သခင္သန္းထြန္း

သခင္သန္းထြန္း (၁)

သခင္သန္းထြန္း - အနီကို ေလ့လာၾကည့္ရႈခ်က္
ေရးသူ - ဒဂုန္တာရာ

လူငယ္လည္း ျဖစ္ရမည္၊ အဝတ္အစား ခပ္စုတ္စုတ္ ခပ္ႏြမ္းႏြမ္းႏွင့္၊ (ဒါမွပစၥည္းမဲ့ သရုပ္ေပၚေပမည္ကိုး) ေမာ္ေတာ္ကားခန္႔ခန္႔၊ ဆိုဖာ၊ အိုက္စကရင္ႏွင့္ကိတ္မုန္႔၊ စႏၵယား စသည္တို႔နွင့္ မနီးစပ္ရ။ (ေတာေအာင္းေနႏိုင္က ပိုေကာင္းမည္) အၾကမ္းပတမ္း လက္နက္ကိုင္ထႂကြမႈကို လိုလားသူ။ ေယဘူယ် လူအမ်ားက ကြန္ျမဴနစ္ဆိုလွ်င္ ဤသို႔ဘဲဟု ေအာက္ေမ့လ်က္ ရွိၾကသည္။

ကြန္ျမဴနစ္ဆိုသူမွာလည္း စင္စစ္၊ ေသြးႏွင့္သားႏွင့္ ျပဳလုပ္ထားေသာ သတၱေဗဒ အေကာင္အထည္ လူပင္ျဖစ္ပါသည္။ လူဆိုသည္မွာ တဏွာေပမကို မပယ္ႏိုင္သူ၊ ဆန္႔က်င္ဘက္လိင္ကို ေတာင့္တေသာ ေသြးစိတ္သားစိတ္၊ မိမိသာလွ်င္ တြင္က်ယ္ခ်င္ေသာ အတၱစိတ္၊ တခါတရံ အေမွာင္ကဲ့သို႔ မိုက္မဲတတ္ေသာ ေမာဟစိတ္ စသည္တို႔နွင့္ ျပည့္စံုေသာ လူပင္ ျဖစ္သည္။ အဘိဓမၼာဆရာႀကီး ေဒါက္တာဂ်ဳတ္ ေျပာသကဲ့သို႔ 'လူသည္ မိမိသာ လူတြင္က်ယ္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပလိုသည္' ဆိုေသာ လူပင္ျဖစ္သည္။ လူဆိုသည္မွာ ဘယ္သူပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတူတူခ်ည္းပဲ ျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္၊ သို႔ေသာ္…. လူေတြထဲမွာဘဲ လူညံ့၊ လူေတာ္၊ ပညာတတ္၊ ပညာမဲ့ စေသာ အေသြးအေရာင္ ကြဲျပား ျခားနားတာေတြကား ေရာေထြးရွက္လိမ္လ်က္ ရွိေနေပသည္။

ကၽြန္ေတာ့္အဖို႔ရာကား၊ မိုက္မဲတတ္၊ လိမၼာတတ္၊ ည့ံတတ္၊ ေတာ္တတ္ေသာ လူမ်ားကိုသာ ေတြ႔ျမင္ေနသည္။ သည္အထဲ ကြန္ျမဴနစ္ ဆိုသူလည္း လူ၊ အျခားသူေတြလည္း လူပင္မဟုတ္ေလာ။ ဒါကိုဘဲ ျမင္သည္။

သို႔ရာတြင္၊ ကြန္ျမဴနစ္ဆိုသူသည္ကား တခုကို ယံုၾကည္ ကိုးကြယ္သူျဖစ္သည္။ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ႏိုင္ရန္ လူ႔အတၳဳပၸတၱိ ရာဇဝင္၊ လူ႔အေတြးအေခၚ အဘိဓမၼာ၊ လူ႔ေနမႈ ထိုင္မႈ ႏိုင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒ စသည္တို႔ကို ကမၻာဦးရာဇဝင္ေပၚစမွ ယေန႔ အႏုျမဴေခတ္အထိ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို သိရွိ နားလည္ရေပမည္။

ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို ကားလ္မာက္စ္က ေဖာ္စပ္ခဲ့၏။ ကားလ္မာက္စ္သည္ အဂၤလိပ္ႏိုင္ငံေရး ေဘာဂေဗဒပညာ၊ ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရး နိသွ်ပညာ၊ ဂ်ာမန္ ရုပ္ပိုင္း အဘိဓမၼာ စသည္မ်ားကို သူ႔အျမင္ျဖင့္ ေပါင္းစပ္၍ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒဆိုတာကို ေဖာ္ေပးလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ႔ အရင္ေခတ္ကလည္း လူ႔အျဖစ္အပ်က္မ်ား ကို မွီး၍ အေတြးအျမင္မ်ား ရွိခဲ့ေပမည္။ သို႔ေသာ္ သူက အားလံုးကို ရွာေဖြစူးစမ္းကာ ယထာဘူတ စနစ္တက် သိပၸံပညာရပ္အျဖစ္ ျပဳလုပ္လိုက္ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ေနာက္ လီနင္က မာက့္စ္၏ဝါဒကို ေလ့လာကာ တဖန္ စူးစမ္းၿပီး လက္ေတြ႔လုပ္လိုက္၏။ ရုရွားျပည္ႀကီး ကို ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္ တည္ေထာင္လိုက္၏။ သူ၏ နိသွ်ကို ၾကည့္ရႈဆင္ျခင္ၿပီး လီနင္ဝါဒဟု ေခၚၾက၏။ ေနာက္တဖန္ စတာလင္က ဆိုရွယ္လစ္ႏိုင္ငံေတာ္ တည္တံ့ခိုင္ျမဲေအာင္ လက္ေတြ႔ လုပ္ကိုင္၏။ ထိုနည္းကိုပင္ 'စတာလင္ဝါဒ' ဟု ေခၚစျပဳေပၿပီ။

ကမၻာဦး သမတေခတ္က အႏုျမဴေခတ္အထိ၊ လူ႔ေနထိုင္မႈ စသည္တို႔၏ အျဖစ္အပ်က္မ်ား ေျပာင္းလဲလာျခင္းမ်ားကို စနစ္က်က် မွန္ကန္စြာ ေလ့လာရႈၾကည့္ၿပီးမွ ေရွ႔ကို ဘယ္လိုနည္းျဖင့္ ဘယ္လိုလုပ္လွ်င္ ဘယ္လိုေခတ္ကို ေရာက္မည္ဟု ၾကံဆေတြးေခၚကာ ယံုၾကည္ခ်က္အတိုင္း လုပ္ျခင္းသည္ ကြန္ျမဴနစ္ ျဖစ္ေလသည္။

ေလာကတြင္ ထမင္းရက္ခ်န္ စားေနရသူႏွင့္ ဧည့္သည္မ်ားဖိတ္၍ ေန႔လည္စားပြဲျဖင့္ တည္ခင္းေကၽြးေမြး ေနႏိုင္သူ၊ လက္ထဲတြင္ ႏွစ္ျပားမွ် ျပည့္ေအာင္မရွိသူႏွင့္ အပိုေရႊဒဂၤါး ကုေဋတရာကို ဘဏ္တြင္အပ္ထားသူ စသျဖင့္ ကြာလွမ္းလွေသာ အဆင့္အတန္းကို အဘယ္ပံု သမေအာင္ လုပ္မည္လဲ။ ေလာကဓါတ္ပညာ ထြန္းကားေနသည့္အက်ိဳးကို လူတိုင္းခံစားႏိုင္ေအာင္ အဘယ္ပံု လုပ္မည္လဲ စေသာ လူ႔ ေလာကႀကီးဝယ္ မညီမွ်မႈ၊ အလြန္တရာ ကြာလွမ္းမႈတို႔ကို ေျဖစြမ္းႏိုင္မည့္ အေျဖကို ရွာသူတို႔သည္ ကြန္ျမဴနစ္နိသွ်ႏွင့္ သြားေတြ႔ၾကေပသည္။

ဥပမာ- တိုင္းျပည္တြင္ လူ ၁၀၀ ရွိသည္ ဆိုၾကပါစို႔။ ထိုျပည္၏ တေန႔ဝင္ေငြသည္ ၁၀၀ က်ပ္ ဆိုၾကပါစို႔။ လူ ၁၀ ေယာက္မွာ ဓနရွင္မ်ားျဖစ္၍ သူ၏ အလုပ္သမား လယ္သမားမ်ားကို လုပ္ခိုင္းရာမွ ၈၀ က်ပ္ ရ၏။ (ပ်မ္းမွ်ေၾကး တဦးလွ်င္ ၈ က်ပ္) က်န္ လူ ၉၀ ၏ ဝင္ေငြမွာ ၂၀ က်ပ္ ျဖစ္ေပမည္။ (ပ်မ္းမွ်ေၾကး ၄ ပဲ ျဖစ္၏) ဤကဲ့သို႔ မညီမွ်ေသာ ဂ က်ပ္ႏွင့္ ၄ ပဲကို အဘယ္ပံု သမေအာင္ လုပ္မည္လဲ။ လူ ၁၀၀ လံုး အလုပ္ လုပ္၍ ဝင္ေငြ ၁၀၀ ရသည္ဆိုလွ်င္၊ တဦးလွ်င္ ပ်မ္းမွ်ေၾကး ၁ က်ပ္ ရၾကေပမည္။ အၾကမ္းအားျဖင့္ ဤသေဘာသို႔ ေရာက္ေအာင္ က်ိဳးစားသူသည္ ဆိုရွယ္လစ္ ေဘာဂေဗဒ သေဘာကို ယံုၾကည္ႏိုင္ေပမည္။

ဆိုရွယ္လစ္နွင့္ ကြန္ျမဴနစ္မွာ ပဌမအဆင့္ႏွင့္ ဒုတိယအဆင့္ ျဖစ္ေလသည္။ ဖူးၿပီးမွ သီးပြင့္ရသကဲ့သို႔၊ ၁ ၿပီးမွ ၂ လာရသကဲ့သို႔၊ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္မွ ကြန္ျမဴနစ္ေခတ္သို႔ ကူးေျမာက္ရေပမည္။

တန္းတူညီမွ်ျခင္းကား မျဖစ္ႏိုင္ေပ။ လီနင္ကလည္း ဤသို႔ ေျပာခဲ့ေပသည္။ တခါက အဂၤလိပ္ အဘိဓမၼာ ဆရာႀကီး တဦးက ေျပာခဲ့ေပသည္။ 'ဆိုရွယ္လစ္လုပ္ျခင္း ဆိုသည္မွာ မညီမညာရွိေနတဲ့ ေျမျပင္ကို ညွိေပးရတာပဲ။ ေတာင္ကမူစာကေလးကို နဲနဲႏွိမ့္ ျဖိဳခ်၊ ခ်ိဳင့္ဝွမ္းကို ေျမနဲ႔ ဖို႔တင္၊ အဲဒါပါပဲ။ တေျပးညီေနေအာင္ လုပ္တာ မဟုတ္ပါဘူး'

