၁၉၈၈ ျမန္မာ့အသံအေရွ ့ ျမင္ကြင္း

ကိုလူေခ်ာ ၊              ၊ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ သမၼတ ျဖစ္လာျပီးေနာက္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိုရုပ္သိမ္းျပီးခါစ
- ၁၉၈၈-ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ (၂၅) ရက္ေန႔ - က်ြန္ေတာ္ အမွဳထမ္းေနတဲ့ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၊ သိပၸံသုေတသန
ဌာနကို သြားခဲ့တယ္။ ထိုေန႔က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ဝင္းအတြင္း အဓိပတိ လမ္းအတိုင္း ေလွ်ာက္ခဲ့တာ
ေက်ာင္းဝင္းထဲမွာ တကၠသိုလ္ဆရာဆရာမေတြ အေတာ္မ်ားေနတာကို ေတြ႔မိတယ္။ တခုခု ေတာ့ ထူးျပီလို႔ ထင္မိတယ္။ ဌာနကိုေရာက္ေတာ့ ဌာနမွဳး (ရူပေဗဒ တဲြဖက္ပါေမာကၡ) က ဒီေန႔ မနက္ (၁ဝ)
နာရီခြဲတြင္ ေတာင္ငူအေဆာင္အေရွ႔မွာ  တကၠသိုလ္ဆရာဆရာမမ်ား စုေဝးၾကမယ္၊ က်ြန္ေတာ္တို႕ဌာနမွ
ဆရာ ဆရာမေတြလဲ အဲဒီကိုသြားရန္ စုေနၾကဖို႔ မွာတယ္။ က်ြန္ေတာ္တို႕ဌာနမွာ ရူပေဗဒ၊ ဓါတုေဗဒ ႏွင့္
ဘူမိေဗဒ ဌာနမွ ဆရာဆရာမေတြကို တဲြဖက္ထားတာ။ ထိုေနာက္ေတာ့ က်ြန္ေတာ္တို႔ ေတာင္ငူေဆာင္
အေရွ႕က စာသင္ခန္း တီအီး (၁) ကို ေရာက္သြားၾကတယ္။ တကၠသိုလ္မ်ားမွ ဆရာဆရာမေတြ (၁ဝဝဝ)
ေက်ာ္ စုေဝးခဲ့ၾကတယ္ (သတင္းစာမွာ ေရးထားတဲ့ ကိန္းဂဏန္းအရ)။
သိပၸံသုေတသနဌာန မွ ကြၽန္ေတာ္တို႔အဖဲြ႕ စာသင္ခန္း အေရွ႕မွ လမ္းေပၚမွာရပ္ေနၾကတယ္။ အခမ္းအနား
စတင္ေတာ့ “တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ားအဖဲြ႕” (All Universities & Colleges
Teacher Association) ကို စတင္ဖဲြ႕စည္းေၾကာင္း ေၾကျငာတယ္။ နာယကမ်ားအျဖစ္ သမိုင္းဌာန ပါေမာက
ၡ ဦးထြန္းေအာင္ခ်ိန္၊ ရူပေဗဒဌာန ပါေမာကၡ ေဒါက္တာတင္ေအာင္၊ ျမန္မာစာဌာန တဲြဖက္ပါေမာကၡ ဦးစံတင္၊
ရူပေဗဒဌာန တဲြဖက္ပါေမာကၡ ေဒါက္တာဇင္ေအာင္ တုိ႕ကိုတင္ေျမွာက္ခဲ့ၾကတယ္။ အမွဳေဆာင္အဖဲြ႕မွာ ဥကၠဌ
အျဖစ္ ဦးစံတင္ (ျမန္မာစာ)၊ ဒု-ဥကၠဌ အျဖစ္ ေဒါက္တာဇင္ေအာင္ (ရူပေဗဒ)၊ အတြင္းေရးမွဳးအျဖစ္ ဦးျမင့္လိွဳင္
(သတၱေဗဒဌာန သရုပ္ျပဆရာ) (ယခု အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အင္ဒီယားနားတကၠသိုလ္မွ ပါရဂူဘြဲ႕ရ ေဒါက္တာျမင့္
လိွဳင္) တို႕ျဖစ္ၾကတယ္။ ထိုစဥ္အခါက ေဒါက္တာဇင္ေအာင္ ဟာ ကြၽန္ေတာ့ရဲ့ ေဘးမွာရိွေနျပီး သူ႕ကို နာယက
