မြန္အမ်ိဳးသား ေခါင္းေဆာင္ နိုင္ခ်စ္ေသာင္

WRITTEN BY မြန္သမိုင္း ျပဳစုေရး အဖြဲ႔


ေမာ္လျမဳိင္ျမဳိ႕နယ္ ကတုိးေကာ့ႏွပ္ရြာေန အဖႏိုင္ေအာင္ဒြန္း၊ အမိ မိျမေမတုိ႔မွ ဖြားျမင္ေသာ သားရတနာ (၃) ေယာက္အနက္ သားလတ္ျဖစ္ေသာ မင္းခ်စ္ေသာင္

ကို ၁၁ -၁၀ - ၁၈၉၉ ေန႕တြင္ မီးရွဳးသန္႕စင္ဖြားျမင္ခဲ႕သည္။ ကတုိးေကာ့ႏွပ္ရြာရွိ အစုိးရ မူလတန္း ေက်ာင္းတြင္ ျမန္မာစာ စတုတၴတန္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ျပီးေနာက္ ၁၉၁၁ ခု ဇြန္လမွစ၍ ေမာ္လျမဳိင္ျမဳိ႕ရွိ အစုိးရအထက္တန္းေက်ာင္းသုိ႕ေျပာင္းေရြ ႔ ျပီး ပညာ ဆက္လက္သင္ၾကားရာ ၁၉၁၆ ခုႏွစ္တြင္ အဂၤလိပ္ျမန္မာ သတၲမ တန္းစာေမးပြဲကုိ ထူးခၽြန္စြာ ေအာင္ျမင္သျဖင့္ အထက္တန္း ပညာသင္ စေကာလားရွစ္ ဆုကုိ ဆြတ္ခူးရ ရွိခဲ့သည္။

၁၉၁၆ ခုႏွစ္တြင္ က်င္းပေသာ အထက္တန္း စာေမးပြဲကုိ ေျဖဆုိရာတြင္ မင္းခ်စ္ေသာင္သည္၊ ဘာသာရပ္ ရွစ္ရပ္အနက္ ခုႏွစ္ဘာသာ ျဖစ္ေသာ အဂၤလိပ္စာ၊ ေရွ႕ေျပးအဂၤလိပ္စာ ျမန္မာစာ၊ ပါဠိ၊ သခ်ာၤ (၁) သခ်ာၤ(၂) တုိ႕ႏွင္႕ပထဝီ ဘာသာရပ္မ်ားတြင္ ဂုဏ္ထူးျဖင္႕ေအာင္ျမင္ခဲ႕သျဖင့္ ဥပစာ ေကာလိပ္တက္ရန္ စေကာလားရွစ္ဆုကုိ ထပ္မံရရွိခဲ႕သည္။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ ဥပစာတန္းကုိ သခ်ာၤ၊ ဓာတုေဗဒႏွင့္ ရူပေဗဒဘာသာ ရပ္မ်ားတြင္ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္ျမင္ျပန္သျဖင့္ အထက္တန္း ေကာလိပ္ စေကာလားရွစ္ဆုကုိ ဆြတ္ခူး ခဲ႕ျပန္သည္။

၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးတန္း သိပၸံဘြဲ႕ကုိ ထူးခၽြန္စြာ ေအာင္ျမင္ခဲ႕ျပန္သည္။ သိပၸံဘဲြ႕စာေမးပြဲ ေျဖဆုိရာတြင္ တစ္တန္းလုံး ရမွတ္အမ်ားဆုံး ရရွိသျဖင့္ ထိုစဥ္က ႏိုင္ေရႊေလး၏ ေရႊတံဆိပ္ကုိ ဆြတ္ခူး ရွိခဲ့သည္။

ထို႔အျပင္ ႏုိင္ငံျခား ပညာသင္ စေကာလားရွစ္ အထူးဆုကုိလည္း ရရွိျပီး အဂၤလန္ျပည္ လန္ဒန္ျမဳိ႕ရွိ အင္ပီရိယာ ေကာလိပ္ႏွင့္ ေတာ္ဝင္သိပၸံ ေကာလိပ္မ်ားသုိ႕ ပညာေတာ္သင္ သြားေရာက္ ႏူိင္ခဲ့သည္၊၊