သူေျပာသကဲ့သို႔ပင္ ကမၻာရွိ လူ႔ေနမႈ ထိုင္မႈ စနစ္ႀကီးကို သမေအာင္ ညီေအာင္ ညွိေပးျခင္းသည္ ဆိုရွယ္လစ္လုပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ဆိုဗီယက္ရွိ ကြန္ျမဴနစ္ေဆာင္ပုဒ္တခုမွာ "သူ႔ထံမွ သူ႔အရည္အခ်င္းအေလ်ာက္ အလုပ္ကို ရ၍၊ သူလိုတာ (ေနမႈထိုင္မႈ) ကို သူ႔အား ေပးရမည္" ဟု ျဖစ္သည္။ အခ်ုဳပ္မွာ လူတိုင္း အလုပ္လုပ္ရ၍၊ လုပ္သေလာက္ စားရေပမည္။ တံျမက္စည္း လွဲတတ္သူကလည္း လမ္းအမိႈက္ ရွင္းလင္းေပး၍၊ ဆရာဝန္ကလည္း ျပည္သူအတြက္ ေဆးစပ္ေပးၿပီး ႏွစ္ေယာက္စလံုး ဝဝလင္လင္ စားႏိုင္ ေနႏိုင္ေသာ ေနမႈထိုင္မႈကို ရရွိၾကေပသည္။

ဤကား အၾကမ္းအားျဖင့္ ဆိုရွယ္လစ္၊ ကြန္ျမဴနစ္ သေဘာမ်ား ျဖစ္၏။ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒ၏ အႏုပဋိေလာမ၊ ရုပ္ပိုင္းရာဇဝင္၊ ရုပ္ဝါဒ စေသာ သေဘာတရာမ်ား ရွိေသး၏။ ဤအေတြးအေခၚမ်ားကို- သိရွိနားလည္ ယံုၾကည္ႏိုင္ရန္၊ လူ႔ရာဇဝင္၊ အဘိဓမၼာ၊ ေဘာဂေဗဒ စေသာ ပညာအေျခခံမ်ား ရွိရေပမည္။ ဤအေျခခံရဘို႔ ေတာ္ေတာ္တတ္သိ နားလည္ရေပမည္။

ထို႔ေၾကာင့္ပင္၊ အထက္တန္းပညာတတ္သူမ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ ကြန္ျမဴနစ္ဆံၾကေပ၏။ တကၠသိုလ္မွ ကမၻာေက်ာ္ ပါေမာကၡမ်ား၊ စာေရးဆရာႀကီးမ်ားသည္ ကြန္ျမဴနစ္ဆံၾကေပ၏။

ကၽြန္ေတာ့္အဘို႔ရာကား ကြန္ျမဴနစ္ဆိုလွ်င္ အစက ေဖာ္ျပသကဲ့သို႔ သူမ်ားကို မျမင္ဘဲ၊ တကယ့္ပညာ တတ္မ်ားကို ျမင္ေန၏။ သခင္သန္းထြန္းဆိုလွ်င္ ပညာတတ္အျဖစ္သာ ျမင္ေနမိ၏။

[၂]

သခင္သန္းထြန္းကို လူခ်င္း မသိမီ ကတည္းက အမည္ကို ၾကားဘူးေန၏။ ကိုဘဟိန္းက သခင္သန္းထြန္း၏ အေၾကာင္းကို မၾကာခဏ ကၽြန္ေတာ့္အား ေျပာျပ၏။

ထိုအခါက ကိုဘဟိန္းသည္ တကၠသိုလ္ရိပ္သာရွိ သထံုေက်ာင္းေဆာင္တြင္ မရွိဘဲ၊ ၿမိဳ႔ထဲ ၃၈ လမ္းရွိ ဇဝန တို႔ စုေနၾကေသာ အိမ္တြင္ ေရာက္ေနတတ္၏။ ထိုအိမ္တြင္ သခင္သန္းထြန္းလည္း ေန၏။

"သခင္သန္းထြန္းဆိုတာ ေတာ္ေတာ္ စာဖတ္တယ္ဗ်။ မာ့က္စ္စာေပလဲ အေတာ္ ဖတ္တယ္။ စာေရးလဲ ေကာင္းတယ္" ဟု ေက်ာင္းေဆာင္သို႔ ျပန္ေရာက္လွ်င္ ကိုဘဟိန္းက ကၽြန္ေတာ့္အား ေျပာျပေလ့ ရွိ၏။ စိတ္ထဲတြင္ သခင္ေပါက္စ တဦးဘဲဟုသာ ေအာက္ေမ့လိုက္၏။

တေန႔တြင္ ကိုဘဟိန္းနဲ႔အတူ ပန္းဆိုးတန္းရွိ ထြန္းေအးစာအုပ္ျဖန္႔ခ်ိေရးဌာနသို႔ ေရာက္သြားရာ၊ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သြားေတြ႔၏။ ကိုဘဟိန္းက ကၽြန္ေတာ့္ကို သခင္သန္းထြန္းနွင့္ အသိဖြဲ႔ေပး၏။

"ၾသ…. ၾသ… ခင္ဗ်ား အေၾကာင္းလဲ ကိုဘဟိန္းက ခဏခဏ ေျပာျပပါတယ္ဗ်ာ….." ဟု သခင္သန္းထြန္းက ျပံဳးကာ ေျပာေလသည္။

သူသည္ မႏၱေလးပိုးအေပၚဖံုး၊ ပိုးလံုခ်ည္ ဝတ္ထား၏။ မ်က္နွာမွာ ခပ္လံုးလံုး အရုပ္ဆိုးသည္ဟု ေခၚရေပမည္။ အသားကား ဝါလဲ့လဲ့၊ ဆံပင္ေကာက္၏။ အထူးျခားဆံုးမွာ ေခါင္းႀကီးျခင္း ျဖစ္၏။ အမူအရာမွာ ေျပာ့ေပ်ာင္း၏။ စကားေျပာေသာအခါလည္း ခပ္ေအးေအးနွင့္ သိမ္ေမြ႔စြာ ေျပာ၏။

အစက ထင္ထားသကဲ့သို႔ အာေပါင္အာရင္းသန္သန္ ဟစ္ေအာ္သူ မဟုတ္။ ညႇင္းညႇင္ညံညံ ေလသံနွင့္၊ ကဗ်ာဆရာမီလတန္၊ လီနင္ဝါဒ၊ ကိုလိုနီေတာ္လွန္ေရး၊ ဘားနတ္ေရွာျပဇာတ္၊ ခ်ာလ္ဒစ္ကင္း၏ဝတၳဳ၊ ၿဗိတိသွ် ပါလီမန္၊ ဦးကုလားရာဇဝင္၊ သိပၸံေမာင္ဝ၏ေခတ္စမ္းစာ၊ နတ္ရွင္ေနာင္ရတု စေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာ၏။

ေနာက္မွ သူသည္ ဆရာျဖစ္သင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းမွ ထြက္ေၾကာင္း၊ သူသည္ (၁၀)တန္းတြင္ အဂၤလိပ္စာ၊ ရာဇဝင္၊ ဗမာစာ စသည့္ ဂုဏ္ထူးမ်ားျဖင့္ ေအာင္ခဲ့သည္ဟု သိရ၏။ ေက်ာင္းေနစဥ္က စာေတာ္သူ ျဖစ္ခဲ့၏။ ထိုစဥ္ထိုအခါက သူသည္ ရန္ကုန္အေရွ႔ပိုင္း ကုလားေက်ာင္း တေက်ာင္းတြင္ အဂၤလိပ္စာျပဆရာ လုပ္လ်က္ရွိသည္။

တခါက အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးထားေသာ ေဆာင္းပါးတေစာင္ကို တကၠသိုလ္သမဂၢဇင္းေဟာင္း တေစာင္တြင္ ဘတ္ရဘူး၏။ သူသည္ အဂၤလိပ္စာကို ႏိုင္နင္းစြာ ေရးသားႏိုင္သူ တဦးျဖစ္၏။ ဂ်ပန္ေခတ္ သူ ဝန္ႀကီးျဖစ္စဥ္ သူ ေရးထားေသာ အဂၤလိပ္စာကို ဖတ္၍၊ ယခု ဆိုရွယ္လစ္ဝန္ႀကီး ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းက 'အဂၤလိပ္စာ ေရးတာ ျမန္သေလာက္ ေကာင္းတာပါဘဲ' ဟု ခ်ီးက်ဴးသည္ကို ၾကားရဘူး၏။

၁၉၃၉ က ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုးမွ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔သည္၊ ကြန္ဂရက္၏ ဘိတ္ၾကားခ်က္အရ အိႏိၵယျပည္ ရမ္းဂါးသို႔ သြားၾက၏။ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ကိုဘဟိန္း၊ သခင္သန္းထြန္းတို႔ ပါသြားၾက၏။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားက သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္းတို႔ကို မၾကာခဏ ဘိတ္၍ စကားေျပာေစသည္ဟု သိရ၏။ သခင္သန္းထြန္းကို ပြဲေတာင္းလွသည္ဟု ၾကားရ၏။

ဂ်ပန္ေခတ္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီး ျဖစ္စဥ္က သူ႔ဌာနတြင္လုပ္ေသာ အတြင္းဝန္မ်ားသည္ သူ႔ကို ေလးစားၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူသည္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးကို ေလ့လာနားလည္ၿပီး၊ ညာဝါး ျဖန္းသန္းကာ မဆိုင္သည္ကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မလုပ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သခင္စိုး၏ 'ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒ' က်မ္းစာအုပ္၏ အမွာကို သခင္သန္းထြန္းက ေရးသည္။ သူ႔ ဗမာစာမွာ တိုတို၊ လိုရင္းႏွင့္ အဓိပၸါယ္ေပၚ၏။ သတင္းစာဆံ၏။ ဘတ္သူစြဲၿပီး အနက္ေပါက္လြယ္၏။ အျဖတ္အေတာက္ ကေလးမ်ားမ်ာ ေခတ္ဆန္၏။ ရွင္းလင္းၿပီး လွပ၏။ သတင္းစာဆရာလုပ္လွ်င္ သတင္းစာဆရာေကာင္း တေယာက္ ျဖစ္မည္ဟု ထင္၏။

သူသည္ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းကို တည္ေထာင္သူ တဦးျဖစ္သည္။ သခင္စိုးႏွင့္ သူသည္ ဗမာျပည္တြင္ မာက့္စ္ဝါဒ၊ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို ပဌမ ျဖန္႔ခ်ိသူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ သခင္းစိုးက စကားလံုး အသစ္ထြင္၍ ခံ့ညာေသာ စာႀကီးေပႀကီး၊ ပိဋိကတ္စာေပျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေပး၏။ သခင္သန္းထြန္းကား ဆိုရွယ္လစ္ဝါဒႏွင့္ ဗမာျပည္၊ ကမၻာစသည္တို႔ႏွင့္ ယွဥ္ကာ လူအမ်ား နားလည္ေအာင္ ေျပာျပသူ ျဖစ္၏။ အဓိပၸါယ္ကို ဖြင့္ျပကာ ရွင္းလင္း၏။

