassion , with loving-kindness which is even as a hand , he shall wipe their tears , he shall wash away their snot . With his right hand rice and bread , with his left hand ornaments and apparel , he shall give to all his people. Like children resting in their mother’s bosom , so shall the king keep watch over them and help them ”
(1102-AD တြင္ ေရးထိုးခဲ႔ေသာ ေက်ာက္စာ ကို အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုထားျခင္း)
က်န္စစ္သားမင္း၏ စြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ား
ေရႊစည္းခုံေစတီေတာ္
က်န္စစ္သားမင္းသည္ ျပည္သူအမ်ားအားလည္း စာရိတၱေကာင္းမြန္လာေစရန္သြန္သင္ခဲ့သည္။ ဆည္၊ ေျမာင္း၊ တာတမံမ်ား ေဆာက္လုပ္ေပးၿပီး လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကို အားေပးခဲ့သည္။ ထုိအျခင္းအရာမ်ားကို မြန္ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ အထင္အရွား ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေပသည္။ ထုိ႔ျပင္ ၎ေက်ာက္စာမ်ားမွတဆင့္ က်န္စစ္မင္း လက္ထက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုလည္း ခန္႔မွန္းႏိုင္ေပသည္။ အေၾကာင္းအရာ အားျဖင့္ ေအာက္ပါအတိုင္းေဖၚျပထားေလသည္။ တင့္တယ္ေသာ က်က္သေရရွိေသာ အရိမဒၵနျပည္၌ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားျခင္း ေၾကာက္ရြံ႔ျခင္းမွ ကင္းေသာ အုပ္စိုးနည္းကို အရွင္ ၿဂီၾတိဘု၀နာဒီတ်ဓမၼရာဇာမင္းသည္ သြန္သင္ဆုံးမျပလတၱံ႔။ ဟုေတြ႔ရေလသည္။ အုပ္စုိးေနေသာ အစိုးရကို အျပစ္မရွိက ေၾကာက္ရြ႔ံေနရျခင္းလုံး၀ မရွိေစရာဟုဆိုလိုပါသည္။ ထုိအခ်က္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ေရွးကပင္ ထင္ထင္ရွားရွားရွိခဲ့သည့္ အဆင့္ျမင့္ေသာ ႏိုင္ငံေရးကို ရည္ညႊန္းသည့္သေဘာသက္ေရာက္ပါသည္။ တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို ရင္၀ယ္သားကဲ့သို႔အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ျပည္သူအေပါင္းစိတ္ခ်မ္းသာရသည္ဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ပါရွိသည္။ ထုိေက်ာက္စာမ်ားမွာ ေရႊစည္းခုံဘုရားေက်ာက္စာ၊ ျမကန္ေက်ာက္စာ၊ ျပည္ေရႊဆံေတာ္ရွိေက်ာက္စာ၊ မြန္ေက်ာက္စာ အစရွိသည့္ ေက်ာက္စာမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
