" But when along train of abuses and usurpations, pursing inviably the same object, evinces a design to reduce them under absolute despotism , it is their right, it is their duty to throw of such their goverment and provide new guards for their fucture security."

လူထုေဒၚအမာ ၁၉၁၅-၂၀၀၈ Public Daw Amar 1915-2008

ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္ေရး လႈပ္ရွားမႈ၊ ျမန္မာျပည္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လႈပ္ရွားမႈ၊ ျမန္မာ့ စာေပ စာနယ္ဇင္း ေလာကရဲ႕ မီး႐ွူးတန္ေဆာင္၊ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူတို႕ ဘက္က အစဥ္အၿမဲ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ေနတစင္း၊ လတစင္း ျဖစ္သူ လူထု ခ်စ္တဲ့ လူထု မိခင္ လူထု ေဒၚအမာ (အသက္ ၉၃ ႏွစ္)၊ အစား ထိုးစရာလည္း မရွိသလို၊ အစားထိုး လို႕လည္း မရတဲ့ မဟာမႈိင္းရဲ႕ အေမြခံ သမီး အေမမာ ဒါမဟုတ္ လူထုခ်စ္တဲ့ လူထုရဲ႕ မိခင္ သတင္းစာ၊ စာေရး ဆရာမႀကီး လူထု ေဒၚအမာရဲ႕ အတၴဳပၸတၲိ အက်ဳဥ္း ျဖစ္သည္။ လူထု ေဒၚအမာသည္ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဆရာႀကီးဒဂံုတာရာတို႔ႏွင့္ ေခတ္ၿပိဳင္ ျဖစ္သည္။