ယခုေခတ္ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို ေလ့လာသူတိုင္း သခင္သန္းစိုး၊ သခင္သန္းထြန္းတို႔ ျပဳစု စိုက္ပ်ိဳးခဲ့ေသာ အသီးအပြင့္ႏွင့္ မကင္းႏိုင္ၾက။ သူတို႔၏ ကြန္ျမဴနစ္စာေပမ်ားကို ဖတ္ၿပီး လူမ်ားသည္ ကြန္ျမဴနစ္ကို သိလာၾက၏။ သူတို႔ စကားလံုးေတြကိုပင္ သင္အံၿပီး၊ ေဖါက္ျပန္ေရး၊ ကလပ္စည္း၊ လူမႈဆက္ဆံေရး စသည္ျဖင့္ ေႂကြးေၾကာ္ေနၾက၏။

ခက္သည္မွာ အတုအေယာင္မ်ားက ႏိုင္ႏိုင္ေနတတ္၏။ အတုအေယာင္တို႔က လႊမ္းမိုးတြင္က်ယ္သျဖင့္၊ လက္ဦးစြန္႔၍ တည္ထြင္သူ အစစ္တို႔မွာ ဖံုးကြယ္ျခင္း ခံေနရတတ္၏။ လူထုမွာ အတုအေယာင္မ်ားက ကာထားသျဖင့္ အစစ္ကို မျမင္ၾကရေပ။

သခင္စိုး၊ သခင္သန္းထြန္းတို႔က စြန္႔ကာ စလိုက္ေသာ ကြန္ျမဴနစ္လမ္းစဥ္ စာတမ္းမ်ားကို ဘတ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရး ဇာတ္ခံုေပၚ ေရာက္လာၾက၏။ အာဏာေတြ ရလာၾက၏။

ကြန္ျမဴနစ္ႏိုင္ငံေရး စာေပတြင္ ေဝါဟာရကို ႂကြယ္ဝေစေသာ သခင္စိုးကား ေထာင္နံရံထဲတြင္ တိမ္ျမဳပ္ေန၏။ လူအမ်ား ရွင္းလင္းနားလည္ေအာင္ အဓိပၸါယ္ေကာက္ျပေသာ သခင္သန္းထြန္းကား ခ်ံဳႏြယ္ပိတ္ေပါင္းမ်ား အၾကားတြင္ ေရာက္ေနရေလၿပီ။

(၃)

တကၠသိုလ္သမဂၢ အမႈေဆာင္အခန္းတြင္ သခင္သန္းထြန္းကို မၾကာခဏ ေတြ႔ရတတ္၏။ သခင္ေအာင္ဆန္း ပင္းယေဆာင္တြင္ ရွိစဥ္ သူသည္ မၾကာခဏ လာလည္ကာ ႏိုင္ငံေရးမ်ားကို ေဆြးေႏြးေလ့ရွိ၏။ သူ႔ကိုေတြ႔တိုင္း မႏၱေလးအေပၚဖံုး၊ မႏၱေလးလံုခ်ည္ႏွင့္ ေျပာင္ေျပာင္လက္လက္ ေတြ႔ရတတ္၏။ စကားကို ညႇင္းညႇင္းညံ့ညံ့ ေျပာ၏။

ကိုဘဟိန္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္လုပ္ေသာ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ၏ ေႂကြးေၾကာ္သံ 'မ်ိဳးညြန္႔' မဂၢဇင္း (၁၉၃၈) တြင္ သခင္သန္းထြန္း၏ အရင္းရွင္ဆန္႔က်င္ေရး ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဘတ္မိ၏။ သူသည္ ကိုလိုနီေတာ္လွန္ေရးကို လႈ႔ံေဆာ္ခဲ့၏။ ေက်ာင္းသားပိုင္းသည္ နယ္ခ်ဲ႔ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဝင္စားလာၾကေလၿပီ။

သူသည္ ကိုဘဟိန္းကို အေတာ္ခင္၏။ ခေလးလို အလိုလည္း လိုက္၏။ ကိုဘဟိန္း၏ 'ဓနရွင္ေလာက' စာအုပ္ အမွာတြင္ သူသည္ ကိုဘဟိန္းအေၾကာင္းပါ ေရာဘက္ကာ ေရးထားရာ၊ အေတာ္ဘတ္၍ ေကာင္း၏။ သူသည္ အမွာစာ ေရးေကာင္းသူ ျဖစ္၏။

အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ ကၽြန္ေတာ္ အယ္ဒီတာျဖစ္စဥ္က သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္စိုးတို႔ထံမွ ေဆာင္းပါးမ်ား ေတာင္းဘူး၏။ သခင္စိုး၏ 'လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ' မွာ၊ မထုတ္မီ ျပည္ထဲေရးဌာနက ဆင္ဆာလုပ္ရာတြင္ ပါသြား၏။ သခင္သန္းထြန္း၏ 'ႏိုင္ငံေရး လက္ေတြ႔လုပ္လိုသူမ်ားအဘို႔ စကားလက္ေဆာင္' ကား ပံုနွိပ္ျဖစ္၏။

ထိုေဆာင္းပါးကား ထိုေခတ္က ဝါဒျဖန္႔ၿပီး အသိုင္းအဝိုင္းႏွင့္ နာမည္ႀကီးေအာင္လုပ္ကာ ႏိုင္ငံေရး လိုက္စားၾကေသာ ေပၚပင္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားကို ေျပာင္ေလွာင္၍ထားသည္။ သေရာ္ခ်က္ပါ၏။ ဘတ္ယင္း ရယ္ေမာမိသည္။

ထိုေဆာင္းပါး အိုးေဝမဂၢဇင္းတြင္ ပါလာေသာအခါ သခင္သန္းထြန္းမွာ နဂါးနီစာအုပ္အသင္းလူႀကီး။ ဒို႔ဗမာအစည္းအရံုး အမႈေဆာင္အျဖစ္တြင္ ေထာင္ထဲေရာက္ေနေပၿပီ။

ေနာက္ ဂ်ပန္အဝင္ ဒိုင္အိုေက်ာင္း စစ္ေဆးရံု၌ သူနွင့္ေတြ႔ေသာအခါ အိုးေဝမဂၢဇင္းအေၾကာင္း စကားစပ္မိရာ….
'အဲဒီေဆာင္းပါး ထည့္တာ ခင္ဗ်ားကို ေက်းဇူးတင္တယ္' ဟု ကၽြန္ေတာ္အား ေျပာသည္။

'ကၽြန္ေတာ္လဲ အဲဒီတုံးက မထည့္ဘူးလို႔ ေနေသးတာ။ သခင္သန္းထြန္းေဆာင္းပါးဘတ္ၿပီး သခင္ေတြဟာ ဒီလိုဘဲ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားလုပ္ေနတာလို႔ ထင္မွာစိုးလို႔ဘဲ။ ေနာက္ေတာ့ ဟာသ ပါတာ၊ စာေျပာင္တာနဲ႔ ထည့္လိုက္တာဘဲ' ဟု ကၽြန္ေတာ္က ေျပာ၏။

သခင္သန္းထြန္းကား ျပံဳးေနေပသည္။

သခင္သန္းထြန္းသည္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးဘက္ပါေအာင္၊ နယ္ခ်ဲ႔ဆန္႔က်င္ေရးကို ျပဳေအာင္ ဆြဲေဆာင္ခဲ့သည္ဟု ထင္၏။ ၁၉၃၉- ခု ေလာက္က ေျမနီကုန္းရွိ ကိုဘဟိန္း၏အိမ္တြင္ သူ႔ကို မၾကာခဏ ေတြ႔ရတတ္၏။ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္လက်္ာ၊ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ ဂိုရွယ္(ထိုအခါက ေဘာဂေဗဒဂုဏ္ထူးတန္း ေက်ာင္းသား) တို႔ကို ေတြ႔ရတတ္၏။

သခင္သန္းထြန္းတို႔သည္ ၁၉၃၉ ခုေလာက္ကတည္းက ဗမာျပည္တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ဖြဲ႔စည္းေနၾက သည္။ ကိုဘဟိန္းက ကၽြန္ေတာ့္ကို မာ့က္စ္က်မ္းစာအုပ္မ်ားကို ေပးဘတ္ေစၿပီး ကြန္ျမဴနစ္ဘက္ပါရန္ မၾကာခဏ ေျပာ၏။ သို႔ေသာ္ ကၽြန္ေတာ္ကား စာေပကို ပိုခ်စ္၏။ ကဗ်ာကို ပိုစပ္ခ်င္ေန၏။

လွ်ိဳ႔ဝွက္၍ ထုတ္ေဝေသာ အေရးေတာ္ပံုအမည္ရွိ စာတမ္းကို ၁၉၃၉ ေလာက္က ဘတ္လိုက္ရေလ၏။ ထို 'အေရးေတာ္ပံု' ကား ပဌမဆံုးေသာ ကြန္ျမဴနစ္ဂ်ာနယ္ ျဖစ္ေပ၏။

(၄)

ဂ်ပန္ေခတ္က ေရႊေတာင္ၾကားလမ္းရွိ စိမ္းညိဳ႔မိႈင္းမႈန္ေသာ ေတာရိပ္ၿမိဳင္ေျခကေလးသည္ တေရးေရး ထင္လာ၏။

ေရႊေတာင္ၾကားလမ္းႏွင့္ ေလာင္းဝစ္လမ္းအဆံုတြင္ ပိန္းပင္၊ ေရျမက္ရွည္ပင္၊ ေမွာ္ပင္မ်ားျဖင့္ ေနာက္က်ိေသာ ေရအိုင္တအိုင္ရွိ၏။ ေရအိုင္မွာ ေရညႇိမ်ား လႊမ္းေနသျဖင့္ ထိုပတ္ဝန္းက်င္မွ ဘာအေရာင္မွ် လာမထင္၊ မႈန္ညိဳ႔ညိဳ႔၊ စိမ္းဝါဝါသာ လဲ့လဲ့ေပၚေနသည္။

ထိုေရအိုင္ရွိ ကုန္းျမင့္ကေလးတြင္ ေခတ္ဆန္ေသာ တိုက္တတိုက္သည္ ေမာ္ႂကြားေန၏။ ခရမ္းပြင့္မ်ား တြဲလြဲခိုေနေသာ ဆင္ဝင္ေရွ႔တြင္ အေျမာက္ကေလးႏွစ္လက္ ဆင္ထား၏။ အိမ္ေရွ႔မ်က္ႏွာစာရွိ ျမက္ခင္းကား အနီအဝါ အျဖဴစေသာ ပန္းမာလာတို႔ျဖင့္ ေျပာက္က်ားေနသည္။

ဂ်ပန္ေခတ္က ထိုေနရာတဝိုက္တြင္ ဘီအိုင္ေအ သခင္မ်ား ေနထိုင္ၾက၏။ ဗိုလ္စၾကာ၊ ကိုလွေမာင္ (ယခု သံအမတ္) ဗိုလ္လက်္ာ၊ သခင္တင္၊ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း၊ သခင္ခ်စ္၊ ဗိုလ္ေဇယ်၊ သခင္လင္း၊ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္း စသူတို႔သည္ ဤပတ္ဝန္းက်င္တြင္ တိုက္မ်ားနွင့္ ေနၾက၏။