ႏွင့္ ဒု-ဥကၠဌ အျဖစ္တင္ေျမာက္သျဖင့္ အံၾသေနတဲ့ ပုံရိွေနတယ္။
ဒီေနာက္ေတာ့  တကၠသိုလ္မ်ားမွ ဆရာဆရာမေတြ မဆလပါတီကို ရႈံ႕ခ်တဲ့ ရဲရဲေတာက္မိန္႕ခြန္းေတြကို
ေျပာၾကတယ္။ ျမန္မာစာဌာနမွ တြဲဖက္ပါေမာကၡ ဦးစံတင္၊ ဦးဝင္းမြန္ (တကၠသိုလ္ဝင္းမြန္)၊ ဦးဇင္ေဝ၊
ေဒၚသန္းသန္း ႏွင့္ အမည္ေတြကို မမွတ္မိေတာ့တဲ့ စီးပြါးေရးတကၠသိုလ္မွ ဆရာဆရာမမ်ား၏ ေျပာဆို
ခ်က္ေတြကေတာ့ အလြန္႕အလြန္ကို နားေထာင္ရတာ ေကာင္းျပီး ၾကက္သီးေမြးညွင္းပါထမိတယ္။
တီးလိုက္ရတဲ့ လက္ခုတ္ဆိုတာ လက္ဝါးႏွစ္ဖက္ကို နီရဲသြားတာဘဲ။ ေဒၚသန္းသန္းရဲ့ ေျပာဆိုခ်က္
ကေတာ့ အေကာင္းဆုံးပါ။ ဒါေၾကာင့္ နဝတ အာဏာသိမ္းျပီးတာနဲ႕ ေဒၚသန္းသန္းလည္း အလုပ္ျပဳတ္တာဘဲ။
ဒီေနာက္ေတာ့ မဟုတ္မမွန္ေသာသတင္းေတြကို ထုတ္လႊင့္ေနတဲ့ ျပည္လမ္းမွ ျမန္မာ့အသံ အေရွ႕ကို
သြားေအာ္ၾကမယ္ လို႕လဲ ေၾကျငာလုိက္ေရာ တကၠသိုလ္မ်ားမွ ဆရာဆရာမေတြ ေပ်ာ္လြန္းလို႔ ေအာ္
လိုက္ၾကတာ၊ ေက်ာင္းသားေတြလို ျပန္ျဖစ္ကုန္ၾကတယ္။ ဆရာဆရာမေတြ အဓိပတိလမ္းတေလ်ာက္
မႏၱေလးအေဆာင္အေရွ႕မွစျပီး တန္းစီၾကတာ အပန္းေျဖခန္းမအေရွ႕ေတာင္ ေရာက္တယ္။ ထိုေန႕က
မိုးဖဲြဖဲြေလးရြာေနတယ္။ ဆရာဆရာမတခ်ိဳ႕လဲ ထီးေတြ ယူလာၾကတယ္။ တန္းစီစုေဝးေနၾကတဲ့ အခ်ိန္မွာ
ကြၽန္ေတာ္ရယ္ ရူပေဗဒသရုပ္ျပဆရာ (၂) ေယာက္ (တစ္ေယာက္ က သူငယ္ခ်င္း၊ ေနာက္တစ္ေယာက္က
ပင္စင္ယူခါနီး ဆရာ) ႏွင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႕ဌာနကို တဲြဖက္တာဝန္ေပးထားတဲ့ သိပၸံစက္ရုံ မွ စက္မႈကြၽမ္းက်င္
သူ။ ထို စက္မႈကြၽမ္းက်င္သူကား ရူပေဗဒသရုပ္ျပဆရာေဟာင္းတဦးျဖစ္ခဲ့ျပီး သိပၸံစက္ရုံသို႕ ေျပာင္းေရြ႕သြားတယ္။
မိုးတဖဲြဖဲြရြာေနသျဖင့္ စက္မွဳကြၽမ္းက်င္ဆရာႀကီး ႏွင့္ အျခားေသာဆရာေတြ ထီးဖြင့္ ေဆာင္းၾကတယ္။
“ထီးေတြပိတ္ပါ” ဆိုျပီး တန္းစီထားတဲ့ အေနာက္ဖက္ကဆရာေတြရဲ့ ေအာ္သံၾကားရေတာ့ ထီးေဆာင္း
ထားတဲ့ ဆရာေတြလဲ ထီးေတြပိတ္လိုက္ရတယ္။ ထိုဆရာႀကီးလဲ မ်က္ႏွာျပဳံးတုံးတုံးနဲ႔ သူ႕ရဲ့ထီးကို ပိတ္
လိုက္ရတယ္။ စက္မႈကြၽမ္းက်င္ ဆရာႀကီးကား သူ၏ ဆံပင္မရိွေတာ့ ေသာ ေခါင္းေပၚက မိုးေရေတြကို
လက္ကိုင္ပုဝါ ျဖင့္ သုတ္ေနတာေတြ႕ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ ႏွင့္ သူငယ္ခ်င္း ရီမိတယ္။ ပင္စင္ယူခါနီးဆရာက