ကုိယ္ေရးျဖစ္စဥ္

  • လူထု ေဒၚအမာ ကို မႏၲေလးၿမိဳ႕ ဂုႏၲန္ရပ္ ၌ အဘ ဦးထင္ ၊ အမိ ေဒၚစု တို႔မွ ၁၉၁၅ ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉ ရက္ တနလၤာ ေန႔ တြင္ ေမြးဖြား ခဲ့ၿပီး ေမြးခ်င္း ၁၂ ဦး ရွိသည့္ အနက္ စတုတၳ ေျမာက္ ျဖစ္သည္။ အမည္ရင္း မွာ အမာ ျဖစ္သည္။ နဂါးေဒၚဦး ႏွင့္ ညီအစ္မ ေတာ္သည္။
  • ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္တြင္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ ေဒၚေစာအုံ၏ အမ်ဳိးသမီး ေနရွင္နယ္ေက်ာင္း၌ ဒုတိယတန္း အထိ ပညာ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ABM (American Baptist Mission School) ေအဘီအမ္ ေက်ာင္းတြင္ ၁၉၂၃ မွ ၁၉၃၁ ထိ ပညာဆက္လက္ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္ မႏၱေလး ဗဟုိအမ်ဳိးသားေက်ာင္းမွ ၁၉၃၃ တြင္ ဆက္တန္းကုိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးဦးရာဇတ္၏ ေန႐ွင္နယ္ေက်ာင္းတြင္ ကိုဗဟိန္းတို႔ႏွင့္ ေက်ာင္းေနဘက္မ်ား ျဖစ္သည္။ မႏၲေလး ဥပစာေကာလိပ္တြင္ ဓာတု၊႐ူပ၊ သခ်ာၤ ဘာသာ တြဲယူ၍ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး (၁၉၃၃-၁၉၃၅)၊ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ (၁၉၃၆-၁၉၃၇) တုိ႕တြင္ ပညာ ဆည္းပူး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ တြင္ အင္းလ်ားေဆာင္ သဟာယႏွင့္ စာဖတ္ အသင္း၏ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ဒုတိယ ေက်ာင္းသား သပိတ္ႀကီးတြင္ တက္ၾကြစြာ ပါဝင္ ခဲ့သည္။ အိုးေဝ မဂၢဇင္း၊ ႀကီးပြားေရး မဂၢဇင္း၊ ဘားမား ဂ်ာနယ္ တို႕တြင္ ဝတၴဳ၊ ေဆာင္းပါးမ်ား ေရးသား ခဲ့သည္။ ႀကီးပြားေရး ဦးလွႏွင့္ စတင္ သိကၽြမ္း ခဲ့ၿပီး၊ ႀကီးပြားေရး မဂၢဇင္း၌ ကေလာင္ အမည္ ခင္လဝင္း၊ ျမမဥၥဴ ကေလာင္ အမည္မ်ားျဖင့္ ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ဘီေအ ေနာက္ဆံုးႏွစ္ စာေမးပြဲ က်႐ံႈးၿပီး ေက်ာင္းထြက္သည္။ ထိုေနာက္ မႏၲေလး၌ ျမန္မာ စကၠဴဆုိင္ ဖြင့္ခဲ့သည္။
  • ၁၉၃၈ တြင္ ေမာရစ္ ေကာလစ္ (Maurice Collis) ၏ Trails In Burma စာအုပ္ကုိ ‘ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္ေဆးခဲ့ေသာ အမႈအခင္းမ်ား’ အမည္ျခင့္ ဆရာႀကီး ဦးရာဇတ္၏ တုိက္တြန္းခ်က္ အရ တကၠသုိလ္ သပိတ္ေမွာက္ ေက်ာင္းသူ အမာ အမည္ျဖင့္ ဘာသာျပန္ ထုတ္ေဝ ခဲ့ရာ ယင္း စာအုပ္ျဖင့္ စာေပနယ္တြင္ အမည္ ထင္ရွားလာခဲ့သည္။
  • ၁၉၃၉ ခုႏွစ္၊ ႏုိဝင္ဘာလ ၁၃ ရက္တြင္ ႀကီးပြားေရး ဦးလွႏွင့္ လက္ထပ္ ခဲ့ၿပီး၊ သားသမီး ၅ ဦး ျဖစ္တဲ့ ကိုစိုးဝင္း (ရဲေဘာ္ ထြန္းေက်ာ္)၊ ေဒါက္တာ ေဒၚသန္းရင္မာ၊ ကိုဖိုးသံေခ်ာင္း၊ ေဒၚတင္ဝင္းနဲ႕ ကိုၿငိမ္းခ်မ္း (စာေရး ဆရာ ညီပုေလး) တုိ႕ ထြန္းကားခဲ့သည္။ သားအႀကီးဆံုး ကိုစိုးဝင္းနဲ႕ တတိယသား ကိုဖိုးသံေခ်ာင္း တုိ႕သည္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေနသည့္ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ (ဗကပ) ႏွင့္ သြားေရာက္ ပူးေပါင္းခဲ့ၾကသည္။ ကိုစိုးဝင္းသည္ ဗကပရဲ႕ ပါတီတြင္း အစြန္းေရာက္ ျဖဳတ္ ထုတ္ သတ္ လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ အသက္စေတး သြားခဲ့ရၿပီး၊ ကိုဖိုးသံေခ်ာင္းကေတာ့ ဗကပမွာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။
  • ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ မိသားစု တစ္ခုလံုး ေသကြဲေရာ ရွင္ကြဲပါ အကြဲကြဲ အျပားျပား ၾကံဳေတြ႕ ခဲ့ရေသာ္လည္း ေလာကဓံ အထု အေထာင္းကို ၾကံ့ၾကံ့ခံကာ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ အထိ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရး အရ ျပည္သူ လူထုဘက္က ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ခဲ့သူ လူထု ခ်စ္တဲ့ စာေရး ဆရာမႀကီး တစ္ဦး ျဖစ္သည္။
  • ၁၉၄၂ - ၄၄ ခု ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး အတြင္း ကပိုင္႐ြာကို ေခတၲ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ေနထိုင္ၿပီး၊ စာအုပ္ ထုတ္ေဝေရး လုပ္ငန္းေတြကို ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၄၅ ဇူလုိင္မွာ လူထု ဂ်ာနယ္ စတင္ ထုတ္ေဝတဲ့ အခါ လက္ေထာက္ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၄၆ ဧၿပီ ၁၉ ရက္ေန႕မွာ လူထု သတင္းစာ စတင္ ထုတ္ေဝတဲ့ အခါ အယ္ဒီတာ အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ကာ ‘ဖခင္ ေအာင္ႏိုင္’ ကေလာင္ခဲြနဲ႕ ‘ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးခန္း’ ပင္တုိင္ ေဆာင္းပါးကို ေရးသား ခဲ့သည္။ ၁၉၄၆ ေမလမွာ လူထု ဂ်ာနယ္ကို ရပ္နား ခဲ့သည္။