ထို အေျမာက္ႏွင့္အိမ္တြင္ ပဌမ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေန၏။ ေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ေဒၚခင္ၾကည္ ႏွင့္ လက္ထပ္၍ ျပည္လမ္း ေျပာင္းသြားေသာအခါ သခင္သန္းထြန္း လာေန၏။ သခင္သန္းထြန္းမွာ ထိုအခါက လူပ်ိဳျဖစ္ေလသည္။

ယခင္က အဂၤလိပ္အထက္တန္း အရာရွိႀကီးမ်ားေနေသာ တိုက္ျဖစ္၍၊ ခမ္းနား ထယ္ဝါေသာ ဓနရွင္ အေဆာင္အေယာင္မ်ားျဖင့္ ေတာက္ပလ်က္ရွိသည္။

ဖက္ဖူးေရာင္ခံတြင္ သရက္ထည္ပြင့္ ပန္းႏြယ္ပန္းခက္တို႔ျဖင့္ ရွက္လိမ္ေသာ ဆိုဖာမ်ားသည္ အဝါႏုနံရံႏွင့္ အေသြးခ်င္း အျပန္အလွန္ တံု႔ျပန္ေနၾက၏။ ဆိုဖာ ဆက္တီ၏ အလယ္မွာ မေဟာ္ဂနီေရာင္ ထေနေသာ ပန္းအိုးတင္စားပြဲသည္ တူရကီေကာ္ေဇာေပၚတြင္ အဝင့္သား ထင္ေန၏။ မွန္ျပတင္းမွ အစိမ္းပုတ္ေရာင္ ဇာခန္းဆီးသည္အျပင္ဘက္ ေကာင္းကင္ျပာ သစ္စိမ္းရြက္ညိဳတို႔ကို မႈန္ေရးေရး ျမင္လာေအာင္ ကာယင္း ေလအေဝွ႔တြင္ ေဆြ႔ေဆြ႔ခုန္လ်က္ရွိ၏။

သခင္သန္းၿမိဳင္သယ္လာေသာ ဂ်ာမန္ စႏၵယားႀကီးကား အခန္းေဒါင့္တြင္ ရွိေပသည္။ အေပၚမွာ ပေဒသာ မီးပြင့္သည္ လေရာင္ကဲ့သို႔ ၾကည္ေအး ျမစိမ္းေသာ ေရာင္ျခည္ျဖင့္ သ, ေပးေနသည္။ စိမ္းစိမ္းလဲ့လဲ့ ဧည့္ခန္းေဆာင္။

ဤစိမ္းလဲ့လဲ့ ဧည့္ခန္းေဆာင္မွာပင္ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးေရးဝန္ႀကီး သခင္သန္းထြန္းသည္ မာက့္္စ္၏ 'အရင္း' စာအုပ္ကို ဘတ္ေန၏။ သခင္တင္သည္ ညေနဆိုလ်င္ ေရာက္လာကာ စႏၵယားခံုတြင္ ဝင္ထိုင္ၿပီး ထူးမျခားနား အစပိုဒ္ကို စမ္းၿပီး မၿပီကလာ တီးၾကည့္တတ္၏။ တီးယင္း အသံေပ်ာက္ေနသျဖင့္ 'လုပ္ပါဦးဗ်… တီးစမ္းပါအုန္း' ဟုဆိုကာ ကၽြန္ေတာ့္ဘက္ကို လွည့္၍ ေျပာတတ္၏။

သခင္လင္းကား ဆိုဖာတြင္ ကိုယ္တျခမ္းျမႇဳပ္ကာ ရယ္စရာေျပာေန၏။ ဗိုလ္စၾကာ၏ ႂကြယ္ဝေသာ စကားသံသည္ ပဲ့တင္ထပ္လ်က္ရွိ၏။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကားနွင့္ ရုတ္တရက္ ေရာက္လာသည္လည္း ရွိ၏။

သခင္သန္းထြန္းသည္ မာက့္စ္စာအုပ္ကို ခ်လိုက္ၿပီး 'လုပ္ပါဦးဗ်၊ သီခ်င္းတပုဒ္ေလာက္…. သက္ေဝဆိုတာေလ……' ဟုေျပာကာ ကၽြန္ေတာ့္ကို ေမးေငါ့ျပ၏။ သူသည္ 'သက္ေဝ' သီခ်င္းကို အလြန္ႏွစ္သက္၏။

ဘယ္ေတာ့မွ မညႇိသျဖင့္ အသံေၾကာင္ေနေသာ စႏၵယားႀကီးမွာ ဂီတသံ ထြက္လာရ၏။ သခင္သန္းၿမိဳင္သည္ ေဘးမွ ရပ္ကာ လိုက္ဆိုေန၏။ သူသည္ ဘင္ဂ်ိဳ အတီးေကာင္းသူလည္း ျဖစ္သည္။

လွသထက္လွမယ္ဆိုယင္
ေဆးဘက္ဝင္ပါသလားလို႔
ေမာင့္အသဲေတြ ေမာင့္အေသြးေတြ
ေမာင့္ႏွလံုးေတြ
အသံုးျပဳပါေလ……..
သခင္တင္သည္ ဂီတသံဝယ္ ေငးေမာေနေလၿပီ။

ညအေမွာင္ကူးစတြင္ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္း ေရာက္လာကာ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ စကားေျပာၾကၿပီး၊ မၾကာမီ ကားနွင့္ အတူ အျပင္ဘက္ အေမွာင္ထဲသို႔ ထြက္သြားၾက၏။

ကၽြန္ေတာ္သည္ ကပ္လ်က္ရွိေသာ တဘက္အိမ္တြင္ ကိုဘဟိန္းႏွင့္ အတူေနရာ လူစံုတတ္သျဖင့္ သခင္သန္းထြန္းတို႔ ဧည့္ခန္းသို႔ ကူးကာ လည္ပတ္ေနတတ္၏။

ဤစိမ္းလဲ့လဲ့ ဓနရွင္ဆန္ေသာ ဧည့္ခန္းေဆာင္မွပင္ ဖက္ဆစ္ဆန္႔က်င္ေရး လႈ႔ံေဆာ္စာတမ္းမ်ားကို ေရးၾကသည္။ ဤဧည့္ခန္းေဆာင္မွ ထြက္လာေသာ ကြန္ျမဴနစ္တေယာက္သည္ 'ပုန္ကန္ထႂကြေလာ့' ဟူေသာ စာတမ္းမ်ားကို လြယ္အိပ္ႏွင့္ထည့္ကာ အိမ္ေရွ႔လမ္းေပၚတြင္ လမ္းသလာားေနေသာ ဂ်ပန္စစ္သားေလးတဦးကို တိုးမိမတတ္ ျဖတ္ေက်ာ္လြန္ သြားခဲ့ေလသည္။

ဤအခန္းေဆာင္တြင္ အတူဆံုၾက ေတြ႔ၾက ရယ္စရာ ေမာစရာေျပာခဲ့ၾကေသာ သူမ်ားသည္ပင္ ဖဆပလကို ဖြဲ႔စည္းကာ၊ ေတာ္လွန္ေရး ျပဳခဲ့ၾကသည္။

ဤစိမ္းလဲ့လဲ့ ဧည့္ခန္းေဆာင္မွပင္၊ အနီထဲမွ ၾကယ္ျဖဴပြင္ ့ေပၚေနေသာ ဖဆပလ အလံကို ေႏြလယ္အခါ အိပ္မက္ေနၾကသည္။

(၅)

ဤ စိမ္းလဲ့လဲ့ ဧည့္ခန္းေဆာင္တြင္ ဆံုခဲ့ၾကေသာ သူမ်ားသည္ပင္ အခ်င္းခ်င္း ဆန္႔က်င္ကုန္လ်က္ ေသြးစီးႏွင့္ ကိုင္ကာ စိုက္ခဲ့ၾကေသာ ဖဆပလအလံကို ႏွဲ႔ေနၾကေပၿပီ။

သူတို႔အားလံုးသည္ လူပင္ျဖစ္သည္။ လူတို႔၏ မိုက္မဲျခင္း၊ လိမၼာျခင္း၊ တကိုယ္ေကာင္းၾကံျခင္း၊ တိုင္းျပည္အက်ိဳးၾကည့္ျခင္း၊ ယုတ္မာျခင္း၊ သန္ရွင္းျဖဴစင္ျခင္း တို႔ျဖင့္ ေရာႁပြမ္းကာ ေနေပမည္။

သခင္သန္းထြန္းလည္း သည္လူမ်ားအလည္မွ လူပင္ ျဖစ္ေလသည္။

ဂ်ပန္ေခတ္က ကၽြန္ေတာ္၏ ငရွင့္ေသြး ကတၱီပါ ဂ်ာကင္အက်ႌကို ကိုဘဟိန္းက ႀကိဳက္သည္ဆို၍ ယူထား၏။ ေနာက္ သခင္သန္းထြန္းက ကိုဘဟိန္းထံမွ ယူကာ ဝတ္၏။

သခင္သန္းထြန္းသည္ ထို ငရွင့္ေသြး ဂ်ာကင္အကႌ်ကို အေတာ္ႏွစ္သက္သည္။ ခ်မ္းသည့္အခါတိုင္း ငရွင့္ေသြးအက်ႌကို ဝတ္ကာေနတတ္၏။ သူႏွင့္အတူ ေနၾကေသာ သခင္တင္ထြန္း၊ သခင္လွကြန္းတို႔ကား သခင္သန္းထြန္း ရံုးကအျပန္ ကားဆိုက္လ်င္ ဆိုက္ျခင္း အဝမွ ႀကိဳကာ ငရွင့္ေသြး ဂ်ာကင္ကို ဆီးေပးၿပီး၊
'သခင္သန္းထြန္း ဒီဟာေလး ဝတ္ထားပါ' ဟု စေလ့ရွိ၏။ လူဆိုတာ အလွအပကို ခ်စ္တတ္ၾကေပသည္။

ဒိုင္အိုေက်ာင္းရွိ ျပည္သူ႔ေဆးရံု အေပၚထပ္အခန္းတြင္ သခင္သန္းထြန္းသည္ မက်မ္းမာသျဖင့္ ေဆးဝါး မွီဝဲေနသည္။ ေန႔လည္ဆိုလွ်င္ ဧည့္သည္မ်ားသည္ သူ႔အခန္းတြင္ စံုလွ၏။

ဆရာမေဒၚခင္ႀကီး (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည္၏အစ္မ)သည္ သူ႔ကို ျပဳစုေန၏။ ဧည့္သည္ကား မစဲ။ ထိုအခိုက္ ကၽြန္ေတာ္လည္း ဝင္ေမးရာ မၾကာမီ ဆရာမေဒၚခင္ႀကီးသည္ ကာဖီ ယူလာ၏။