က်န္စစ္သားသည္ ျပည္သူထဲမွျဖစ္လာေသာ မင္းျဖစ္ေသာ္လည္း ေရွးမင္းအဆက္အႏြယ္မ်ားကို ဆက္လက္ေျမႇာက္စားခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိုမင္းရိုးထက္ၾကီးက်ယ္ျမင့္ျမတ္ေသာ သေဘာကိုျပခ်င္သျဖင့္ အဖဘက္မွေနမ်ိဳးႏြယ္၊ အမိကား ၀ါးလုံးအတြင္းမွ ေပါက္ဖြားသူဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္အထပ္ထပ္ေဖၚျပၾကသည္။ ျပည္သူထဲမွ မင္းျဖစ္လာလ်င္ ဘုရားဗ်ာဒိတ္အရ မင္းျဖစ္ရသည္ဟူေသာ စကားလုံးမ်ားကိုလည္း ပေဒသရာဇ္စနစ္ထုံးစံအတိုင္းေတြ႔ရွိရေလသည္။ တိုင္းသူ၊ျပည္သားမ်ားအား စည္းရုံးေရးတစ္မ်ိဳးလည္းျဖစ္ေပသည္။ က်န္စစ္သားမင္းသည္ ေလာကီအေရးအျပင္ ေလာကုတၱရာအေရးျဖစ္ေသာ သာသနာေတာ္အတြက္ပါ မ်ားစြာေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာမင္းျဖစ္သည္။ ဘုရား၊ဂူပုထိုးမ်ား တည္ခဲ့၍ ေရႊစည္းခုံေစတီ ႏွင့္ အာနႏၵာဂူဘုရား တို႔မွာထင္ရွားလွသည္။ ရဟန္း၊သံဃာေတာ္မ်ားကို ခ်ီးေျမွာက္ၿပီး၊ ဆြမ္း၊ကြမ္းေလးပါး ျပည့္စုံေစခဲ့သည္။ ဗုဒၶဂါယာရွိ ဘုရားေက်ာင္းကို ႃပုျပင္ေစခဲ့သည္။ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္းမွ မင္းသားတစ္ပါးကို သာသနာေတာ္ တြင္သက္၀င္ယုံၾကည္ခဲ့ေစေလသည္။
ေရွးမြန္ေက်ာက္စာအရ မင္းျဖစ္ၿပီး တစ္ဆယ့္ခုနစ္ႏွစ္အၾကာတြင္ နန္းေတာ္သစ္ကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။ နန္းေတာ္ကို ေအဒီ၁၁၀၁ ႏို၀င္ဘာ ၄ ရက္ေန႔တြင္စတင္တည္ေဆာက္ၿပီး ၁၁၀၂ ေမလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ၿပီးဆုံးခဲ့သည္။ ယခုအခါမည္သည့္ အေထာက္အထားမွ မေတြ႔ရေသးသျဖင့္ သစ္သားနန္းေတာ္ျဖစ္ရမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကေလသည္။ နန္းေတာ္သစ္တည္ေဆာက္စဥ္ႏွင့္ တည္ေဆာက္ၿပီးစီးရာတြင္ ေထရ၀ါဒႏွင့္ မသက္ဆိုင္ေသာ ဗိႆႏိုးနတ္အားပူေဇာ္ျခင္း၊ ဗလိနတ္စာေကြ်းျခင္း၊ ရိုးရာနဂါးရွိခိုးျခင္းစေသာ အယူမ်ားအားလည္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ရွင္အရဟံ ဦးေဆာင္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက ပရိတ္ရြတ္ဖတ္ေပးခဲ့ၾကသည္ဟု ေက်ာက္စာမ်ားတြင္ေဖၚျပထားသည္။ ထီးနန္းကို ၂၈ ႏွစ္ၾကာစိုးစံၿပီးေနာက္ ၁၁၁၂ တြင္ ကံကုန္ေတာ္မူခဲ့သည္။ မင္းႀကီးနာမက်န္းျဖစ္ေနစဥ္ သားေတာ္ရာဇကုမၼာေရးထိုးခဲ့ေသာေက်ာက္စာတြင္ က်န္စစ္မင္း၏ဘ၀ကိုေလ့လာရန္လည္းေကာင္း၊ ထုိေခတ္ပုဂံျပည္ အေျခအေနကိုခန္႔မွန္းရန္အတြက္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာစာျဖစ္ေပၚပုံအဆင့္ဆင့္ကိုေလ့လာရန္အတြက္လည္းေကာင္းမ်ားစြာအသုံး၀င္သည္။ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာဟု အသိမ်ားသကဲ့သို႔ ပုဂံရွိျမေစတီ ဘုရား၀င္းအတြင္းစိုက္ထူထားေသာေၾကာင့္ျမေစတီေက်ာက္စာဟုလည္း ေခၚၾကသည္။ ေက်ာက္စာအား ပါဠိ၊မြန္၊ျမန္မာ၊ ပ်ဴ ဘာသာေလးမ်ိဳးျဖင့္ ေက်ာက္စာတိုင္၏ေလးမ်က္ႏွာ တြင္ေရးထုိးထားသည္။
