ဒုတိယ ကမာၻစစ္ Second World War ကမာၻ နိုင္ငံေရး World Policy

ဒုတိယကမၻာစစ္

ဒုတိယကမၻာစစ္ (၁၉၃၉ - ၁၉၄၅) ကို အတိုေကာက္အားျဖင့္ WW II သို႔မဟုတ္ World War II ဟုလည္း ေခၚၾကၿပီး ပထမကမၻာစစ္ပြဲ၏ အဆက္အျဖစ္ တိုက္ခိုက္ၾကေသာ စစ္ပြဲအျဖစ္ စစ္သမိုင္းပညာရွင္မ်ားက သုံးသပ္ၾကသည္။ ကမၻာ့အင္အားႀကီး နိုင္ငံမ်ားက မဟာမိတ္ ႏွစ္ဖြဲ႕အၿပိဳင္ဖြဲ႕၍ တိုက္ခိုက္ၾကၿပီး ၄င္းတို႔မွာ မဟာမိတ္နိုင္ငံမ်ားနဲ႔ ဝင္ရိုးတန္း နိုင္ငံမ်ားတို႔ျဖစ္ၾကသည္။ စစ္သားဦးေရ သန္း ၁၀ဝ ေက်ာ္ ပါဝင္တိုက္ခိုက္ၾကၿပီး အဓိက ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ၾကသူမ်ားသည္ ၎တို႔၏ အလုံးစုံေသာ စီးပြားေရး၊ စက္မွုအလုပ္႐ုံႏွင့္ သိပၸံနည္းပညာမ်ားကို သုံးစြဲၾကကာ စစ္ပြဲအတြင္း အသာစီးရရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ၾကသည္။ ထို႔အတူ စစ္ပြဲအတြင္းတြင္လည္း စစ္ေရးပစ္မွတ္ေတြအျပင္ အရပ္ဖက္ပစ္မွတ္ကိုပါ ဖ်က္ဆီးပစ္ၾကေသးသည္။ လူေပါင္း သန္း ၇၀ ေလာက္ ေသေၾကပ်က္စီးခဲ့ရာမွာ အမ်ားစုမွာ အရပ္သားမ်ားျဖစ္သည္။ စစ္ပြဲတစ္ခုလုံးအတြက္ ကုန္က်စရိတ္မွာ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ထရီလီယံ ( ၁,ဝ၀ဝ ဘီလီယံ၊ ၁,ဝ၀ဝ,ဝ၀ဝ မီလီယံ ) ( ေဒၚလာသန္းေပါင္း တစ္သန္း ) ခန႔္မၽွ ကုန္က်ခဲ့ကာ စစ္စရိတ္ အႀကီးဆုံး စစ္ပြဲျဖစ္ခဲ့သည္။

ပထမကမၻာစစ္ပြဲအၿပီးအေျခအေန

ပထမ ကမၻာစစ္အၿပီးတြင္ က်င္းပသည့္ ဗာဆိုင္းညီလာခံသည္ အမွန္တစ္ကယ္တြင္ စစ္နိုင္ နိုင္ငံမ်ားက စစ္ရွုံးနိုင္ငံမ်ားထံမွ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကို ေတာင္းယူျခင္း၊ စစ္ရွုံးနိုင္ငံမ်ား ကိုစာခ်ဳပ္ပါအခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ တားဆီးခ်ဳပ္ခ်ယ္ရန္ ႀကိဳးစားၾကသည့္ ညီလာခံသာျဖစ္သည္။ ထိုညီလာခံတြင္ အက်ိဳးအမ်ားဆုံးအေနႏွင့္ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ဂ်ပန္၊ ျပင္သစ္တို႔သည္ စစ္ရွုံးနိုင္ငံမ်ားထံမွ ကိုလိုနီနယ္အမ်ားအျပားကို လႊဲေျပာင္းရယူပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္ရွုံးနိုင္ငံျဖစ္သည့္ ဂ်ာမနီ(ယခင္ၾသစတီးယား)မွာ ကိုလိုနီနယ္မ်ားသာမက ဥေရာပတိုက္ေပၚရွိ နိုင္ငံ၏နယ္နိမိတ္မ်ားကိုပါ ခြဲေဝေပးခဲ့ရသည့္အတြက္ အနစ္နာဆုံးျဖစ္ခဲ့ရသည္။ စစ္ရွုံးနိုင္ငံမဟုတ္သည့္တိုင္ အီတလီမွာ မည္သည့္အက်ိဳးအျမတ္မွ မယ္မယ္ရရ မရရွိဘဲ တိုင္းျပည္အေျခအေန ဆိုးရြားသည္သာ အဖတ္တင္ခဲ့သည္။ စစ္နိုင္သည့္ဂ်ပန္မွာလည္း ေဝစုမ်ားရသည့္တိုင္ အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရး စစ္ဝါဒီမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္လာသည့္အတြက္ နယ္ခ်ဲ႕ျခင္းကို လိုလိုလားလားပင္ ဆက္လက္လုပ္ရန္ အားသန္ေနခဲ့ျပန္သည္။ စစ္ရွုံးနိုင္ငံမ်ားအေနႏွင့္လည္း အဖက္ဖက္မွ ဖိႏွိပ္ခံရသည့္အတြက္ တိုင္းျပည္အေျခအေနမွာ ဆိုးဆိုးဝါးဝါး ျဖစ္ေနခဲ့ရၿပီး တိုင္းျပည္အတြင္း အစြန္းေရာက္ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒ ျဖစ္ေပၚလာေရးအတြက္ တြန္းအားေပးေနခဲ့သကဲ့သို႔ ရွိေနခဲ့ျပန္သည္။