'ေသာက္ပါအုန္း'
ကၽြန္ေတာ္က 'ဟာ… ဒုကၡ၇ွာလို႔' ဟုဆိုကာ အားနာဟန္ ျပဳေန၏။
'သခင္သန္းထြန္းဧည့္သည္ဆိုယင္ ေကာ္ဖီနဲ႔ ဧည့္ခံပါတယ္' ဟု ဗိုလ္စၾကာက ေျပာကာ ေနာက္ေန၏။ သခင္သန္းထြန္းကမူ ရွက္ေန၏။

ေနာက္တလခန္႔ ၾကာေသာအခါ သခင္သန္းထြန္းနွင့္ ေဒၚခင္ႀကီးတို႔သည္ လက္ထပ္လိုက္ၾကသည္။ လူတို႔၏ ဘဝဇာတ္လမ္းသည္ သည္လိုပဲ ျဖစ္ၾကေပမည္။

ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရး ၿပီးစက ကၽြန္ေတာ္သည္ ေတာတြင္ ေရာက္ေနရာ၊ ဖဆပလ၏ သတင္းမ်ားကိုသာ နားေထာင္ေနရသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ ျပည္သူ႔အာဏာဂ်ာနယ္ကို ဘတ္ရသည္။ ဖဆပလ၏ အမည္မွာ ကမၻာ့သတင္းစာ ေကာ္လံထိပ္တြင္ မ်က္နွာမဲျဖင့္ ပါေနေလၿပီ။ သခင္သန္းထြန္း အမည္ကို ႏိုင္ငံျခားသတင္းစာမ်ား တြင္ မၾကာခဏ ေတြ႔ရ၏။ ထိုအခါက သူသည္ ဖဆပလ အေထြေထြအတြင္းေရးမႉး ျဖစ္ေလ၏။

သူဖဆပလမွ ထြက္ေသာအခါ၊ သူ႔ေနရာတြင္ တြဲဘက္အတြင္းေရးမႉး ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းေရာက္လာ၏။

တာရာမဂၢဇင္း ထြက္ခါစက သခင္သန္းထြန္းထံ ေဆာင္းပါးေတာင္းဘူး၏။ သို႔ေသာ သူလည္း မေရးျဖစ္၊ ကၽြန္ေတာ္လည္း မေရာက္ေတာ့။

ေနာက္ဆံုး ဘုန္းႀကီးလမ္း ကြန္ျမဴနစ္တရားပြဲတြင္ တူတဇင္အလံနီကို ေနာက္ေက်ာခံလ်က္ ဓါတ္ခြက္ေ၇ွ႔တြင္ တရားေဟာေနေသာ သခင္သန္းထြန္းကို ပရိသတ္အလယ္မွ ျမင္လိုက္ရ၏။ သခင္သန္းထြန္း၏ တရားကား ပဌမေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔ၿပီး၊ ေနာက္… တေျဖးေျဖး အခ်က္အလက္မ်ား ပါလာကာ ဆံုးခါနီးတြင္ ေသြးႂကြလာေစသည္။ ဒါဘဲ သိလိုက္သည္။

သူသည္ (၃) နာ၇ီခန္႔ မရပ္မနား စမ္းေရယဥ္မွ ေရမ်ား စီးသြန္က်သလို ေျပာ၏။ သူ၏ စကားမ်ားထဲတြင္ လူအမ်ား ရုတ္တရက္ အသိခက္ေသာ စာအုပ္ဆံဆံ စကားႀကီး စကားက်ယ္မ်ား မပါ။ ရိုးရိုးနွင့္ လူတိုင္းနားလည္ေသာ၊ ရွင္းလင္း ျပတ္သားေသာ စကားလံုးမ်ားႏွင့္သာ ေျပာ၏။ ဗမာ့လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနကို ကမၻာ့အေျခအေနမ်ားနွင့္ ယွဥ္ကာ ေနာက္ခံကား ေပးလိုက္ၿပီးေနာက္ အကိုးအကားႏွင့္တကြ ေျပာ၏။

လူအမ်ားသည္ စိုက္ကာ နားေထာင္ေနၾက၏။

ဂ်စ္ကားႏွင့္ အထက္တန္းအရာရွိဟု ထင္ရေသာ သူတဦးက 'တယ္ေတာ္တဲ့ လူဘဲ။ အခ်က္အလက္ေတြ ခ်ည္းဘဲ….. က်ဳပ္အစက လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းၿပီး ႀကိမ္းမယ္ ေမာင္းမယ္ ထင္ေနတာ' ဟု ခပ္တိုးတိုး သူ႔အေဖာ္အား ေျပာေနေလသည္။

ဓါတ္ခြက္မွ သခင္သန္းထြန္း၏ အသံသည္ ညိဳေမွာင္မိႈင္းျမေသာ ညည့္ဝယ္ ပဲ့တင္ထပ္လ်က္ ရွိသည္။

ယခု ျပည္တြင္းစစ္၊ ျပႆနာကိုကား ကၽြန္ေတာ္သည္ ဘာမွ် ထင္ျမင္ခ်က္ မေပးလိုေသး။ ဘာဘဲ ေျပာၾက ေအာ္ၾက၊ ေနာက္ဆံုး သည္လူေတြဟာ အတူတူ လူခ်ည္းပါဘဲ။

ကၽြန္ေတာ့္အဖို႔ရာကား၊ ေတာ္သူေတြ ေနရာေကာင္းတြင္ ေရာက္ေစခ်င္သည္။ လက္တြဲ၍ ေတာ္လွန္ေရးကို လုပ္လာသူေတြ၊ ယခုလည္း လက္တြဲကာ အုတ္သစ္ကေလးမ်ားကို သယ္ေစခ်င္ေန၏။ ေနာက္ၿပီး လူအမ်ားဆႏၵအရ လုပ္ေစခ်င္၏။ မလိုတာကို အတင္းၾကပ္ ေပးတာလည္း မႀကိဳက္၊ ဒီမိုကေရစီ စင္ျမင့္တြင္ လြတ္လပ္မႈ အခြင့္အေရးသည္ ပ်ံဝဲေနေစခ်င္၏။

တကယ့္ အျမဳေတမ်ား ပါဝင္ေသာ အမ်ိဳးသားတပ္ေပါင္းခ်ဳပ္ ျပည္သူ႔အစိုးရကို လိုခ်င္၏။ ။  

သခင္သန္းထြန္း (၂)

သမိုင္းတေကြ႔မွ ဗကပ ဥကၠ႒ သခင္သန္းထြန္း

သန္းဝင္းလႈိင္

ဇြန္ ၄၊ ၂၀၁၁

သခင္သန္းထြန္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈသမိုင္းတြင္ လြန္ခဲ့ေသာ ၆၃ ႏွစ္ အတြင္းက ထင္ရွားခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္တဦး ျဖစ္ခဲ့ေပသည္။ အထူးသျဖင့္ လြန္ခဲ့ေသာ ၅၄ ႏွစ္အတြင္းတြင္ သခင္သန္းထြန္းသည္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ေခါင္းေဆာင္ႀကီးတဦး အျဖစ္ ထင္ေပၚေက်ာ္ၾကားခဲ့ေလသည္။ သခင္သန္းထြန္း၏နာမည္ကို ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ ေလာကတြင္သာမက ကမာၻ႔ကြန္ျမဴနစ္ေလာကတြင္လည္း ထင္ရွားခဲ့သည္။

သခင္သန္းထြန္းသည္ ႏိုင္ငံေရးအစဥ္အလာ ႀကီးမားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရး သမိုင္းအဆက္ဆက္တြင္လည္း သခင္သန္းထြန္းသည္ ေရွ႕တန္းက ပါဝင္ခဲ့သည္သာ မ်ားသည္။ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံးေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ၁၃၀၀ ျပည့္ ေရနံေျမအလုပ္သမားအေရးႏွင့္ ေက်ာင္းသားအေရးေတာ္ပံုတို႔တြင္ တက္ႂကြစြာ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့သလို ေတာင္သူလယ္သမားတို႔၏ အေရးကိုလည္း ေရွ႕ေဆာင္လုံးပမ္းခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲတြင္ ေရွ႕တန္းမွ ပါဝင္ခဲ့သလို ဖက္ဆစ္ဂ်ပန္ ေတာ္လွန္ေရး ေပ်ာက္က်ားစစ္တြင္လည္း ဦးစီးခဲ့သူတဦး ျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ လႈပ္ရွားမႈတြင္လည္းေကာင္း ကြန္ျမဴနစ္အင္အားစုႀကီးကို စည္း႐ံုး၍ ဦးစီး ေရွ႕ေဆာင္ခဲ့သူမွာလည္း သခင္သန္းထြန္းပင္ ျဖစ္သည္။

ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာက သူ၏ ‘႐ုပ္ပုံလႊာ’ စာအုပ္တြင္ သခင္သန္းထြန္းအား ဤသို႔ မွတ္တမ္းတင္ ေရးဖြဲ႔ထားသည္ - 

“သခင္သန္းထြန္းကို လူခ်င္းမသိမီကတည္းက အမည္ကိုၾကားဖူးေန၏။ ကိုဗဟိန္းက သခင္သန္းထြန္း၏အေၾကာင္းကို မၾကာခဏ ကြၽန္ေတာ့္အား ေျပာျပ၏။ ထိုအခါက ကိုဗဟိန္းသည္ တကၠသိုလ္ရိပ္သာရွိ သထံုေက်ာင္းေဆာင္တြင္မရွိဘဲ ၿမိဳ႕ထဲ ၃၈ လမ္းရွိ ဇဝန တို႔ စုေနၾကေသာ အိမ္တြင္ ေရာက္ေနတတ္၏။ ထိုအိမ္တြင္ သခင္သန္းထြန္းလည္း ေန၏။ 

“သခင္သန္းထြန္းဆိုတာ ေတာ္ေတာ္စာဖတ္တယ္ဗ်၊ မာ့က္စ္စာေပလည္း အေတာ္ ဖတ္တယ္။ စားေရးလည္း ေကာင္းတယ္” ဟု ေက်ာင္းေဆာင္သို႔ျပန္ေရာက္လွ်င္ ကိုဗဟိန္းက ကြၽန္ေတာ္အား ေျပာျပေလ့ရွိ၏ စိတ္ထဲတြင္ သခင္ေပါက္စတဦးပဲဟုသာ ေအာက္ေမ့လိုက္၏။ 

တေန႔တြင္ ကိုဗဟိန္းႏွင့္အတူ ပန္းဆိုးတန္းလမ္းရွိ ထြန္းေအး စာအုပ္ျဖန္႔ခ်ိေရးဌာနသို႔ ေရာက္သြားရာ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ သြားေတြ႕၏။ ကိုဗဟိန္းက ကြၽန္ေတာ့္ကို သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ အသိဖြဲ႔ေပး၏။

“ဪ … ဪ … ခင္ဗ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း ကိုဗဟိန္းက ခဏခဏ ေျပာျပပါတယ္ဗ်” ဟု သခင္သန္းထြန္းက ျပံဳးကာ ေျပာေလသည္။ 