ထို စက္မႈကြၽမ္းက်င္ဆရာ ကို ေနာက္ေျပာင္လိုက္တယ္ – ဒီေန႕ ရာဇဝင္ေၾကြးဆပ္ေပေတာ့ တဲ့။ ကြၽန္ေတာ္
ႏွင့္ သူငယ္ခ်င္း ဒုတိယအႀကိမ္ ရီၾကျပန္ တယ္။ (ရီရတာ အေၾကာင္းရင္းရိွပါတယ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ
အစိုးရ တက္ခါစက သုေတသနစာတမ္းဖတ္ပြဲ အျပီး ညစာစားပြဲက ျဖစ္ရပ္ေၾကာင့္ပါ။ ထိုဆရာႀကီး ရဲ႕ ဂုဏ္
သိကၡာကို ငဲ့ညွာေသာအားျဖင့္ ခ်န္လွပ္ထားပါသည္။)
ထိုေန႔က ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၀င္းအတြင္းမွာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ အေရွ႕ဆုံးမွ
“တကၠသိုလ္ႏွင့္ ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ားအဖဲြ႕” ဟူေသာ စာတမ္းပါသည့္နဖူးစည္း ႏွင့္
ႏိုင္ငံေတာ္အလံအေဟာင္းကိုင္ေသာ ဆရာငယ္မ်ား၊ ၄င္းတို႕အေနာက္မွ တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ
ဆရာဆရာမမ်ား တန္းစီျပီး အဓိပတိလမ္းမွ တဆင့္ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းကို ထြက္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေနာက္
ဘယ္ဖက္ကိုေကြ႕ျပီး ျပည္လမ္းမအတိုင္း ထြက္လာၾကတယ္။ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းတစ္ေလ်ာက္ ႏွင့္ ျပည္လမ္း
လမ္းစုံမွာေရာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအျပင္ အရပ္သားေတြလည္း အမ်ားႀကီးကို ျမင္ခဲ့ရတယ္။
သူတို႕တေတြရဲ႕မ်က္ႏွာမွာ အလြန္႕အလြန္ကို အ့ံေၾသာေနတဲ့ အရိပ္သ႑န္ေတြကို ေဖၚျပေနတယ္။ ဟုတ္တာေပါ့၊
သူတို႕တေတြ ေက်ာင္းနံရံေတြမွာ စာရြက္ေတြကပ္ေတာ့ ဆရာေတြ လိုက္ခြာတယ္။ သူတို႕တေတြ ေဟာေျပာ
တာေတြကို လိုက္ပိတ္ပင္တယ္။ ေဟာ ….. ဒီေန႕မွာေတာ့ တကၠသိုလ္ ဆရာဆရာမမ်ားတန္းစီ လက္သီးလ
က္ေမာင္းေတြတန္းျပီး ထြက္လာၾကေတာ့ ထိုေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြ ဘယ္လို နားလည္ႏိုင္ၾကေတာ့အံ့နည္း။
တစ္ခ်ိန္ေသာအခါက ဒီဆရာဆရာမေတြဟာလည္း တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြပါ။
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြဟာ ဒီဆရာဆရာမေတြရဲ႕ ရင္ေသြးေတြမဟုတ္ေပလား။
လက္သည္းကိုဆိတ္ေတာ့ လက္ထိပ္နာရျပီေပါ့ေလ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီအခ်ိန္မွမထြက္ၾကရင္ ဘယ္အခ်ိန္မွ