စစ္ျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္း

ပထမ ကမၻာစစ္ႀကီး ၿပီးဆုံးသည္မွ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး စတင္သည္အထိ ၾကားလာလတြင္ ကမၻာအရပ္ရပ္၌ လက္ရွိႏွင့္ လက္မဲ့ဟူ၍ လူတန္းစားႏွစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေပၚေပါက္ခဲ့ရသည္မွာ စီးပြားေရး စနစ္ဆိုးေၾကာင့္ျဖစ္ရာ လူအခ်င္းခ်င္း မနာလိုမုန္းတီးစိတ္မ်ားမွာ ဗေလာင္ဆူလ်က္ ရွိေလသည္။ ပထမ ကမၻာစစ္ႀကီးကို အၿပီးသတ္ခဲ့ေသာ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုၾကၿပီးသည့္ေနာက္ ကမၻာ့အေျခအေနမွာ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ ျဖစ္မည့္အခ်ိန္သို႔ တျဖည္းျဖည္း ခ်ဥ္းကပ္ခဲ့သည္။
တ႐ုတ္နိုင္ငံ၌ မဆုံးနိုင္ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနသည့္အျပင္ ေဒသအခ်ိဳ႕မွာ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ပန္လက္ေအာက္ က်ေရာက္ခံရသည္။ ဥေရာပတိုက္တြင္ ဆိုဗီယက္ေတာ္လွန္ေရးႀကီး​ေၾကာင့္လည္း လူအေျမာက္အျမား ေသေၾကပ်က္စီးၾကရသည္။ အဂၤလန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ကမူ စစ္ကိုၿငီးေငြ႕ကာ ထာဝစဥ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိုသာ အလိုရွိၾကသည္။ ယင္းသို႔ေသာအခ်ိန္တြင္ ေဗာ္လကန္တစ္ဝိုက္ႏွင့္ ဥေရာပအလယ္ပိုင္းတို႔၌ အဝတ္အထည္ အစားအစာ ေခါင္းပါးျခင္းတည္းဟူေသာ စီးပြားပ်က္ကပ္ဆိုးႏွင့္ ရင္ဆိုင္တိုးေနရသည္။ မၾကာမီပင္ စီးပြားပ်က္ ကပ္ဆိုးႀကီးသည္ ဥေရာပတိုက္ တစ္ခုလုံးကို လႊမ္းျခဳံမိေတာ့သည္။ အီတလီတြင္ အာဏာရွင္ မူဆိုလီနီက မင္းမူ၍ ဂ်ာမနီတြင္ ဟစ္တလာက အာဏာသိမ္းေလသည္။ ေနာက္ထပ္ ကမၻာစစ္အတြက္ အစစအရာရာ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနေလၿပီ။ မီးေတာက္ႀကီး ထေတာက္ရန္ မီးပြားတစ္ခု က်ေရာက္ဖို႔သာ လိုေတာ့သည္။