သူသည္ မႏၱေလး ပိုးအေပၚဖံုး၊ ပိုးလံုခ်ည္ဝတ္ထား၏။ မ်က္ႏွာမွာ ခပ္လံုးလံုး အ႐ုပ္ဆိုးသည္ ဟု ေခၚရေပမည္၊ အသားက ဝါလဲ့လဲ့၊ ဆံပင္ေကာက္၏၊ အထူးျခားဆံုးမွာ ေခါင္းႀကီးျခင္း ျဖစ္၏။ အမူအရာမွာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္း၏၊ စကားေျပာေသာအခါလည္း ခပ္ေအးေအးႏွင့္ သိမ္ေမြ႔စြာ ေျပာ၏။ 

အစက ထင္ထားသကဲ့သို႔ အာေပါင္အာရင္းသန္သန္ ဟစ္ေအာင္သူ မဟုတ္၊ ညင္းညင္းညံညံ ေလသံႏွင့္၊ ကဗ်ာဆရာ မီလတန္၊ လီနင္ဝါဒ၊ ကိုလိုနီေခတ္ေတာ္လွန္ေရး၊ ဘားနတ္ေရွာ ျပဇာတ္၊ ခ်ားလ္စ္ဒစ္ကင္း၏ဝတၳဳ၊ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္၊ ဦးကုလားရာဇ၀င္၊ သိပၸံေမာင္ဝ၏ ေခတ္စမ္းစာ၊ နတ္သွ်င္ေႏွာင္ရတု စေသာ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို ေျပာျပ၏၊

ေနာင္မွ သူသည္ဆရာျဖစ္သင္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းမွ ထြက္ေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းေနစဥ္က စာေတာ္သူတဦးျဖစ္ခဲ့၏။ တခါက အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးထားေသာ ေဆာင္းပါးတေစာင္ကို တကၠသိုလ္သမဂၢ မဂၢဇင္းေဟာင္းတေစာင္တြင္ ဖတ္ရဖူး၏။ သူသည္ အဂၤလိပ္စာကို ႏိုင္နင္းစြာ ေရးႏိုင္သူ တဦးျဖစ္၏။ ဂ်ပန္ေခတ္ သူ ဝန္ႀကီးျဖစ္စဥ္က သူ ေရးထားေသာ အဂၤလိပ္စာကုိဖတ္၍ ေနာင္ဖဆပလေခတ္ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္ခဲ့သူ ကိုေက်ာ္ၿငိမ္းက “အဂၤလိပ္စာေရးတာ ျမန္သေလာက္ ေကာင္းတာပါပဲ” ဟု ခ်ီးက်ဴးသည္ကို ၾကားရဖူး၏။ 

၁၉၃၉ ခုႏွစ္က တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႔သည္ ကြန္ဂရက္၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ အိႏၵိယျပည္ ရမ္းဂါး သို႔ သြားၾက၏။ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ ကိုဗဟိန္း၊ သခင္ သန္းထြန္းတို႔ ပါသြားၾက၏။ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားက သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ သန္းထြန္းတို႔ကို မၾကာခဏဖိတ္၍ စကားေျပာေစသည္ဟု သိရ၏။ သခင္သန္းထြန္းကို ပြဲေတာင္းလွသည္ဟု ၾကားရ၏။ 

ဂ်ပန္ေခတ္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး ဝန္ႀကီးျဖစ္စဥ္က သူ႔ဌာနတြင္လုပ္ေသာ အတြင္းဝန္မ်ားသည္ သူ႔ကို ေလးစားၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူသည္ လယ္ယာ စိုက္ပ်ဳိးေရးကို ေလ့လာနားလည္ၿပီး၊ ညာဝါးျဖန္းသန္းကာ မဆိုင္သည္ကို ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မလုပ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္” ဟူ၍ ေရးသားထားေလသည္။

သခင္သန္းထြန္းသည္ ျမန္မာလိုေရာ အဂၤလိပ္လိုပါ စာေရးေကာင္းသူျဖစ္သည္။ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ဘာသာျပန္စာေပမ်ား ေရးသားခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္က အေရးေတာ္ပံု အမည္ရွိ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဂ်ာနယ္ကိုလည္း လွ်ဳိ႕ဝွက္ထုတ္ေဝခဲ့သည္။ 

ဂ်ာနယ္ေက်ာ္ ဦးခ်စ္ေမာင္ကလည္း သူ၏ ေန႔စဥ္မွတ္တမ္း (၁၉၄၃ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၇ ရက္ စေနေန႔) တြင္ သခင္သန္းထြန္းအား “သူသည္ အေတာ္ေလ့လာေသာ လူတေယာက္ပါေပ။ အေရးလည္း ေကာင္းပါေပသည္။ ‘သုပဏၰက’ ဟူေသာ ကေလာင္အမည္ျဖစ္ သူ ေရးေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ကြၽႏု္ပ္ အယ္ဒီတာျဖစ္စဥ္က ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့ဖူးေလၿပီ၊ သခင္အစည္းအ႐ံုး တြင္လည္း သူတေယာက္မွာ ႏိုင္ငံေရးစာေပ ဗဟုသုတကို အဆည္းပူးဆံုးျဖစ္သည္ကုိ ကြၽႏု္ပ္ အကဲခတ္မိသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အေျခအေနအမွန္ကို အေတာ္ပင္ စမ္းဝါးမိသူ ျဖစ္ေပသည္” ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ထားသည္။

သို႔ကလို ထူးခြၽန္ထက္ျမက္၍ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းအစဥ္အလာ ႀကီးမားခဲ့ေသာ သခင္ သန္းထြန္းကို ၁၉၁၁ ခုႏွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ ေတာင္ငူခ႐ိုင္ ကညြတ္ကြင္းၿမိဳ႕၌ အဖ ဦးဘိုးေမာင္၊ အမိ ေဒၚေအးၾကဴ တုိ႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္း ၆ ဦးအနက္ တတိယေျမာက္ ျဖစ္သည္။ သူ႔အထက္အကိုတို႔မွာ ဦးတင္ (သာယာဝတီ ေထာင္မွဴးေဟာင္း)၊ ဦးညီပု တို႔ျဖစ္ၿပီး သူ႔ေအာက္ ညီႏွင့္ညီမတို႔မွာ မစိမ္းညိဳ၊ ကိုညီေလး၊ မစိမ္းခ်ဳိ (မျမဝင္း) တို႔ ျဖစ္ၾကသည္။ 

သခင္သန္းထြန္းသည္ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ ဆယ္တန္း (တကၠသိုလ္ဝင္တန္း) ကို အဂၤလိပ္စာ၊ ရာဇဝင္၊ ျမန္မာစာတို႔၌ ဂုဏ္ထူး သံုးဘာသာျဖင့္ ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ဆရာျဖစ္သင္ေကာလိပ္တြင္ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ဆရာအတတ္သင္ေက်ာင္းမွ ဆင္းၿပီးေနာက္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ကန္ေတာ္ကေလးရပ္ရွိ ဘားမား မြတ္ဆလင္ အထက္တန္းေက်ာင္း (ယခု အထက-၆ မဂၤလာေတာင္ညြန္႔ၿမိဳ႕နယ္) တြင္ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ အမႈထမ္းခဲ့ေလသည္။ ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈ ကာလ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ သခင္သန္းထြန္းသည္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးသို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၄ ရက္ေန႔တြင္ သခင္ႏု၊ ဦးထြန္းေအး၊ ဦးအုန္းခင္တို႔ႏွင့္အတူ နဂါးနီစာအုပ္အသင္း တည္ေထာင္ရာတြင္ ပါဝင္ခဲ့သည္။

ထို႔ေနာက္ တို႔ဗမာအစည္းအ႐ံုးတြင္လည္း လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးဆိုင္ရာ တာဝန္ခံ အမႈေဆာင္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္လည္းေကာင္း တာဝန္ယူကာ ဆက္လက္ပါ ဝင္လႈပ္ရွားခဲ့ေပသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ မတ္လ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ရမ္းဂါးၿမိဳ႕ (Ramgarh) ၌က်င္းပသည့္ အိႏၵိယ ကြန္ဂရက္ပါတီညီလာခံသို႔ တို႔ဗမာအစည္း႐ံုး၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ သခင္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္တင္ေအာင္၊ သခင္အုန္းျမင့္ (တိုးတက္ေရး) ကိုထြန္းရွိန္၊ ကိုဗဟိန္း၊ သခင္ ဆင္ဂူပတားတို႔ႏွင့္အတူ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ေရာက္ရွိလာေသာ မာ့က္စ္္ဝါဒစာအုပ္မ်ားကို ဖတ္႐ႈကာ ကြန္ျမဴနစ္ဝါဒကို စိတ္ဝင္စားခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၌ ပါဝင္လႈပ္ရွားခဲ့သည္။ 

၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္မွ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္တြင္းတြင္ သခင္သန္းထြန္းသည္ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားေၾကာင့္ ေထာင္က်ခဲ့ေလသည္။ ၁၉၄၂ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔၌ အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔တြင္ ေျမယာႏွင့္ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး တာဝန္ခံအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး ျပင္ဆင္မႈေကာ္မတီတြင္ အဖြဲ႔ဝင္အျဖစ္လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃ ၾသဂုတ္လ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ပန္ေခတ္ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရအဖြဲ႔သစ္၌ ေျမႏွင့္လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရးဌာန ဝန္ႀကီးအျဖစ္ လည္းေကာင္း တာဝန္ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၄ ဧၿပီလ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ သခင္သန္းထြန္းသည္ ကုန္စည္ႏွင့္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးဌာန၌ တာဝန္ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။ 

ထို႔ေနာက္ ဖတပလအဖြဲ႔ႀကီးကို ၁၉၄၄ ၾသဂုတ္လ ၂၃ ရက္ေန႔တြင္ ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းရာ သခင္သန္းထြန္းသည္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးႏွင့္ မဟာမိတ္မ်ားဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ခံ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ သခင္သန္းထြန္းသည္ နာမည္ဝွက္ လက္သည္း အမည္ျဖင့္ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲရန္ ၁၉၄၅ မတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္မွ ထြက္ခြာသြားသည္။ 

သခင္သန္းထြန္းသည္ ၁၉၄၂ ေအာက္တိုဘာလ ၁၁ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕၌ ေနထိုင္ေသာ ဦးဖိုညင္း ေဒၚဖြားစုတို႔၏ သားသမီး ၉ ဦးအနက္ ပဥၥမေျမာက္သမီး ေဒၚခင္ႀကီး (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည္၏ အစ္မ) ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ ေဒၚခင္ႀကီးသည္ သခင္ သန္းထြန္းထက္ အသက္ ၂ ႏွစ္ ႀကီးသည္။ ေဒၚခင္ႀကီးသည္ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ အိမ္ေထာင္ မက်ခင္က အိမ္ေထာင္ ၂ ဆက္ရွိခဲ့သည္။ ပထမအိမ္ေထာင္မွာ ေျမာင္းျမၿမိဳ႕မွ ရဲအၾကပ္ ဦးေစာေမာင္ ျဖစ္ၿပီး၊ သား ခင္ေမာင္ေအး ထြန္းကားခဲ့သည္။ ၎မွာ ေနာင္တြင္ တပ္မေတာ္သို႔ ဝင္ေရာက္စစ္မႈထမ္းရာ ဗုိလ္မွဴးႀကီးအဆင့္အထိ ထမ္းရြက္ခဲ့ၿပီး ခင္ေမာင္ေအး(မႏၱေလး) ကေလာင္အမည္ျဖစ္ စာေပမ်ား ေရးသားခဲ့သူျဖစ္သည္။ 

