ဓာတ္ပံုပညာ သိသင့္ေသာ အျခခံ အခ်က္ (၁၀)ခ်က္ Basic Study Photography

ကင္မရာ၀ယ္ၿပီးၿပီဆိုရင္ Outdoor Portrait ရိုက္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေလးေတြ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးတဲ့ သူငယ္ခ်င္းေတြက ေခၚရိုက္ခိုင္းၾကသလို ၀ါသနာတူတဲ့လူေတြစုၿပီးေတာ့လည္း ေမာ္ဒယ္ရွာၿပီး ရိုက္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီလို ရိုက္ကူးၾကတဲ့အခါမွာ သိသင့္တဲ့အေျခခံအခ်က္ေလးေတြ၊ အသံုး၀င္မယ့္အေျခခံအခ်က္ကေလးေတြကို  ဟိုက ဒီကေန ရွာေဖြဖတ္ရႈထားတာေလးေတြ၊ ၾကားဖူးထားတာေလးေတြ ကို ျပန္ၿပီးမွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။ လံုး၀ အျပည့္စံုႀကီးမဟုတ္ေသာ္လည္း သတိထားရမယ့္ အခ်က္ကေလးေတြကို သိရွိသြားရင္ ေက်နပ္ပါတယ္။ အေျခခံအခ်က္ေလးေတြကို ေရးသားထားျခင္းျဖစ္တဲ့အတြက္ လိုအပ္ခ်က္ရွိတာေလးေတြ၊ ထပ္ျဖည့္ခ်င္တာေလးေတြရွိရင္ ကြန္႔မန္႔မွာ ေရးေပးထားခဲ့ၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။

(၁) ေနရာကို ေသခ်ာေရြးပါ။

ေအာက္ဒိုးရိုက္မယ္လို႔ စဥ္းစားၿပီဆိုတာနဲ႔ ဘယ္မွာရိုက္မလဲဆိုတာက အင္မတန္အေရးႀကီးပါတယ္။ ေနရာကို ေသခ်ာသိၿပီဆိုတာနဲ႔ မရိုက္ခင္မွာ သြားၾကည့္ထားႏိုင္ရင္ ပိုလို႔ေကာင္းပါတယ္။ ေအာက္ဒိုးလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ပန္းၿခံေတြ၊ ေရကန္ေတြ၊ ပင္လယ္ကမ္းေျခေတြ အစရွိတဲ့ သဘာ၀ရႈခင္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို စဥ္းစားမိၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေနရာမွာ အႀကံေပးလိုတာက အဲဒီလို သဘာ၀အလွအပေတြအျပင္ က်ေနာ္တို႔ ပတ္၀န္းက်င္က လွပထူးျခားတဲ့ အေဆာက္အဦးေတြ၊ ေျပာင္ေျမာက္တဲ့ ဗိသုကာလက္ရာေတြရွိတဲ့ ေနရာမ်ိဳးကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔ မေမ့ေစလိုပါဘူး။ နံရံေတြ၊ ေလွကားေတြ၊ ျပတင္းေပါက္ေတြကလည္း အံ့ၾသစရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ ထူးျခားေကာင္းမြန္တဲ့ Portrait ပံုေတြ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။

အေရးႀကီးတာက ေအာက္ဒိုးရိုက္ဖို႔ေရြးလိုက္တဲ့ေနရာက အရမ္းကို ရႈပ္ရွက္ခပ္ၿပီး ဆူညံေနတဲ့ေနရာမ်ိဳးျဖစ္မေနပဲ အရိုက္ခံမယ့္ေမာ္ဒယ္နဲ႔ ဓာတ္ပံုဆရာအတြက္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အာရံုစုစည္းမႈရဖို႔ ထိုက္သင့္တဲ့ ဆိတ္ၿငိမ္မႈ ရွိေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ ဓာတ္ပံုဆရာလိုခ်င္တဲ့ အေနအထားကိုညႊန္ၾကားရာမွာ ေမာ္ဒယ္က အေသအခ်ာ အာရံုစုစည္းၿပီး လိုက္နာႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