၁၉၂၆ မွ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္အတြင္း ဓာတုေဗဒပညာကုိ သူေတသနျပဳခဲ့သျဖင္႕ေအ၊ အာ၊ စီ၊ အက္စ္ႏွင့္ ဒီ၊အုိင္၊ စီဘြဲ႕မ်ားကုိရရွိျပီး မဟာသိပၸံ (သုေတသန) ဒီဂရီကုိ လန္ဒန္တကၠသုိလ္မွ ေအာင္ျမင္စြာ ဆြတ္ခူး ႏိုင္ခဲ႕သည္။

၁၉၂၈ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ အမိျမန္မာႏူိင္ငံသုိ႕ျပန္လာခဲ့ျပီး ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ဓာတုေဗဒဌာနတြင္ သုေတသန လက္ေထာက္အျဖစ္ (၁၉၃၀) ခုႏွစ္အထိ၊ ဆရာအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႕ပါသည္။ ၁၉၃၀ ခုႏွစ္မွာ ဒီဇင္ဘာလ (၁) ရက္ေန႕မွ စျပီး ရုိးသား၍ ပညာထူးခၽြန္ေသာ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္အား ႏူိင္ငံေတာ္ဓာတုေဗဒဝန္အျဖစ္ ႏူိင္ငံေတာ္ အစုိးရက ခန္႕ထားခဲ႕ပါသည္။ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္၊ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပေသာ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ဓာတုေဗဒ ႏီွးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲသုိ႕တက္ေရာက္ကာ ႏွီးေႏွာခဲ႕သည္။

၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္ေသာ အိမ္ေစာင့္ အစုိးရ လက္ထက္တြင္ စက္မွဳလက္မွဳ သတၲဳတြင္း အလုပ္သမား ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမွဳ ဝန္ၾကီး ဌာနမ်ားကုိ တာဝန္ေပးအပ္ျပီး ဝန္ၾကီးအျဖစ္ ခန္႔ထားျခင္း ခံခဲ႕ရသည္။ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္ အစုိးရ ကခ်ီးျမွင္႕ေသာသီရိပ်ံခ်ီဘြဲ႕ကုိရရွိခဲ႕သည္။ ဓါတုေဗဒ၀န္၊ ၀န္ၾကီးအျဖစ္ တာ၀န္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ကာလအတြင္း သံခင္းတမန္ခင္း ကြ်မ္းက်င္ေသာ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္ကို ၁၉၅၆ အစုိး၏ ခ်စ္ၾကည္ေရး ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တရုတ္ႏူိင္ငံသုိ႕ ေစလြတ္ခဲ႕ျပီး အျပန္ခရီးတြင္ ေျမာက္ဗိယက္နမ္ ႏုိင္ငံသုိ႕လည္း ခ်စ္ၾကည္ေရး အျဖစ္ ခရီးဆက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ဧျပီလ (၄) ရက္တြင္ အိမ္ေစာင့္အစုိး ရသက္တမ္း ကုန္ျပီး ဝန္ၾကီး ဦးႏုဳ တက္လာေသာအခါ သမတေဟာင္း ေဒါက္တာဘဦး၊ တရာဝန္ၾကီးေဟာင္း ဦးသိန္းေမာင္၊ ဦးတင္ (ျမန္မာ့ အလင္းတရား ဝန္ၾကီးေဟာင္း ဦးအုန္း ေဖတုိ႕ႏွင္႕အတူ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ဝန္ၾကီး အဖြဲ႕၏ အၾကံေပး ေကာ္မတီလူၾကီး အျဖစ္ ခန္႔ထားျခင္း ခံရျပန္သည္။ ယင္းအဖြဲ႕သည္၊ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မတ္လ (၂) ရက္ေတာ္လွန္ေရး အစုိးရ တက္လာသည္႕ ေန႕တြင္ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးခဲ႕သည္။

ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ႏူိင္ငံေတာ္၏ အမွဳကုိထူးခၽြန္စြာထမ္း ေဆာင္ခဲသျဖင္႕ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ ခ်ီးျမွင္႕ေသာႏူိင္ငံ ဂုဏ္ရည္ဘဲြ႕ပထမဆင္႕ကုိရရွိခဲ႕ျပီး ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွစ၍ ေရႊတိဂုံေဂါပက၏ နာယကအဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ခန္႕ထားျခင္းခံရျပန္သည္၊ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္အထိ ေဂါပက၏ နာယကအဖြဲ႕ဝင္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

ဒုတိယ ကမၻာ စစ္ျပီးသည့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသန အသင္းတြင္ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦး အျဖစ္ စိတ္ပါဝင္စားစြာေဆာင္ရြက္ခဲ႕ရာ၊ ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္အသင္း၏ ဥကၠဌအျဖစ္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံရျပန္သည္။ ထူးခ်ြန္ထက္ျမက္ေသာ ဥကၠဌျဖစ္၍ အသင္းၾကီးက ထပ္မံ ခန္႔ထားလုိသျဖင္႕ ၁၉၅၆ မွ ၁၉၅၈ တိုင္ သုံးႏွစ္ခန္႔ အသင္း၏ ဥကၠဌအျဖစ္ တဆက္တည္း တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တြင္က်င္းပေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံ သုေတသန အသင္း၏ ေရႊရတုသဘင္ အခမ္းအနား ၾကီးတြင္လည္း သဘာပတိအျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံရသည္။ ယင္းႏွစ္တြင္ နိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ယဥ္ေက်းမွဳ ဌာနဝန္ၾကီးျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ယဥ္ေက်းမွဳဝန္ၾကီး ဌာနအေနျဖင့္ အသင္း၏ ေရႊရတုသဘင္ က်င္းပေရးတြင္ လုိအပ္ေသာ ရန္ပံုေငြမ်ားကုိ ကူညီႏုိင္ေသာေၾကာင့္ အသင္း၏ ေရႊရတု သဘင္သုိ႕တက္ေရာက္ရန္ အဂၤလန္၊ ျပင္သစ္၊ ထိုင္း၊ တရုတ္ႏုိင္ငံ ေဟာင္ေကာင္၊ ေတာင္ႏွင္႕ေျမာက္ဗိယက္နမ္ ႏုိင္ငံမ်ားမွ တတ္သိ ပညာရွင္မ်ားကုိ ဘိတ္ၾကားႏုိင္ခဲ့သည္။

ဓါတုေဗဒမင္းၾကီးနွင့္ ၀န္ၾကီး ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ မဟတၲမဂႏီၱ အထိိမ္းအမွတ္ ထာဝရ ရန္ပုံေငြ အဖြဲ႕မ်ားတြင္ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္မွစ၍ ဥကၠဌအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ မတုိင္မီကလည္း ျမဳိ႕မအမ်ဳိးသား အထက္တန္းေက်ာင္း၏ ေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေကာ္မတီတြင္ ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ျပီး ဇိဝိတဒါနသံဃေဆး ရုံအုပ္ခၽဳပ္ေရး ေကာ္မိတီ ဥကၠဌ အျဖစ္လည္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆာင္ရြက္ခဲ႕သည္။

၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ျပီးေနာက္ ရန္ကုန္ျမဳိ႕တြင္ ရာမညတုိင္းလုံး ဆုိင္ရာ မြန္အသင္းၾကီးကုိ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းသည့္အခါ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ဘ႑ာေရးမွဴးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ယင္းအသင္းတြင္ ဥကၠဌ အျဖစ္ တင္ေျမွာက္ျခင္း ခံရသည္။ ရာမညတုိင္းလုံးဆုိင္ရာမြန္အသင္းၾကီး၏ ဥကၠဌအေနျဖင့္ အသင္း၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ မြန္စာေပ ယဥ္ေက်းမွဴ၊ ပညာ၊ ဘာသာ၊ သာသနာေရး ဘက္တုိ႔တြင္ တုိးတက္ၾကီးပြားလာရန္ အစဥ္သျဖင္႕ၾကိဳးစား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။