  • ၁၉၄၇ မွာ လူထု ဦးလွနဲ႕ အတူ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ ဦးေဆာင္ ေနတဲ့ ဖဆပလ အဖြဲ႕ရဲ႕ အာေဘာ္နဲ႕ ထပ္တူ ေရးသား တုိက္ပြဲဝင္ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၄၉ မွာ လူထု သတင္းစာနဲ႕ ႀကီးပြားေရး ပံုႏွိပ္စက္မ်ား တည္ရွိရာ အေဆာက္အဦကို စစ္တပ္က ဒိုင္းနမိုင္းနဲ႕ ေဖာက္ခဲြ ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ၁၉၄၉ ဧၿပီ ၂၄ ရက္ေန႕မွာ လူထု သတင္းစာ ပိတ္ပင္ ခံရသည္။ ခင္ပြန္းသည္ လူထု ဦးလွ၊ သား ညီပုေလး (ကိုၿငိမ္းခ်မ္း) တို႕နဲ႕ အတူ ထိန္းသိမ္းခံရသည္။ အထိမ္းသိမ္း ခံရသည္မွာ ၁ ႏွစ္၊ ၁ လ၊ ၁ ရက္ ၾကာျမင့္ ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၇၉ ခု ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕ မွာမွ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၅ဝ ႏိုဝင္ဘာ ၁ ရက္ေန႕မွာ ပိတ္ထားတဲ့ လူထု သတင္းစာကို ျပန္လည္ ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။ ၾသဂုတ္ ၁ ရက္ေန႕မွာ လူထု ဂ်ာနယ္ကို ျပန္လည္ ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။ လူထု ဂ်ာနယ္ႏွင့္ လူထု သတင္းစာကုိ တြဲ၍ ျပန္လည္ ထုတ္ေဝ ခဲ့ခ်ိန္မွ စ၍ ခင္ပြန္း ႏွင့္အတူ သတင္းစာ၊ ဂ်ာနယ္ လုပ္ငန္း မ်ားကုိ ေဇာက္ခ် လုပ္ကုိင္ ခဲ့ၿပီး၊ လူထု ေဒၚအမာ ဟူ၍ အမည္ တြင္လာ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၅၃ ဇြန္ ၆ ရက္တြင္ ကမာၻ႕ ဒီမိုကရက္တစ္ အမ်ဳိးသမီး ညီလာခံ (ကိုပင္ေဟဂင္)၊ ၁၅ ရက္မွာ ကမာၻ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ညီလာခံ (ဟန္ေဂရီ၊ ဘူဒါပက္)၊ ဂ်ဴလိုင္ ၂၅ ရက္မွာ ဒုတိယ အႀကိမ္ ကမာၻ႕ လူငယ္နဲ႕ ေက်ာင္းသား ပြဲေတာ္ (႐ူေမးနီးယား၊ ဘူခါရက္စ္) တို႕ကို တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၅၃ မွာ လူထု ဦးလွ ပုဒ္မ ၅ နဲ႕ အဖမ္း ခံရသျဖင့္ လူထု သတင္းစာ ေခါင္းႀကီးေတြကို တာဝန္ခံ ေရးသား ခဲ့သည္။
  • ၁၉၅၉ မတ္ ၁၂ ရက္မွာ လူထု သတင္းစာ ခ်ိတ္ပိတ္ ခံရသည္။
  • ၁၉၆ဝ ေမ ၁ဝ ရက္မွာ လူထု သတင္းစာ ျပန္လည္ ထြက္ရွိ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၆၂ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၃ ရက္ ေအ႐ို ဖလုတ္ ေလေၾကာင္း ဖြင့္ပြဲသို႕ သတင္းစာ ဆရာ ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ ဖိတ္ၾကား ခံရ သျဖင့္ ေမာ္စကိုသို႕ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။ အျပန္တြင္ အေရွ႕ ဂ်ာမဏီ၊ ခ်က္ကို စလိုဗက္ကီးယားႏွင့္ တ႐ုတ္ ျပည္သူ႕ သမၼတ ႏိုင္ငံမ်ားကို လည္ပတ္ ခဲ့သည္။ ဒီ ဥေရာပ ခရီးစဥ္ ေတြကို ‘ဆိုရွယ္လစ္ တိုင္းျပည္ မ်ားသို႕’ အမည္ျဖင့္ စာအုပ္ ေရးသား ထုတ္ေဝ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၆၄ တြင္ ‘ျပည္သူ ခ်စ္ေသာ အႏုပညာရွင္မ်ား’ စာအုပ္ျဖင့္ စာေပဗိမာန္ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈ အႏုပညာ ဆုိင္ရာ စာေပ ပထမဆုကုိ ရရွိ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၆၇ ဇူလိုင္ ၇ ရက္မွာ လူထု သတင္းစာ ရပ္စဲ ခံရသည္။
  • ၁၉၇ဝ မတ္လ ၃ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပတဲ့ မႏၲေလး ကြန္သာယာ စာတမ္း ဖတ္ပြဲမွာ ‘ဗမာ့ ဖန္က်ီ လုပ္ငန္း’ စာတမ္းကို ဖတ္ၾကား ခဲ့သည္။ ၁၉၇၁ မႏၩေလး ဓမၼ ဗိမာန္မွာ ‘ကေန႕ ဗမာသဘင္’ စာတမ္းကို ဖတ္ၾကား ခဲ့သည္။ ၁၉၇၆ ၾသဂုတ္ ၁၉ ရက္ေန႕ ဟံသာဝတီ သတင္းစာ ‘စေန စာေပဝိုင္း’ စာတမ္း ဖတ္ပြဲတြင္ ‘အတၴဳပၸတၲိ စာေပ’ စာတမ္း ဖတ္ၾကား တင္သြင္း ခဲ့သည္။
  • ၁၉၇၈ ၾသဂုတ္ ၂၁ ရက္ေန႕မွာ ခင္ပြန္းသည္ လူထု ဦးလွ၊ သား ညီပုေလး (ကိုၿငိမ္းခ်မ္း) တို႕နဲ႕ အတူ ထိန္းသိမ္း ခံရသည္။ အထိမ္းသိမ္း ခံရသည္မွာ ၁ ႏွစ္၊ ၁ လ၊ ၁ ရက္ ၾကာျမင့္ ခဲ့ၿပီး၊ ၁၉၇၉ ခု ၾသဂုတ္လ ၂၂ ရက္ေန႕ မွာမွ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၈၂ ၾသဂုတ္လ ၇ ရက္ေန႕၌ ခင္ပြန္းသည္ လူထု ဦးလွ ကြယ္လြန္ ခဲ့သည္။
  • ၁၉၈၄ မတ္ ၄ မွာ ေလာင္ကၽြမ္းတဲ့ မႏၱေလး မီးႀကီးမွာ ႀကီးပြားေရး စာအုပ္တိုက္၊ ပံုႏွိပ္တိုက္၊ စကၠဴ သိုေလွာင္႐ံုေတြ မီးေလာင္ ဆံုး႐ႈံး ခဲ့သည္။ ၁၉၈၅ ႏိုဝင္ဘာ ၂၉၊ အသက္ (၇ဝ) ျပည့္ ေမြးေန႕က စၿပီး အမရပူရ ေတာင္ေလးလံုး ေက်ာင္းမွာ ေမြးေန႕ပြဲ ႏွစ္စဥ္ က်င္းပသည္။
  • ၁၉၉၂ ခုႏွစ္ အတြင္း ရနံ႕သစ္ မဂၢဇင္း၌ ဇမၺဴ ဒီပါ ေအာင္ထြန္း ကေလာင္ အမည္ခြဲျဖင့္ ႏိုင္ငံတကာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးသား ခဲ့သည္။
  • ၁၉၉၅ မႏၲေလးၿမိဳ႕ ဗဟုိ အမ်ဳိးသားေက်ာင္း ေက်ာင္သား ေဟာင္းမ်ား ဦးစီး ထုတ္ေဝတဲ့ (၇၅) ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ဳိးသားေန႕ စိန္ရတု အထိမ္းအမွတ္ မဂၢဇင္း တာဝန္ခံ အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။