မြန္ျမန္မာေသြးစည္းညီညြတ္ေရး
အေနာ္ရထာ ဘုရင္ ကြယ္လြန္ၿပီး ငွင္း ၏ သားေစာလူးမင္း (၁၀၇၇ မွ ၁၀၈၄ အထိ ) နန္းတက္ၿပီး ေနာက္ မ ၾကာမွီ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္း ရွိ မြန္လူမ်ိဳး တို ့၏ ျပင္းထန္ႀကီးမား သည့္ အံုၾကြမွဳႀကီးတရပ္ ေပၚ ေပါက္ ၍ လာ သည္။ ပဲခူးစား ငရမန္ကန္း ဦးေဆာင္ သည့္ မြန္ တို ့ သည္ ပုဂံျပည္ ႏွင့္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ တလြွားသို ့ ခ်ီတက္ လာၾက ၿပီး လၽွင္ အေမၽွာ္ အျမင္ နည္းပါးသည့္ ေစာလူးမင္း အား ဖမ္းဆီး ကြပ္ မ်က္ ႏိုင္ခဲ့ၾက သည္။ယင္း သို ့မြန္လူမ်ိဳးမ်ား ၏ ပုန္ကန္ထၾကြမွဳ ကို ျမန္မာ ရာဇ၀င္မ်ား ၌ ျပည ္ေတာ္သာ က်ြန္းစစ္ပြဲဟု ေရးသား ေဖၚျပၾကသည္။ ငရမန္ကန္း ဦးေဆာင္သည့္ မြန္လူမ်ိဳးတို ့သည္ အထက္ ျမန္မာႏိုင္ ငံ အင္း၀ အထိ ခ်ီ တက္ တိုက္ခိုက္ လ်က္ရွိစဥ္ အေနာ္ရထာမင္း ႏွင့္ အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ အား စည္းလံုး သိမ္းသြင္း ရာ တြင္ ပါ၀င္ခဲ့ သည့္ ျမန္မာ လူမ်ိဳး အႀကီး အကဲ တဦးျဖစ္သူ က်န္စစ္သား သည္ အျခား ျမန္မာ အႀကီး အကဲ မ်ား ႏွင့္ အတူ ပုဂံျပည္ ႏွင့္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံတလြွား ၏ အေျခခံေဒသျဖစ္သည့္ ေက်ာက္ဆည္ ၊ လယ္တြင္းနယ္ မ်ား ႏွင့္ မိတၳိ လာ နယ္ မ်ား တြင္ လူသူအင္အား စုေဆာင္းၿပီး စားနပ္ရိကၡာ အင္အားျဖည့္ ကာ ငရမန္ ကန္းအား တန္ျပန္ တိုက္ ခိုက ္၍ ေနာက္ဆံုး ပုဂံအနီးျမင္းက ပါ စစ္ပြဲ တြင္ ငရမန္ကန္းတို ့ အား ေအာင္လိုက္ ႏိုင္ၿပီး ေစာလူးမင္း ၏ ဦး ေခါင္း မွ လြင့္စင္က်သြားသည့္ ပုဂံမင္းဆက္ ၏ မကိုဋ္သရဖူ အား က်န္စစ္သားသည္ ျပန္လည္ ထိမ္း သိမ္း လိုက္ ႏိုင္သည္။
က်န္စစ္သား သည္ ပုဂံထီးနန္း အား သိမ္းပိုက္ၿပီး ေနာက္ မြန္ျမန္မာ စစ္ပြဲေၾကာင့္ ဒုကၡ ပင္လယ္ေ၀လ်က္ ၿမိဳ ့ပ်က္ ၊ ႐ြာပ်က္ ၊ အိုးပ်က္ ၊ အိမ္ပ်က္ ႏွင့္ လုပ္ငန္း ကိုင္ငန္း မ်ားပါ ၊ ပ်က္စီးျခင္းမ်ားစြာျဖင့္ အဘက္ဘက္တြင္ ကစင့္ ကလ်ား ျဖစ္ေနသည့္ျပည္သူျပည္သားမ်ား အတြက္ အေလးထား၍ တိုင္းျပည္ အား အေရး တ ႀကီး ျပန္ လည္ ထူေထာင္သည္။ မြန္ဘာသာျဖင့္ ေရးထိုးထား သည့္ ေ႐ွြစည္းခံုေက်ာက္စာ အေထာက္အထား အ ရ ။ မ်ားစြာေသာသူခပ္သိမ္းတို ့သည္ သား တကြဲ ၊ မယား တကြဲ ၊မိ တကြဲ ၊ ဖ တကြဲ ၊ ျဖစ္ၾက ရ ကုန္၏။ ထို သူတို ့၏ ဆင္းရဲ ဒုကၡ ကို ငါၿငိမ္းပါအံ့။ ထို သူ တို ့၏ မ်က္ရည္ ကို ငါ သုတ္ ပါအံ့။ ငါ ၏ ယာဘက္လက္ျဖင့္ ဆန ္စပါး ရိကၡာကိုေပးအံ့။ ငါ ၏ ၀ဲဘက္လက္ျဖင့္ ၀တ္စားတန္ဆာေပးအံ့။ အမိ သည္ သားငယ္ ကို ရင္ခြင္၌ ႏွစ ္သိမ့္ ေစ အံ့ သကဲ့ သို ့ ငါ သည ္လည္း တိုင္းသူျပည္သား တို ့ကို ႏွစ္သိမ့္ေစ အံ့။ ဟု ေရးထိုး ထားသည့္ က်န္ စစ္ သား သည္ ျမန္မာ လူမ်ိဳး အႀကီးအကဲ တဦး အေနျဖင့္ငွင္း ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ တ ႏိုင္ငံ လံုး ၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး တဦး အ ေနျဖင့္ငွင္း ၊ ေစာလူးမင္း နန္းသက္ အတြင္း ျပင္းထန္စြာ ေပါက္ကြဲခဲ့သည့္ မြန္ ျမန္မာ အေရး ေတာ္ပံု ကို ေလး ေလး နက္နက္ စဥ္းစားသံုးသပ္ ခဲ့ပံုရသည္။
က်န္စစ္သား သည္ မြန္တို ့အား ျမန္မာတို ့ႏွင့္ တူညီမၽွတ ေသာ အခြင့္အေရးကို ေပးအပ္ ဆက္ဆံခဲ့သည္။ မြန္လူမ်ိဳး အႀကီးအကဲ မ်ားအား ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ အေထြေထြ ကုန္ထုတ္ လုပ္ငန္း ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ ေရး ၊ ကာကြယ္ေရး ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ ဆိုင္ရာလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ဦးစီးေခါင္းေဆာင္မ်ားအျဖစ္ ပါ၀င္ေစခဲ့သည္။ မြန္လူမ်ိဳး မ်ား ၏ ယဥ္ ေက်း မွဳ ႏွင့္ အစဥ္အလာ ကို လည္း ေလးစား မွဳ ျပခဲ့သည္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ကမၺည္းေက်ာက္စာ ႒ာန မွ စုေဆာင္း ရွာေဖြ စာရင္း ျပဳလုပ္ထား သည့္ က်န္စစ္သား ႏွင့္ သက္ ဆိုင္ သည့္ ေရွးေဟာင္း ေက်ာက္စာ မ်ား သည္ ၊ မ်ားေသာ အားျဖင့္ မြန္စာ ၊ မြန္အကၡရာ မ်ားျဖင့္ ေရးထိုး ထား သည္ကိုသာ ေတြ ့ရွိရသည္။ မြန္ ျမန္မာ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး ကို အေျမွာ္အျမင္ႀကီးမားစြာျဖင့္ က်န္ စစ္ သား သည္ ေဆာင္႐ြက္လိုက္သည့္အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ စည္းလံုးမွဳသည္ ပိုမိုသိပ္သည္းခိုင္ၿမဲလာသည္။
တႏိုင္ငံလံုး စစ္မက္ကင္းရွင္းကာ ၿငိမ္းခ်မ္း သာယာလာသည္။ ပုဂံေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၏ ေ႐ြွေရာင္လြွမ္းေသာ ကာလ ဟု ေခၚဆို ရလိမ့္မည္။ အေထြေထြ ကုန္ထုတ္လုပ္ ငန္းတိုးခ်ဲ့ျခင္း ၊ ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ား ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားျခင္း အထူးသျဖင့္ တရုတ္ျပည္ ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံေတာင္ပိုင္း တို ့ႏွင့္ ေရာင္း၀ယ္ ေဖါက္ကားျခင္း မ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ သည္ ကို ေတြ ့ရွိရသည္။