မြန္လူမ်ဳိးမ်ား မ်က္စိပြင္႕လင္းလာရန္ရည္ရြယ္ကာ ရာမညမြန္ အသင္းအေနျဖင္႕မြန္သတင္းစဥ္ကုိ တစ္လတၾကိမ္ ထုတ္ေဝခဲ႕သည္။ မြန္ဖတ္စာအုပ္မ်ားကိုလည္း သူငယ္တန္းမွ စတုတၴတန္းအထိ အသင္းအေနျဖင္႕ထုတ္ေဝႏုိင္ရန္ ေငြအား၊ လူအား၊ စသည္ျဖင့္ ကမကထျပဳ ကူညီခဲ့သည္။

ထုိစဥ္က ဥကၠဌၾကီး ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ အသင္းရန္ပုံေငြအတြက္ လစဥ္ေၾကးအျဖစ္က်ပ္ ၁၀၀ (က်ပ္တစ္ရာ) ကို လစဥ္ကူညီေထာက္ပံ့ခဲ႕သည္။ ရာမညမြန္ အသင္းအေနျဖင့္ မြန္ဘာသာ၊ ပရိယတၲိသာသနာကို ပိုမို တုိးတက္ ထြန္းကားလာေစရန္ အလို႔ငွာ ရန္ကုန္ျမဳိ႕ေသြးေဆးကန္မြန္ေက်ာင္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ႏုိင္ငံလုံးဆုိင္ရာ မြန္ဘာသာပရိယတၲိစာျပန္ပြဲၾကီးကုိ မျပတ္က်င္းပခဲ႕သည္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္တြင္က်င္းပသည့္ မြန္ဘာသာပရိယတၲိစာျပန္ပြဲၾကီးတြင္ (ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ၊ ရရွိေအာင္ျမင္ၾကေသာ မြန္ရဟန္း (၃) ပါးတုိ႕အား အသင္း၏စရိတ္ျဖင့္ ယုိးဒယားျပည္ရွိ ျမဘုရားသုိ႔ ဘုရာဖူးၾကြရန္ အသင္း၏ အတြင္းေရးမွဳး ႏုိင္ပန္းလွအား လုိက္ပုိ႕ေစႏုိင္ခဲ႕သည္။

မြန္ေက်းလက္ေဒသအသီးသီးမ်ားမွ မြန္လူငယ္မ်ားအား မိမိတုိ႕ဝါသနာ အလုိက္၊ အရည္အခ်င္း အလုိက္ တက္ေရာက္သင္ၾကားလုိေသာ သင္တန္းမ်ား၊ သူနာျပဳသင္တန္းမ်ားႏွင္႕အျခား အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း အေထာက္အကူျပဳ သင္တန္းမ်ားသုိ႕ အခက္အခဲမရွိ တက္ေရာက္ႏုိင္ရန္ အစဥ္သျဖင့္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။

၁၉၅၂ - ၅၃ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ရာမညမြန္အသင္း၏ အတြင္းေရးမွဴး ႏုိင္ပန္းလွအား ေစလႊတ္၍ ပဲခူးဟသၤာကုန္းအနီးတြင္ မြန္ေက်းရြာၾကီး တရြာျဖစ္ေသာ “မြန္စံျပေက်းရြာ” ကို တည္ေထာင္ေစခဲ့ရာ၌ အဖက္ဖက္မွ အားက်ိဳးမာန္တက္ ကူညီခဲ့သည္။ ယင္းေဒသတြင္ မြန္အမ်ဳိးသားေက်ာင္းႏွင္႕က်န္းမာေရး ေဆးေပးခန္းမ်ားကုိလည္း ဖြင့္လွစ္ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္၏ ဦးေဆာင္မွဳေအာက္တြင္ သထုံႏွင့္ က်ဳိကၡမီခရုိင္အတြင္းရွိ ျမဳိ႕နယ္ႏွင့္ ေက်းရြာတိုင္းတြင္ ဝရာမညမြန္အသင္းခြဲမ်ား ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ႕သည္။ အခ်ဳိ႕ေသာမြန္ေက်းရြာၾကီးမ်ားတြင္ မြန္အမ်ဳိးသား ေက်ာင္းမ်ားကုိဖြင္႕လွစ္ေပးခဲ႕သည္။ ေကာ့ဘိန္းရြာ မြန္အမ်ဳိးသားေက်ာင္းတြင္ ဆရာႏိုင္ေသာင္းေဖ၊ ဆရာႏုိင္ထြန္းလွဳိင္ ႏွင္႕ဆရာႏိုင္ဘရိတုိ႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျပီး ေကာ့ႏွပ္ရြာတြင္ဆရာမ မိေစာရွင္၊ ကမာဝက္ရြာတြင္ ဆရာႏိုင္ေအာင္ေမႊး၊ ပဲခူးမြန္စံျပရြာတြင္ ဆရာႏုိင္ခင္ေမာင္ၾကီး၊ ထံုးအုိင္ရြာတြင္ ဆရာမမိကြန္းရွင္ တုိ႔ ထိုစဥ္က အမ်ိဳးသားေက်ာင္းမ်ား၏ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမမ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ႕ၾကသည္။