ေလခ်ိဳေသြးသည့္ ျမဴးနစ္အေရး

၁၆၄၇ ခုႏွစ္ ဝက္စေဖးလီးယားစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုသည့္အခါမွစ၍ ဥေရာပတိုက္ကို မေရရာလွေသာ အာဏာမဲတင္းေပးသည့္ စနစ္အေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ၁၈၁၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်ာမန္ေခါင္းေဆာင္ ဗစ္ဇမတ္သည္ အာဏာမဲတင္းေပးသည့္ စနစ္ကို တိုက္ဖ်က္၍ ဂ်ာမနီကို စည္းလုံးၿပီးလၽွင္ ဥေရာပတြင္ ဂ်ာမန္တန္ခိုး ႀကီးထြားနိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ ပထမ ကမၻာစစ္အၿပီးတြင္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္သည္ ၿပိဳကြဲေနၿပီျဖစ္ေသာ အာဏာမဲတင္းေပးသည့္ စနစ္ကို ျပန္လည္အသက္သြင္းလိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဟစ္တလာႏွင့္ နာဇီပါတီ တက္လာေသာအခါ ဗစ္ဇမတ္၏ လမ္းစဥ္အတိုင္း ဥေရာပတြင္ ထိပ္သီးနိုင္ငံႀကီး ျဖစ္ေအာင္ ဂ်ာမနီအား ျပန္လည္ထူေထာင္ေလသည္။ ယင္းသို႔ ျပဒါးတစ္လမ္း သံတစ္လမ္းျဖစ္ေသာ ဝါဒႏွစ္ခုသည္ မ်ဴးနစ္သေဘာတူညီခ်က္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုသည့္အခ်ိန္တိုင္ေအာင္ ပဋိပကၡျဖစ္လာခဲ့သည္။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဗစ္ဇမတ္ႏွင့္ ဟစ္တလာတို႔၏ ဂ်ာမနီနိုင္ငံ အာဏာလႊမ္းမိုးေရးက စစ္တပ္အင္အား ေထာက္ခံမွုျဖင့္ အနိုင္ရသြားေလသည္။
ဒုတိယ ကမၻာစစ္ အေၾကာင္းကို မွတ္တမ္းတင္ရာ၌ အာဏာရွင္ ဟစ္တလာ၏ အေၾကာင္းႏွင့္ မကင္းလြတ္နိုင္ေပ။ ဟစ္တလာသည္ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တြင္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ျဖစ္လာၿပီးလၽွင္ ဂ်ာမန္လူထုႀကီး တစ္ရပ္လုံးအား စည္း႐ုံးေလသည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ အင္အားမွာ အားကိုးေလာက္ေအာင္ ေတာင့္တင္းလာၿပီးျဖစ္ရကား နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးမွ ႏုတ္ထြက္လိုက္ၿပီး လိုကားနိုးစာခ်ဳပ္ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းခိုင္းေလသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဂ်ာမနီႏွင့္ အီတလီတို႔မွာ စစ္တိုက္ရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၾကေလၿပီ။
ၿဗိတိသၽွဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်ိန္ဗာလိန္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သမားႀကီး ျဖစ္သည္။ မည္သည့္နည္းႏွင့္မဆို သူ၏ လက္ထက္တြင္ စစ္မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးနိုင္လိမ့္မည္ဟု ယုံၾကည္သည္။ ဂ်ာမန္တို႔အား မ်က္ႏွာခ်ိဳေသြးကာ ေလေအးျဖင့္ေခ်ာ့ျမႇဴလၽွင္ ရနိုင္မည္ဟုလည္း ေမၽွာ္လင့္ေလသည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္၌ ဂ်ာမနီက ခ်က္ကိုဆလိုဗားကီးယားကိုပိုင္ေသာ ဆူေဒတင္နယ္ကို ေတာင္းဆိုေသာအခါ ခ်ိန္ဗာလိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ဝန္ႀကီခ်ဳပ္သည္ ယခင္က မိမိတို႔ ကတိမ်ားကို လ်စ္လ်ဴရွုလ်က္ ဂ်ာမန္၏ အလိုသို႔ လိုက္ေလ်ာခဲ့ၾကသည္။ အီတလီ၊ ျပင္သစ္၊ အဂၤလိပ္ႏွင့္ ဂ်ာမန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ မ်ဴးနစ္ၿမိဳ႕တြင္ စည္းေဝးကာ မ်ဴးနစ္စာခ်ဳပ္ကို ေရးဆြဲ၍ ဆူေဒတင္နယ္ကေလးကို ဟစ္တလာ၏ လက္သို႔ ေပးအပ္လိုက္သည္။