နဒီ ျမန္မာ ဦးေအာင္ခုိင္၊ ေဒၚညိဳမီ မိသားစုမွ နာေရးယာဥ္ တစီး လွဴဒါန္းၿပီး၊ ေတာင္စလင္း ဆရာေတာ္ ဦးတိကၡက ေက်ာင္းဝင္း အတြင္း ေပ ႏွစ္ရာ ပတ္လည္ ေျမကြက္ကို အသံုးျပဳခြင့္ ေပးသျဖင့္ ၁၉၉၈ ေမ ၇ ရက္ေန႕မွာ ျဗဟၼစိုရ္ လူမႈ ကူညီေရး အသင္းကို မႏၱေလးတြင္ စတင္ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့သည္။ ၎အသင္းတြင္ နာယက အျဖစ္ တာဝန္ ယူသည္။ နာေရး ကူညီမႈ အပိုင္းမွာ အသားက် လာသည့္ အခါ က်န္းမာေရး ကူညီမႈ မ်ားကို ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ ၄ ရက္ေန႕မွ စၿပီး ကူညီ ေပးခဲ့သည္။
ထင္ရွားေသာ စာအုပ္မ်ားမွာ ျမန္မာျပည္တြင္ စစ္ေဆး ခဲ့ေသာ အမႈအခင္းမ်ား (၁၉၃၈)၊ စႏၵမာလာ (၁၉၄ဝ)၊ ျပည္သူ ခ်စ္ေသာ အႏုပညာသည္မ်ား (၁၉၆၄)၊ ဘဝခ်င္း မတူသည့္ တ႐ုတ္ျပည္ (၁၉၆၆)၊ ေအာင္ဗလ ဖုိးစိန္ စိန္ကတုံး (၁၉၆၇) ၊ ေရႊ႐ုိး ဦးဘကေလး (၁၉၆၉)၊ ေရႊမန္း တင္ေမာင္ (၁၉၇ဝ)၊ အၿငိမ့္ (၁၉၇၃)၊ ေရႊေဒါင္းေတာင္ ေဆာင္းပါးမ်ား (၁၉၇၅)၊ ဆရာႀကီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း (၁၉၇၆)၊ အာဖရိက ဝတၴဳတုိမ်ား (၁၉၈၉)၊ မႏၱေလးသူ မႏၱေလးသားမ်ား (၁၉၉၁)၊ ထုိင္း ဝတၴဳတုိမ်ား (၁၉၉၂)၊ ထုိင္း ဝတၴဳတုိမ်ား (၂) (၁၉၉၃)၊ ရတနာပုံ မႏၱေလး ကၽြန္မတုိ႕ မႏၱေလး (၁၉၉၃)၊ သာသနာ့ တန္ေဆာင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ား (၁၉၉၄)၊ ကၽြန္မတုိ႕ ငယ္ငယ္က (၁၉၉၄)၊ အေမ့ ေရွးစကား (၁၉၉၇) တုိ႕ ျဖစ္ၾကသည္။