မြန္စကား တတ္ေသာ ပညာအုပ္ တဦး ထားေပးရန္ ဥကၠဌ ၾကီး၏ ေမတၲာ ရပ္ခံခ်က္အရ အစုိးရက ပညာအုပ္ႏုိင္ ထြန္းသိန္းအား ေမာ္လျမဳိင္နယ္တြင္ခန္႕ထားေပးႏိုင္ခဲ႕သည္။ ထုိ႕ျပင္ အစုိးရ မူလတန္းေက်ာင္းမ်ားတြင္ မြန္စာသင္ၾကားခြင့္ႏွင့္ မြန္စာျပ ဆရာမ်ားခန္႕ထားေပးရန္ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္ေခါင္းေဆာင္ေသာ ရာမညမြန္အသင္းၾကီး၏ ေမတၲာ ရပ္ခံခ်က္အရ မြန္ေက်းရြာမ်ားရွိ မူလတန္းေက်ာင္းတိုင္းတြင္ မြန္စာျပဆရာတစ္ဦးစီ အစုိးရက ခန္႕ထားေပးခဲ႕သည္။ မြန္စာ သင္ၾကားေရးကုိ စစ္ေဆးရန္ ပညာအုပ္ႏွစ္ဦးတုိ႕အားလည္း အစုိးရကခန္႕ထားေပးခဲ့သည္။


ထုိ႕ျပင္ မြန္ဘာသာကုိ အလယ္တန္းႏွင္႕အထက္တန္းမ်ားတြင္လည္း ဆက္လက္သင္ၾကားခြင္႕ရရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္၊ ပဥၥမ၊ ဆဌမ ႏွင့္ သတၲမတန္း မြန္ေက်ာင္းသံုးစာအုပ္မ်ားကုိ မြန္ေရးရာအဖြဲ႕မွ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲ႕သည္။

ရာမညမြန္အသင္းလူၾကီးမ်ားႏွင့္အတူ ရန္ကုန္ျမဳိ႕ေရႊဂုံဘုရားလမ္းရွိ မြန္ပိဋကတိတုိက္ကုိ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္အတြင္းျပီး ေျမာက္ေအာင္ တည္ေဆာက္ေပးျခင္းအားျဖင့္ အသင္း၏ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားျဖစ္သည့္ မြန္စာေပ ယဥ္ေက်းမွဳမ်ား တုိးတက္ရန္ ပိုမုိေဆာင္ရြက္ႏုိင္ခဲ့သည္သာမက ရပ္ေဝးရပ္နီးမွ ဘုရားဖူး ရဟန္းရွင္ လူအေပါင္းတုိ႕အား ေလးဆူဓာတ္ပုံေရႊတိဂုံဘုရားၾကီး ကုိလာေရာက္ဖူးေမ်ွာ္ႏုိင္ရန္အတြက္ တည္းခုိႏုိင္သည့္အေဆာက္အအံုအျဖစ္ ေဆာက္လုပ္လွဴတန္းေပးနိုင္ခဲ့သည္။ ထုိ႕အျပင ္မြန္ပိဋကတိတုိက္ၾကီးကုိ တည္ေဆာက္ေပးျခင္း အားျဖင့္ အျခားလူမ်ဳိးေရးအသင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ ျမဳိ႕နယ္အသင္းအဖြဲ႕ေပါင္းမ်ားစြာတုိ႕အား အလွဴအတန္းျပဳျခင္း အစည္းအေဝး က်င္းပျခင္းကိစၥမ်ားအတြက္ စုရပ္အေဆာက္အံုအျဖစ္ ေဆာက္လုပ္ေပးႏုိင္ခဲ့သည္။