(၂) အ၀တ္အစားကို ေသခ်ာေရြးပါ။

အျမင္အာရံုမွာ လွပဆန္းသစ္တဲ့ Portrait ပံုေကာင္းေကာင္းေလးေတြရခ်င္ရင္ ရိုက္ကူးမယ့္ေမာ္ဒယ္ရဲ႕ အ၀တ္အစားကလည္း အေရးပါ ပါတယ္။ ေမာ္ဒယ္နဲ႔ လိုက္ဖက္မယ့္ အ၀တ္အစားကို ႀကိဳတင္တိုင္ပင္ ေရြးခ်ယ္ထားႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္မယ္။ တကယ္လို႔ ေမာ္ဒယ္က တစ္ေယာက္ထက္ပိုေန တယ္ဆိုရင္ သူတို႔၀တ္လာမယ့္ အ၀တ္အစားေတြဟာ ဟန္ခ်က္ညီေနဖို႔ လိုပါတယ္။ အ၀တ္အစားကလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခ်က္ပါ။

ေမာ္ဒယ္ရဲ႕အသားအအရည္နဲ႔ လိုက္ဖက္မယ့္ အ၀တ္အစားကို မွန္ကန္စြာေရြးခ်ယ္တတ္ဖို႔လိုပါမယ္။ အ၀တ္အစားတင္မကပဲ ဆြဲႀကိဳး၊ လက္ေကာက္၊ ဟန္းခ်ိန္း၊ ဦးထုပ္၊ နာရီအစရွိသျဖင့္ အပိုပစၥည္းေလးေတြပါရင္ ပိုလို႔အသက္၀င္ပါတယ္။ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့ အ၀တ္အစားနဲ႔ ပတ္၀န္းက်င္အေနအထားကလည္း ဟာမိုနီျဖစ္ေနဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။

(၃) လန္းစ္ အရွည္ကို အသံုးျပဳပါ။

လန္းစ္အရွည္ကို အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ္ရိုက္ကူးမယ့္ အရာ၀တၳဳအေပၚမွာ ဖိုးကပ္စ္ထားတဲ့အခါမွာ ေနာက္ခံဘက္ဂေရာင္းေတြကို ၀ါး သြားၿပီး ဖိုးကပ္စ အျပင္ဘက္ကို ေရာက္သြားေအာင္လုပ္လို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ရိုက္ကူးရတာကလည္း Portrait ရိုက္ရျခင္းရဲ႕ အရသာတခုျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားစုက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကတဲ့ လန္းစ္ကေတာ့ 70-200mm F2.8 လို လန္းစ္မ်ိဳးပါ။  Portrait ရိုက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ 50mm ေအာက္ေလွ်ာ့တဲ့ လန္းစ္ကို မသံုးေစခ်င္ပါဘူး။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ 70mm နဲ႔အထက္ကို သံုးႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ Focal Length (150mm-200mm) ကို အသံုးျပဳၿပီးရိုက္ရင္ေတာ့ ရိုက္ကူးမယ့္ ေမာ္ဒယ္(အရာ၀တၳဳ)နဲ႔ ေနာက္ခံဘက္ဂေရာင္းကို ပိုမိုကြဲျပားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၄) ပို႔စ္ ကို ဥပမာေပးၿပီး ခိုင္းပါ။

ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ပို႔စ္ ကို ေမာ္ဒယ္ကို လုပ္ခိုင္းတဲ့အခါမွာ ဥပမာေလးေတြနဲ႔ ေျပာၿပီး ခိုင္းတာက ပိုအဆင္ေျပပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့ ပို႔စ္အေနအထားကို ဓာတ္ပံုဆရာက လုပ္ျပႏိုင္ရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ ဓာတ္ပံုဆရာက ပို႔စ္ နမူနာ လုပ္ျပလိုက္တဲ့အခါမွာ ေမာ္ဒယ္ေတြက ခ်က္ျခင္းသေဘာေပါက္လာၿပီး ဘယ္လိုေနရမယ္၊ ဘယ္လိုထိုင္ရမယ္ဆိုတာကို အလြယ္တူ လ်င္ထ်င္ျမန္ျမန္ သေဘာေပါက္သြားၾကတာ မ်ားပါတယ္။ အဲလို လုပ္ျပျခင္းအားျဖင့္ ဓာတ္ပံုဆရာနဲ႔ ေမာ္ဒယ္ၾကားမွာ ပိုၿပီး ရင္းနီးမႈရလာၿပီး အေပးအယူပိုတည့္လာကာ ပံုေကာင္းေကာင္းေလးေတြ ထြက္လာတာ သတိထားမိပါတယ္။