ထြက္ရမည္နည္း။ ရာဇ၀င္ေတြ ရိုင္းကုန္ၾကေပေတာ့မည္။
မွတ္ခ်က္ … ထိုအခ်ိန္အထိ အျခားေသာ ၀န္ထမ္းမ်ား၏ (မည္သည့္ မည္သည့္) သမဂၢ၊ အသင္း အဖြဲ႕ေတြမွ
မဖြဲ႕ရေသးပါ။ တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ားအဖဲြ႕ သာလ်င္ ပထမဆုံး  စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ
အစိုးရလခစား ၀န္ထမ္းမ်ား၏ အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့သည္။
ဒီလိုနဲ႕ တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ားအဖြဲ႕ အတန္းႀကီးဟာ ျပည္လမ္းမေပၚကိုေရာက္ခဲ့တယ္။
ဆရာဆရာမေတြလည္း မဆလပါတီကို ရႈတ္ခ်တဲ့ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို လက္သီးလက္ေမာင္းတန္းရင္း အသံကုန္
ေအာ္ခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္လမ္းတစ္ေလွ်ာက္ သြားလာေနတဲ့ အင္းစိန္၊ မဂၤလာဒုံသြား ဘတ္စ္ကားမ်ားမွ ခရီးသည္မ်ား၊
ကိုယ္ပိုင္ကားမ်ားမွ ခရီးသြားေတြ အားလုံး လက္ခုတ္တီးျပီးေတာ့ကို အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္
ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ား အဖြဲ႕ ျပည္လမ္းရွိ ျမန္မာ့အသံ အေဆာက္အဦးအေရွ႕ကိုလည္း ေရာက္ေရာ
က်ေနာ္တို႕တေတြ ေအာ္ခဲ့ၾကတာ လက္ကုန္ပဲ။ က်ေနာ္မွတ္မိေနတာကေတာ့ အသက္ႀကီးႀကီး ပင္စင္သြားခါနီး
ဆရာေတြ အသားကုန္  ကိုေအာ္ခဲ့ၾကတယ္။ (ထိုေန႕ ျမင္ကြင္း ကေတာ့ က်ေနာ့္ တစ္သက္ ဘယ္ေတာ့မွ ေမ့မရႏိုင္ပါ)။
လမ္းမေပၚက တကၠသိုလ္ ဆရာဆရာမမ်ားရဲ႕ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြကို ၾကားရေတာ့ ျမန္မာ့အသံအေဆာက္အဦးအတြင္းမွ ျမန္မာ့အသံ၀န္ထမ္းေတြရဲ႕ ေအာ္သံေတြလည္း အျပင္ဖက္ ျပည္
လမ္းဖက္ကို လွ်ံထြက္လာခဲ့တယ္။
တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ား ျမန္မာ့အသံအေဆာက္အဦး အေရွ႕ကိုေက်ာ္ျပီး ဟံသာ၀တီအ၀ိုင္း
ကို ေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္။ ထိုအခ်ိန္က ဟံသာ၀တီအ၀ိုင္းေဘးက စာေပဗိမာန္ ပုံႏိွပ္တိုက္မွာလည္းေကာင္း၊ ၀င္ဒါမီယာ
၀န္ႀကီးမ်ားရပ္ကြက္ အ၀င္ေပါက္မွာလည္းေကာင္း စစ္သားမ်ား ရိွေနပါတယ္။ တကၠသိုလ္ဆရာဆရာမမ်ားကလည္း