ရာမည္မြန္အသင္း ဥကၠဌႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ရာမညမြန္အသင္းလူၾကီးမ်ားႏွင္႕အတူ ေမာ္လျမဳိင္ျမဳိ႕ရွိ ရာမညမြန္အမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္းအတြက္ အသင္းနာယကလူၾကီးတစ္ဦးျဖစ္ေသာသတုိသီရိသုဓမၼ ဆာဦးသြင္ထံမွ အလွဴေငြ ၄၀၀၀၀- (ေလးေသာင္း) က်ပ္ လက္ခံရရိွခဲ့သျဖင့္ မြန္အမ်ဳိးသားေက်ာင္းၾကီးကုိ ေအာင္ျမင္စြာ ဖြင့္လွစ္နိုင္ခဲ့သည္။ ရာမညမြန္အမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္းကုိ ဖြင္႕လွစ္ေပးျခင္းအားျဖင္႕မြန္ေဒသေက်းရြာအသီးသီးမွ မြန္လူငယ္မ်ားသည္ အမ်ဳိးသားစိတ္ႏုိးၾကားလာၾကကာ ပညာေရးဘက္တြင္လည္း အထူးတုိးတက္ေစႏူိင္ခဲ့သည္၊၊

၁၉၅၇ ခုႏွစ္ခန္႔က ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရကဖြဲ႕စည္းေပးသည့္ မြန္ေရးရာအဖြဲ႕တြင္ ဝန္ၾကီးႏိုင္ခ်စ္ေသာင္ သည္ အေရးပါေသာအဖြဲ႕ဝင္လူၾကီတဦး အျဖစ္ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္၊ ယင္းမြန္ေရးရာအဖြဲ႕တြင္ ဥကၠဌ ျဖစ္သူမွာ အတြင္းဝန္မြန္ ထြန္းေသာင္ျဖစ္ပါသည္။ မြန္ေရးရာအဖြဲ႕ဝင္ါလူၾကီးမ်ားအနက္ ရာမညတုိင္းလုံးဆိုင္ရာမြန္အသင္း၏ အက်ဳိးေဆာင္ အတြင္းေရးမွဳးလည္း ျဖစ္ျပီး မြန္ယဥ္ေက်းမွဳအရာရွိလည္းျဖစ္ေသာ ႏုိင္ပန္းလွႏွင့္ အဖြဲ႕ဝင္လူၾကီးမ်ားျဖစ္သည့္ တကၠသုိလ္သမဝါယမ ႏိုင္ျမတ္ထြန္း၊ အေရးပုိင္ႏိုင္ဘုိးေက်း၊ ပဲခူးမိေစာရွင္ႏွင့္ နာယကအရွင္ နာဲဝါယမ တုိ႕သည္လည္း မြန္ေရးရာ အဖြဲ႕ဝင္ေကာ္မတီ၀င္ လူၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကသျဖင့္ မြန္ေရးရာ ကိစၥမ်ားကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာ၌ အထူးေအာ္ျမင္ခဲ့သည္။