ဘ၀နိဂံုး

လူထု ေဒၚအမာ (၉၂)ႏွစ္သည္ ၂၀၀၈-ခု ဧၿပီလ (၇) ရက္ မနက္ ၈ နာရီ ၃၇ မိနစ္တြင္ မႏၲေလး ေဆး႐ုံႀကီး၌ ႏွလုံးေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ သြားခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္တြင္ သားသမီး (၄) ဦးျဖစ္ေသာ ရဲေဘာ္ ဖိုးသံေခ်ာင္း၊ ဦးၿငိမ္းခ်မ္း(ေခၚ)စာေရးဆရာ ညီပုကေလး ေဒါက္တာ သန္းရင္မာႏွင့္ ေဒၚတင္၀င္းတို႔ က်န္ရစ္သည္။ ရုပ္အေလာင္းကို သမီးအႀကီး ျမမဥၨဴအိမ္တြင္ ထားရွိၿပီး စ်ာပန အခမ္းအနားကို နံနက္ (၁ဝ) နာရီတြင္ ၾကာနီကန္ သုႆာန္တြင္ မီးသၿဂဳႋဟ္၍ အရုိးျပာကို ဧရာ၀တီျမစ္ လည္ေခါင္မွာ ေမွ်ာခဲ့သည္။

No comments:

Post a Comment

အခုလို လာေရာက္အားေပးၾကတာ အထူးပဲ ၀မ္းသာ ပီတိျဖစ္ရပါတယ္ဗ်ား ... ။ေက်းဇူးအထူးတင္ပါတယ္။
ေက်ာ္ထက္၀င္း နည္းပညာ (ဘားအံ)
www.kyawhtetwin.blogspot.com

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...