(၅) Tripod ကိုလိုအပ္သလို သံုးပါ။

Tripod ကို သံုးျခင္းအားျဖင့္ ဖိုးကပ္စ္ကို တိတိက်က်ဖမ္းယူႏိုင္ၿပီး ၿငိမ္(stable)ျဖစ္တဲ့ ပံုေတြကို ရရွိႏိုင္ဖုိ႔ အခြင့္အေရးမ်ားပါတယ္။

(၆) မ်က္လံုးကို ဖိုးကပ္စ္ ယူပါ။

Portrait ရိုက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေမာ္ဒယ္ရဲ႕ မ်က္လံုးကို ဖိုးကပ္စ္ ရေအာင္ယူျခင္းအားျဖင့္ အသက္၀င္တဲ့ Portrait ပံုေတြကို ရရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ မ်က္လံုးကို ဖိုးကပ္စ္ ယူဖို႔ လံုး၀မေမ့ပါနဲ႔။

(၇) အခ်ိန္ေရြးခ်ယ္မႈ မွန္ကန္ပါေစ။

Outdoor Portrait ရိုက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ အလင္းေရာင္အရမ္းမစူးရွတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ေရြးပါ။ ဥပမာ မနက္ပိုင္း ၁၀နာရီမတိုင္ခင္ နဲ႔ ညေနပိုင္း ၃နာရီေနာက္ပိုင္း အခ်ိန္မ်ိဳးဟာ အေကာင္းဆံုးေပါ့ဗ်ာ(စင္ကာပူကို အေျခခံၿပီးေျပာတာပါ)။ ေနေရာင္ရဲ႕ လာရာလမ္းေၾကာင္းကို သိတဲ့အတြက္ အလင္းေရာင္အေနအထားကို ကိုယ္လုိသလို ခ်ိန္ညွိယူလို႔ရပါတယ္။

(၈) Reflector ကိုသံုးပါ။

ဘာလို႔ Reflector ကို သံုးရသလဲဆိုရင္ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ေနရာမွာ အလင္းေရာင္မေရာက္ရွိခဲ့ရင္ အဲဒီေနရာကို အလင္းေရာင္ ေရာက္ရွိေအာင္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္လို႔ပါ။  Reflector ကို သံုးျခင္းအားျဖင့္ ေမာ္ဒယ္အေပၚမွာ က်ေနတဲ့ အလင္းေရာင္ကို ခ်ိန္ညွိၿပီးသားလည္း ျဖစ္သြားပါတယ္။

(၉) Softbox သံုးပါ။

တခါတရံမွာ Reflector နဲ႔ ခ်ိန္ညွိယူလို႔မရတဲ့ အလင္းေဖ်ာ့ေဖ်ာ့အေနအထားကို လိုခ်င္လာရင္ Softbox ကလိုအပ္ပါတယ္။ Softbox က ေနေရာင္တိုက္ရိုက္က်ေနတာကို အလင္းညီသြားေအာင္ ေျပာင္းလဲေပးႏိုင္ၿပီး သဘာ၀က်တဲ့ အလွအပကို ရရွိေစႏိုင္ပါတယ္။

(၁၀) RAW Format ကို အသံုးျပဳပါ။

RAW format ဟာ unprocessed အျဖစ္မွာပဲရွိပါေသးတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ကာလာ၊ contrast နဲ႔ exposure ကို ေဆာ့ဖ္၀ဲ နဲ႔ ခ်ိန္ညွိလို႔ရပါေသးတယ္။ တခါတရံမွာ ရိုက္ကူးလိုက္တဲ့ပံုရဲ႕ exposure ကမမွန္တာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမွာ underexposed လို႔ေခၚတဲ့(loss of detail in the shadows) ရယ္ overexposed ဆိုတဲ့ (loss of detail in the highlight)မ်ိဳး ျဖစ္တတ္ၿပီး ရိုက္ကူးထားတဲ့ ပံုကို ေကာင္းမြန္စြာ မရတတ္ပါဘူး။ ေနာက္တခုက jpg နဲ႔ ရိုက္ကူးတဲ့အခါမွာ ပံုေတြကို format ေျပာင္းၿပီး သိမ္းဆည္းလိုက္ရင္ ကြာလတီက်သြားတာမ်ိဳးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ RAW နဲ႔ရိုက္ကူးရင္ေတာ့ ခ်ိန္ညွိၿပီးလို႔ RAW ကေန JPEG အျဖစ္ေျပာင္းလိုက္တဲ့အခါမွာလည္း ပံုရဲ႕ အရည္အေသြးကို က်ဆင္းသြားတာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။