သို႔ေသာ္ မလိခ၏ ျမန္မာစာေပအဘိဓာန္အတြဲ(၁) စာမ်က္ႏွာ ၁၈၉ ၌ ဦးခင္ေမာင္ေအး၏ အထၳဳပၸတၱိအက်ဥ္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖာ္ျပထားသည္ - 

ခင္ေမာင္ေအး (မႏၱေလး) [၁၉၃၁- ] ေျမာင္းျမဇာတိ၊ ၁၉၃၁ ဖြား၊ အဖဦး ဖိုးညင္း၊ အမိ ေဒၚဖြားစုု၊ ေျမာင္းျမ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္းႏွင့္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း တို႔တြင္ ပညာသင္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၀ မွစ၍ တပ္မေတာ္တြင္ ဝင္ေရာက္အမႈထမ္းခဲ့သည္။ ၁၉၄၉ မွ စ၍ ကဗ်ာႏွင့္ဝတၳဳတိုမ်ားကို စေရးသည္။ က်ားႏွင့္မုဆိုး (၁၉၆၅) ဝတၳဳတိုစုေပါင္းစာအုပ္ကို ထုတ္ခဲ့၏ ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။ ျမန္မာစာေပ အဘိဓာန္ကိုျပဳစုခဲ့သူ ဆရာမင္းေက်ာ္(မလိခ) အား မကြယ္လြန္မီက စာေရးသူက ေမးျမန္းခဲ့ရာ -

“သူ (ဗိုလ္မွဴးႀကီး ခင္ေမာင္ေအး(ၿငိမ္း) ေရးေပးတဲ့အတိုင္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေရးသားထုတ္ေဝ လိုက္တာပါပဲ၊ အမွားအမွန္ကေတာ့ သူနဲ႔ပဲ ဆိုင္ပါတယ္” ဟူ၍ ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ ဦးခင္ေမာင္ေအး၏ မိဘမ်ားမွာ ဦးေစာေမာင္၊ ေဒၚခင္ႀကီး ျဖစ္ပါလ်က္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ အဖိုး အဖြားနာမည္ကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပခဲ့သည္ကို နားမလည္ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။ 

ထို႔ေနာက္ ေဒၚခင္ႀကီးသည္ ဦးေစာေမာင္ ကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ စာေရးဆရာ ပါရဂူ (ဦးလွႀကိဳင္)၏ ဦးေလး ဦးေမာင္ေမာင္ေက်ာ္ႏွင့္ လက္ထပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဆြမ်ဳိးမ်ား၏ ခေလာက္ဆန္မႈေၾကာင့္ အိမ္ေထာင္ေရး အဆင္မေျပျဖစ္ကာ ႏွစ္ဦးသေဘာတူ ျပတ္စဲ၍ သခင္သန္းထြန္းႏွင့္ အေၾကာင္းပါခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ 

၁၉၄၅ ဇူလိုင္လတြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ဒုတိယကြန္ဂရက္ကို ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ က်င္းပခဲ့ရာ သခင္သန္းထြန္းသည္ ဗဟိုေကာင္မတီဝင္အျဖစ္ သခင္ဗဟိန္း၊ သခင္သန္းေဖ၊ သခင္တင္ထြန္၊ သခင္ သန္းၿမိဳင္၊ သခင္ျမသြင္၊ သခင္ဇင္၊ ဗိုလ္ေက်ာ္ေဇာ (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္) တို႔ႏွင့္ အတူျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ပါတီအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးမွာ သခင္သိန္းေဖ (သိန္းေဖျမင့္) ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ သခင္သန္းထြန္းသည္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္တြင္ ဖဆပလအဖြဲ႔၏ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ျခင္း ခံရသည္။ ၁၉၄၆ ေအာက္တိုဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ သခင္သန္းထြန္း ဦးေဆာင္သည့္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ ဖဆပလအဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ ထုတ္ပယ္ျခင္းခံရေလသည္။ ၁၉၄၈ မတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔ နံနက္ ၂ နာရီတြင္ ဖဆပလ အစိုးရက တႏိုင္ငံလံုး၏ ကြန္ျမဴနစ္မ်ားကို ဖမ္းဆီးရန္ အမိန္႔ထုတ္ခဲ့ရာ သခင္သန္းထြန္းသည္ အစိုးရကို ေတာ္လွန္ပုန္ကန္ကာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ကိုဦးေဆာင္၍ ေတာခိုခဲ့သည္။ သခင္သန္းထြန္း၏ ေတာတြင္းလွ်ဳိ႕ဝွက္အမည္မွာ ဦးသာဒင္ ျဖစ္သည္။ 

သခင္သန္းထြန္းသည္ သူ၏ ကြန္ျမဴနစ္ေျပာက္က်ားတပ္မ်ားကို ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ အျမဲတမ္းတပ္အျဖစ္ ဖြဲ႔စည္းၿပီး အမ်ဳိးသားလြတ္ေျမာက္ေရး ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အျဖစ္ ေၾကညာ၍ မိမိကိုယ္ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ သခင္ ဗသိန္းတင္၊ ဗိုလ္ေဇယ် (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္)၊ သခင္သန္းၿမိဳင္၊ သခင္ခ်စ္၊ သခင္တင္ထြန္း၊ ဗိုလ္ရဲထြဋ္ (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္)၊ ဗိုလ္စိန္တင္၊ ဗိုလ္စိုးေမာင္ တို႔ကို ဒုတိယ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ဗိုလ္ရန္ေအာင္ (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္)ႏွင့္ ဗိုလ္ေအာင္မင္းတို႔ကိုမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အဆင့္မ်ား ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္ေအာက္တြင္ တပ္မႀကီး ၄ ခုျဖင့္ဖြဲ႔စည္းထား၍ တပ္မႀကီး (၁) ကို ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္တည္ရွိရာ ပ်ဥ္းမနားၿမိဳ႕နယ္တြင္ အေျခစိုက္ထားသည္။ 

၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ တ႐ုတ္ျပည္သို႔ စစ္ပညာသင္ၾကားရန္ ပထမအသုတ္အျဖစ္ကို ေအာင္ႀကီး (ေနာင္ ပီကင္းျပန္ ေအာင္ႀကီး)၊ ေဝါၿမိဳ႕နယ္မွ ကိုေနဝင္း၊ ပဲခူးမွ အိုင္ေဆး ေခၚ ဗိုလ္တိုက္ေအာင္၊ ေတာင္ငူမွ ကိုစံေဖ၊ ေရတပ္မွ ေတာခိုလာသူ ဗိုလ္ျမမင္းတို႔ကို သခင္သန္းထြန္း သည္ ေစလႊတ္ခဲ့သည္။

၁၉၅၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီလတြင္ ဗဟိုေကာ္မတီဝင္ အစည္းအေဝးက်င္းပ၍ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ညြန္႔ေပါင္းအစိုးရလမ္းစဥ္ကို သခင္သန္းထြန္း ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ၃ ပါတီ (အလံနီကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၊ ဗကပ၊ ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္) ညီညြတ္ေရးေဆြးေႏြးပဲြကို ေယာေဒသ ပံုေတာင္ ေျခခသာရြာ (ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္နယ္)၌ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၃ ဇန္နဝါရီလမွ ဧၿပီလအထိ သရက္ခ႐ိုင္ မင္းလွၿမိဳ႕နယ္ လက္ပန္ခုန္ရြာတြင္ ၃ ပါတီ ညီညြတ္ေရးေဆြးေႏြးပြဲကို ဆက္လက္ က်င္းပခဲ့ေသာ္လည္း သေဘာတူညီမႈ မရခဲ့ေခ်။

 ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ ပခုကၠဴခ႐ိုင္ ပုံေတာင္ပုံညာ ေဒသတြင္ သုံးပါတီ ညီညြတ္ေရး ျပဳလုပ္ခဲ့စဥ္က ေတြ႔ရသည့္ ဗုိလ္ထြန္းလင္း (ျပည္သူ႔ရဲေဘာ္) (ဝဲ)၊ သခင္သန္းထြန္း (ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ) (အလယ္)၊ သခင္စုိး (ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ-ဗမာျပည္) (ယာ)။ (ဓာတ္ပုံ – ျပည္သူ႔အာဏာ ဂ်ာနယ္)

၁၉၅၄ ခု ၾသဂုတ္လမွ ၁၉၅၅ ဇန္နဝါရီလအထိ ပခုကၠဴ၊ ဆိပ္ျဖဴ၊ ေပါက္ ၃ နယ္အစပ္ ထြန္ရြာႏွင့္ သက္ကယ္က်င္းရြာအနီး၌ သခင္သန္းထြန္းသည္ ၆ လခန္႔ ခိုေအာင္းေနထိုင္ၿပီး ဗဟိုေကာ္မတီ အစည္းအေဝးကိုေခၚယူ၍ ၅၅ လမ္းစဥ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ယင္းလမ္းစဥ္ကို သခင္လွၿမိဳင္ (ဗိုလ္ရန္ေအာင္)က “သခင္သန္းထြန္း (၅၅) လမ္းစဥ္ကား ခင္ဗ်ား ေခါင္းထဲက ထြက္လာတဲ့လမ္းစဥ္ မဟုတ္ဘူး၊ ႏိုင္ငံျခားကပို႔ေပးလိုက္တဲ့ လမ္းစဥ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီလမ္းစဥ္ ေအာင္ျမင္ေရးကို ခင္ဗ်ား ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ ဥကၠ႒ေနရာက ဆင္းေပးပါ” ဟု ေတာင္းဆိုခဲ့ေလသည္။ ဤေတာင္းဆိုမႈကို ကိုတုတ္၊ ကိုစိုးသန္း၊ သခင္ေဖတင့္ႏွင့္အဖဲြ႔က ေထာက္ခံခဲ့သည္။ မဲခြဲဆံုးျဖတ္ေသာအခါ သခင္သန္းထြန္းသည္ ဥကၠ႒တာဝန္မွ ဆင္းေပးေရး အဆိုသည္ ႐ႈံးနိမ့္သြားေသာေၾကာင့္ ဥကၠ႒ရာထူး တည္ျမဲခဲ့ေလသည္။