အေနာ္ရထာ လက္ထက္ မွ စတင္ ပ်ိဳးေထာင္ခဲ့ သည့္ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာ ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား ကို ဖြံ ့ၿဖိဳး တိုးတက္ေအာင္ေဆာင္ ႐ြက္ခဲ့သည္။ အ့ံမခန္းေလာက္ေသာ ဗိသုကာ အတတ္ျဖင့္ အနႏၵာလွဳိင ္ဂူေတာ္ ႀကီး ႏွင့္သာသနာ့အေဆာက္အဦးမ်ားစြာကိုတည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ အေနာ္ရထာ လက္ထက္ က အစ မသတ္ႏိုင္ခဲ့ သည့္ ေ႐ြွစည္းခံုေစတီ ေတာ္ကို အၿပီးသတ္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံဗုဒၶဂါယာ တြင္ ပ်က္စီး လ်က္ ရွိသည့္ သာသနာ အေဆာက္အဦးမ်ာ းအား ေစလႊတ္ျပင္ဆင္ျခင္းျပဳသည့္အျပင္ အိႏၵိယ ၊ သီဟိုဠ္ ႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ လည္း သာသနာ ေရး ဆက္သြယ္မွဳ ရွိခဲ့သည္။ က်န္စစ္သား ၏ နန္းသက္ အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဂုဏ္ သိကၡာသည္ အတိုးတက္ အျမင့္မားဆံုး ကာလ ဟု ဆိုရလိမ့္ မည္ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ေဘးပတ္၀န္းက်င္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီး ငယ္ အားလံုး က အသိ အမွတ္ျပဳ ခန္ ့ျငား လာ ၾကသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၁၀၆ ခုႏွစ္ တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွ သံအဖြဲ ့၀င္ မ်ား တရုတ္ ဧကရာဇ္နန္းေတာ္သို ့ဆိုက္ ေရာက္ေသာ အခါ အခ်ဳပ္အျခာ အာ ဏာပိုင္ သည့္ႏိုင္ငံႀကီးတႏိုင္ငံ ၏ ကိုယ္စားလွယ္ေတာ္ အျဖစ္ တ ရုတ္ တို ့က တ ခမ္း တနား တ ေဆာင္တေယာင္ ဧည့္ခံ ဆက္ဆံ ျခင္းျပဳ ေၾကာင္း တရုတ္နန္းတြင္း မွတ္တမ္းမ်ား ၌ ေဖၚျပ ေရးသား ထားသည္။ ေထရ၀ါဒ သာသနာေတာ္ စည္ပင္ ထြန္းကားရာ ႏိုင္ငံအျဖစ္လည္း အိႏၵိယ ႏွင့္ သီဟိုဠ္ ႏိုင္ငံမ်ား က ေလးေလးစားစား ႏွင့္ခန္ ့ခန္ ့ျငား ျငား ဆက္ဆံၾက သည္ ဟု မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ၾကပါသည္။
တည္ခဲ့ေသာေစတီ ဘုရား၊ သိမ္မ်ား
- ေရႊစည္းခံုေစတီေတာ္(ပုဂံ)
ခု့လိုေဖာ္ျပေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
ReplyDeleteက်န္စစ္သား၏ ေမြးရပ္က ဘယ္ၿမိဳ႕လဲ ???
ReplyDelete