တပ္မေတာ္သားမ်ား က်န္းမာပါေစလို႕ေတာင္ ေအာ္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုစစ္သားမ်ားရဲ႕မ်က္ႏွာမွာ ျပဳံးျပံဳးရႊင္ရႊင္နဲ႕ပါ၊ သူတို႕
တေတြကေတာင္ လက္ျပန္ျပလိုက္ေသးတယ္။ ဆရာဆရာမ်ားအဖြဲ႕ ဟံသာ၀တီအ၀ိုင္းကိုပတ္ျပီး ျပည္လမ္းအတိုင္း
ျပန္လာခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္က ထိုအဖြဲ႕ရဲ႕ အေရွ႕နဲနဲ ေရာက္ေနလို႕ထင္တယ္၊ ျပန္လွည့္လာေတာ့ ဆရာဆရာေတြ
တစ္ခ်ိဳ႕ ျမန္မာ့အသံအေဆာက္အဦး အေရွ႕ မွာပဲရိွေနေသးတယ္။ ဒီေလာက္ထိေအာင္မ်ားပါတယ္။
ျပည္လမ္း ႏွင့္ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းဆုံသို႕ ေရာက္ခါနီး လိုင္းေပါက္ေလာက္မွစလို႕ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသူ
ေက်ာင္းသားေတြ ျပည္လမ္းမေပၚမွာေစာင့္ေနျပီး သူတို႕တေတြ တစ္ေယာက္လက္ တစ္ေယာက္ခ်ိတ္ဆက္ကာ
ျပန္လာတဲ့ တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ားကို ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွ ၀န္းရံေပးခဲ့ၾကတယ္။
(၂၀၀၇ ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ ေမတၱာပို႕သၾကြခ်ီေသာ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ားရဲ႕ တစ္ဖက္တစ္ခ်က္မွ
ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၊ လူပုဂၢိဳလ္မ်ား တစ္ေယာက္လက္ တစ္ေယာက္ခ်ိတ္ဆက္ကာ ၀ိုင္းရံကာဆီးခဲ့တဲ့
ျမင္ကြင္း ေတြကို ျမင္ရေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႕က ျမန္မာ့အသံအေဆာက္အဦး အေရွ႕ကို
တကၠသိုလ္ႏွင့္ ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ား သြားေအာ္ခဲ့တာကို ျပန္လည္အမွတ္ရေစခဲ့တယ္။)
တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ား ရန္ကုန္တကၠသိုလ္၀င္းအတြင္းသို႕ ျပန္လည္၀င္ေရာက္ခဲ့ျပီးေနာက္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ေက်ာက္တိုင္၌ ေခတ္အဆက္ဆက္မွာ အာဏာရွင္တို႕၏လက္ခ်က္ေၾကာင့္ အသက္
ေပးသြားခဲ့ရကုန္ ေသာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားကို  လြမ္းသူ႕ပန္းေခြခ်ျပီး ၀မ္းနည္းျခင္းအထိမ္း
အမွတ္ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ေတာ့ လူစုခြဲျပီး “တကၠသိုလ္ႏွင့္ေကာလိပ္ေပါင္းစုံမွ ဆရာဆရာမမ်ားအဖဲြ႕” ဖြဲ႕စည္းျခင္း အခမ္းအနားကို ေအာင္ျမင္စြာရုပ္သိမ္းခဲ့ပါတယ္။