မြန္ေရးရာ အဖြဲ႕အေနျဖင္႕ေအာင္ျမင္စြာ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ကဲ႕သည္႕ ကိစၥမ်ားအနက္ေမာ္လျမဳိင္ျမဳိ႕တြင္ ယဥ္ေက်းမွဳစာၾကည္႕တုိက္ႏွင့္ ျပတုိက္တစ္ခုဖြင္႕လွစ္ႏုိင္ခဲ့ျပီး ေမာ္လျမဳိင္ ဥပစာေကာလိပ္တြင္ ထုိစဥ္က မြန္ဘာသာကုိ သင္ၾကားလုိေသာ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ားအား အပုိ ဘာသာ တရပ္ အေနျဖင့္ ျမန္မာစာႏွင္႕ပူးတြဲ၍ မြန္ဘာသာကုိေရြးခ်က္ႏုိင္ခြင္႕ရရွိေအာင္ ဖန္တီးနိုင္ခဲ့သည္၊၊ ေမာ္လျမဳိင္ ဥပစာေကာလိပ္တြင္ ထုိစဥ္က မြန္ဘာသာ လက္ေထာက္ ကထိက ႏုိင္ထြန္းေရႊအား တကၠသုိလ္က ခန္႕ထားေစခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ျမဳိ႕ရွိပန္တ်ာေက်ာင္းတြင္ မြန္က႑ တရပ္ ထားရွိေစျပီး မြန္ပန္တ်ာနည္းျပဆရာအျဖစ္ ဆရာႏုိင္ခင္ေမာင္ၾကီးအား ခန္႕ထားေစခဲ့သည္။ ကဇာတ္ဌာနတြင္ မြန္အႏူပညာ သည္မ်ားအား လည္းခန္႕ထားေစခဲ့ျပီး မြန္ေရးရာ အဖြဲ႕မွၾကီးမွဴး က်င္းပသည့္ မြန္ေရးရာ ညီိလာခံႏွင္႕မြန္စာေပ ယဥ္ေက်းမွဳ ကပြဲ၊ ျပပြဲ ျပဳိင္ပဲြမ်ားကုိ စည္ကားသုိက္ျမဳိက္စြာက်င္းပႏုိင္ခဲ႕ပါသည္။ ေမာ္လျမဳိင္၌သာမက ရန္ကုန္ျမဳိ႔ႏွင္႕ပဲခူး ျမဳိ႕တြင္ မြန္ေရးရာ ညီလာခံႏွင္႕ ကပြဲ၊ ျပပြဲ၊ ျပဳိင္ပဲြ၊ မ်ားကုိ စည္ကားသုိက္ျမဳိက္စြာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့သည္။ ယင္းမြန္ေရးရာပြဲမ်ားကုိ ၁၉၆၂ ခူႏွစ္မတ္လတြင္ ေနာက္ဆုံးအၾကိမ္အျဖစ္ ေမာ္လျမဳိင္ျမဳိ႕၌ စည္ကားစြာ က်င္းပ ႏုိင္ခဲ႕ျပီး အဖြဲ႕၏ သက္တမ္းမွာလည္း ထုိႏွစ္တြင္ ကုန္ဆုံးခဲ့သည္။

ဥကၠဌ ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ မြန္အမ်ဳိးသား ေန႔ပြဲႏွင့္ မြန္ျပည္နယ္ေန႕ပြဲမ်ားတြင္ ႏွစ္စဥ္ အားေပး ကူညီခဲ့သည္၊၊ ရန္ကုန္ျမဳိ႕ ေရႊတိဂုံဘုရားလမ္းရွိ မြန္ပိဋကတ္တုိက္ႏွင့္ ကပ္လ်က္ တည္ေဆာက္ထားေသာ မြန္ဓမၼာရုံၾကီး ျဖစ္ေျမာက္ေရး ကိစၥတြင္လည္း ဥကၠဌၾကီး ႏိုင္ခ်စ္ေသာင္သည္ ထာဝစဥ္အားေပးကူညီခဲ့သည္၊၊

“အိမ္မွာ က်ဳပ္သားသမီးေတြနဲ႔ စကားေျပာတဲ့အခါ မြန္စကားကိုသာ သံုးပါတယ္” ဆိုတဲ့စကားဟာ ကြယ္လြန္သည္အထိ ဥကၠဌၾကီး ဂုဏ္ယူဝင့္ၾကြားစြာ ေျပာေလ့ရွိတယ္။