ထို႔ေနာက္ ေျမေအာက္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၏ ဥကၠ႒အျဖစ္ သခင္သန္းထြန္းသည္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္အထိ တာဝန္ယူခဲ့ေလသည္။ ၁၉၆၃ ၾသဂုတ္လတြင္ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဥကၠ႒ သခင္သန္းထြန္းက ပါတီအတြင္းေရးမွဴး ရဲေဘာ္ေဌး ေခါင္းေဆာင္ေသာ ပဏာမ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကိုေစလႊတ္ခဲ့ရာ ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ယင္းအဖြဲ႔သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိလာခဲ့့သည္။ ထို႔ေနာက္ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ အႀကိဳၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပဲြျပဳလုပ္ခဲ့ရာ ေဆြးေႏြးပြဲ ပ်က္ျပားသြားခဲ့သည္။ ၁၉၆၄ တြင္ စစ္ႏိုင္ေရး၊ အာဏာသိမ္းေရး၊ ၆၄ လမ္းစဥ္ကို ခ်မွတ္ခဲ့ျပန္သည္။ ထို႔ေနာက္ သခင္သန္းထြန္းသည္ ျဖဳတ္၊ ထုတ္၊သတ္ ပါတီတည္ေဆာက္ေရး လမ္းစဥ္အမွားကို ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္ ၁၉၆၇ ဇြန္လ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အတြင္းေရးမွဴး ရဲေဘာ္ေဌးႏွင့္ ဗကပ ေပါလစ္ျဗဴ႐ိုအဖြဲ႔ဝင္ ရဲေဘာ္ ဘတင္ (ဂိုရွယ္) တို႔ကို သခင္သန္းထြန္း၏အမိန္႔ျဖင့္ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္လိုက္ၾကသည္။ တဖန္ ယင္းႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ဗကပ ဗဟိုေကာင္မတီဝင္ ဗိုလ္ရန္ေအာင္ (ရဲေဘာ္သံုးက်ိပ္) အား သခင္သန္းထြန္း၏အမိန္႔ျဖင့္ ဗဟိုစခန္းမွ တပ္နီအမ်ဳိးသမီး အျမင့္ (ခ) မစန္းဝင္းက ေျခေထာက္ျဖင့္ လည္မ်ဳိကိုနင္း၍ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။

ယင္းေနာက္ ၁၉၆၈ ခု ၾသဂုတ္ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ပီကင္းျပန္ ဗိုလ္ထြန္းၿငိမ္းကို သတ္ခဲ့ျပန္သည္။ ထိုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ဗကပမွ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့ျပန္သည္။

ထို႔ေနာက္ ၁၉၆၈ စက္တင္ဘာလ ၂၄ ရက္ေန႔ ညေန ၅ နာရီ မိနစ္ ၂၀ အခ်ိန္တြင္ ေတာင္ငူခ႐ိုင္ အုတ္တြင္းၿမိဳ႕နယ္ အေနာက္ဘက္ျခမ္း ပဲခူး႐ိုးမအေရွ႕ေစာင္း ေက်ာက္ေခ်ာင္း ကမ္းပါးရွိ ေတာင္ေက်ာေလးေပၚတြင္ သခင္သန္းထြန္းသည္ အခင္းသြားေနစဥ္ ၾကံဳတိတ္ ေခၚ ရဲေဘာ္ျမႀကီး ဆိုသူက ႐ိုင္ဖယ္ေသနတ္ျဖင့္ အနီးကပ္ ပစ္ခတ္လုပ္ၾကံေသာေၾကာင့္ သခင္သန္းထြန္း ပြဲခ်င္းၿပီး က်ဆံုးသြားခဲ့ရသည္။ 

သခင္သန္းထြန္းအား ရဲေဘာ္ျမႀကီး ေသနတ္ျဖင့္ လုပ္ၾကံပစ္ခတ္ခဲ့ပံုကို ၁၉၆၈ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႔ ညေန ၄ နာရီတြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျပည္လမ္းရွိ အသံလြင့္႐ံု၌ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ယင္းရွင္းလင္းပြဲ၌ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ဗဟိုေကာင္မတီဝင္ ပဲခူး႐ိုးမတိုင္း ဥကၠ႒ ဗိုလ္မွဴးျမ ေခၚ ရဲေဘာ္ျမသည္ သတင္းစာဆရာမ်ားအား ေအာက္ပါအတိုင္း ရွင္းလင္းေျပာျပခဲ့သည္။

“လြန္ခဲ့သည့္စက္တင္ဘာ ၂၄ ရက္ေန႔က မိမိတို႔သည္ ေတာင္ငူခ႐ိုင္ အုတ္တြင္းၿမိဳ႕နယ္ အေနက္ဘက္ ႐ိုးမေတာင္စြယ္တြင္ ဗဟိုစခန္းခ်ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေန႔ ညေန ၅ နာရီေက်ာ္ခန္႔တြင္ ဥကၠ႒သခင္သန္းထြန္းသည္ အခင္းႀကီးစြန္႔ရန္ ေတာင္ေျခသို႔ဆင္းသြားၿပီး မၾကာမီပင္ ေသနတ္သံ တခ်က္ ၾကားရသည္။ ေသနတ္သံၾကား၍ မိမိကလွမ္းအၾကည့္တြင္ လံုခ်ည္ကို လက္ႏွစ္ဖက္ျဖင့္ မကာ ေတာင္ေျခမွ ဗဟိုစခန္းေပၚသို႔ ေျပးတက္လာၿပီး၊ “ဘယ္ကပစ္လိုက္တယ္ မသိဘူး” ဟု တခြန္းသာ ေျပာႏိုင္သည္။ မိမိက ေသနတ္သံလာရာကို လိုက္ၾကည့္အၿပီး ျပန္အလာတြင္ ေသဆံုးသြားသည္။ နစ္ျဖဴ ေဆးမွဴး ကိုလွေမာင္၏ စစ္ေဆးခ်က္အရ ေသနတ္က်ည္ဆန္သည္ ဘယ္နံေစာင္းက ဝင္ကာ ညာဘက္ႏို႕အံုမွ ေပါက္သြား၍ ႏွလံုးထက္မွ ေသြးေၾကာမႀကီး ျပတ္သြားသည္ဟု သိရသည္။ ေဆး လံုးဝကုမရေတာ့ဘဲ ၅ မိနစ္တြင္း ေသဆံုးသြားသည္။ ထိုညမွာပင္ နစ္ျဖဴ ဗဟိုစခန္းကို ေနရာေျပာင္းေရႊ႕ကာ တရက္ခရီးသြားအၿပီးတြင္ သခင္သန္းထြန္း ၏အေလာင္းကို လွ်ဳိ႕ဝွက္စြာ ျမႇဳပ္ႏွံသၿဂႋဳဟ္ခဲ့ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကားသြားသည္။ 

သခင္သန္းထြန္း အေလာင္းျမဳပ္ႏွံရာေဒသကို တပ္မေတာ္ကေတြ႔ရွိခဲ့ပံုကို တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရး ဒုတိယ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ဒုဗိုလ္မွဴးႀကီး တင္ဦး (ေနာင္ ေထာက္လွမ္းေရး အၿငိမ္းစား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ (မ်က္မွန္တင္ဦး) က ေျပာၾကားရာတြင္ -

“သခင္သန္းထြန္းအား ေသနတ္ျဖင့္ပစ္ခဲ့သူ ျမႀကီးေျပာၾကားခ်က္ကို မိမိတို႔ဆန္းစစ္ရန္ အတြက္ မိမိသည္ တပ္မေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရးမွ တာဝန္ရွိပုဂၢဳိလ္မ်ား၊ တပ္မ(၇၇) မွ တာဝန္ရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္အတူ သခင္သန္းထြန္း လုပ္ၾကံခံခဲ့ရသည့္ေနရာသို႔ သြားေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုေနရာတြင္ နစ္ျဖဴမ်ားသည္ စခန္းကို ျဗဳန္းစားႀကီး ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့၍ ပလပ္စတစ္ အမိုးအစမ်ား၊ ဝါးတိုင္မ်ားတြင္ စတင္ျပတ္က်န္ရစ္ခဲ့သည္ကိုလည္းေကာင္း၊ သခင္သန္းထြန္း အေလာင္း သယ္ယူရာတြင္ အသံုးျပဳရန္အတြက္ ခုတ္ယူသြားသည့္ ဝါးငုတ္တို႔ကိုလည္းေကာင္း၊ ထိုးေဆး ပုလင္းမ်ား၊ ေသြးစေသြးနမ်ားကိုလည္းေကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့ရသည္။ ထို႔အျပင္ ေမာင္ျမႀကီး၏ ေသနတ္ကို စီအိုင္ဒီ (ရဲမႈခင္းတပ္ဖြဲ႔) သို႔ပို႔၍ စစ္ေဆးျခင္း၊ သခင္သန္းထြန္း လဲက်ခဲ့သည့္ေနရာမွ ေသြးစမ်ားကို ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္တိတ္ အား ဓာတ္ခြဲၾကည့္ေစျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သခင္သန္းထြန္းအား ျမႇဳပ္ႏွံထားသည့္ေနရာကို ႏိုဝင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔မွစ၍ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ရွာေဖြခဲ့ရာ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ မြန္းလြဲ ၁၂ နာရီ မိနစ္ ၂၀ တြင္ ဦးျမ(ရဲေဘာ္ျမ)၏ လမ္းညြန္မႈျဖင့္ ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ သခင္သန္းထြန္း၏ ႐ုပ္အေလာင္းသည္ ပလပ္စတစ္ျဖင့္ဖံုးအုပ္ၿပီး ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့သည့္ အတြက္ ညာဘက္ လက္ေမာင္းပင္ အသားမ်ား ေရာင္ယမ္းေနေသးသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ယင္မ်ား မအံုမီ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ယူၿပီး သခင္သန္းထြန္း၏ အေလာင္းကို တူးေဖာ္ေတြ႔ရွိသည့္ေန႔မွာပင္ ေကာင္းမြန္စြာ သၿဂႋဳဟ္လိုက္ေၾကာင္း” စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကားသြားသည္။ 

သခင္သန္းထြန္း က်ဆံုးေသာအခါ ဇနီး ေဒၚခင္ႀကီးႏွင့္ သား ႏွစ္ေယာက္၊ သမီး တေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့ေလသည္။ သခင္သန္းထြန္း၏ ဇနီး ေဒၚခင္ႀကီး (၉၂) သည္ ၂၀၀၁ ခု ဧၿပီလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္း ျခံအမွတ္ (၅၄) ေနအိမ္တြင္ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့ေလသည္။ 

(က) ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ (၁၃) စာ ၁၃၇ . ၁၄၈၊

(ခ) မလိခ ျမန္မာစာေပအဘိဓာန္ပထမတြဲ ၊ သစၥာစာေပ ပတြဲ ၁၉၇၄၊

(ဂ) Who’s who in Burma pp.193.

(ဃ) သခင္သန္းထြန္း၏ ေနာက္ဆံုးေန႔မ်ား ပတြဲ ၊ ဒုတြဲ၊

(င) ေရွ႕သို႔စာေစာင္ တြဲ ၁၄ မွတ္ ၂ (၁၅.၁၂. ၆၈)၊

(စ) ေဒၚခင္မမ (ခင္ခင္သန္း) သခင္သန္းထြန္း၏ သမီးေျပာျပခ်က္မ်ား (၁၆.၃.၀၉)