စစ္ရွဳံးဂ်ာမနီ

ပထမ ကမၻာစစ္တြင္ ဂ်ာမနီႏွင့္ အေပါင္းအပါနိုင္ငံမ်ားမွာ နလံမထူနိုင္ေအာင္ အရွုံးႀကီးရွုံးခဲ့ရသည္။ ထိုစစ္တြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ လူေပါင္း ၇ သန္းမၽွ ဆုံးရွုံးခဲ့သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ ဒဏ္ရာရရွိ၍​ မ်ားစြာေသာ သူတို႔မွာ ေပ်ာက္ဆုံးေနေလသည္။ ယင္းသို႔ စစ္ရွုံးေသာေၾကာင့္ ဂ်ာမနီတစ္နိုင္ငံလုံး အင္အားပ်က္ျပဳန္းခဲ့၍ ဖရိုဖရဲျဖစ္ေနစဥ္ ၁၉၁၉ ခုႏွစ္၌ နာဇီပါတီကို ထူေထာင္လိုက္သည္။ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္အရ ဂ်ာမနီသည္ စတုရန္မိုင္ေပါင္း ၁ သန္းမၽွ က်ယ္ဝန္း၍ လူဦးေရ ၁၈ သန္းေနထိုင္ေသာ နယ္ပယ္မ်ား၊ ေက်ာက္မီးေသြး ၄၅ %၊​ သံ ၆၅ %ႏွင့္ အျခား ေျမာက္ျမားလွစြာေသာ ပစၥည္းမ်ားကို စစ္ေလ်ာ္ေၾကး ေပးဆပ္ရေသးသည္။ ဂ်ာမနီ၏ ၾကည္းတပ္၊ ေရတပ္မ်ားမွာလည္း အင္အားေလ်ာ့ပစ္ျခင္း ခံရေလသည္။
ယင္းစစ္ရွုံးဂ်ာမနီသည္ စစ္နိုင္ေသာနိုင္ငံမ်ား၏ ဖိေထာင္းျခင္းကို ခံေနရေသာအခ်ိန္တြင္ ဟစ္တလာႏွင့္ သူ၏ အမ်ိဳးသားဆိုရွယ္လစ္ ဂ်ာမန္ အလုပ္သမားပါတီေခၚ နာဇီပါတီ ေပၚေပါက္လာသည္။ သို႔ရာတြင္ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ ျပႆနာမ်ားကို ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းနိုင္စြမ္း မရွိေခ်။ သူတို႔သည္ စစ္ေၾကာင့္ အေျခအေနပ်က္ ျဖစ္ရေသာ စီးပြားေရးသမား ကေလးမ်ားႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ေျမႇာက္ပင့္ေပးသည္။ မေရရာေသာ စီးပြားေရး ကတိမ်ားကို ေပးၾကသည္။ ထို႔အျပင္ ကမၻာစီးပြားေရးတြင္လည္း လက္ဝါးႀကီးအုပ္ေနေသာ ယဟူဒီမ်ားေၾကာင့္သာ ဂ်ာမနီနိုင္ငံႀကီး စစ္ရွုံးရသည္ဟု စြပ္စြဲၾကသည္။ ဂ်ာမန္ တစ္မ်ိဳးသားလုံးအား အိုးမဲသုတ္ေသာ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္ကို တိုက္ဖ်က္ရမည္၊ ဂ်ာမန္နိုင္ငံသစ္ ထူေထာင္မည္ စေသာ ေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားျဖင့္ ဝါဒျဖန႔္ၾကသည္။ ေနာက္ကြယ္တြင္မူ ဂ်ာမန္ စက္မွုလက္မွု လုပ္ငန္းရွင္ႀကီးမ်ား၊​ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အလုပ္သမား အင္အားစု ၿဖိဳခြဲရန္ႏွင့္ ဂ်ာမနီ၏ စစ္အင္အား ျပန္လည္ျဖည့္တင္းရန္ အခြင့္ေကာင္းယူကာ နာဇီဂိုဏ္းသားမ်ားအား ေငြေၾကးျဖင့္ အားေပး ကူညီလ်က္ ရွိၾကသည္။

ဗီယာအေဆာင္ ပုန္ကန္မွဳ

အစပထမတြင္ နာဇီမ်ားသည္ ထင္တိုင္း မေပါက္ၾကေခ်။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ဗီယာအေဆာင္ ပုန္ကန္မွုကို လုပ္ကိုင္ၾကရာတြင္ မေအာင္ျမင္ပဲ ဟစ္တလာႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕သာ ေထာင္နန္းစံရေလသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဂ်ာမနီသည္ စီးပြားေရးအားျဖင့္ အနည္းငယ္ နလံျပန္ထူလာသည္။ နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီး ေဆာင္ရြက္မွုေၾကာင့္ စစ္ေလ်ာ္ေၾကး ေပးေဆာင္ျခင္းမွ အနည္းငယ္ သက္သာရာ ရသည္။ သို႔ရာတြင္ တစ္ကမၻာလုံးသို႔ ဂယက္ရိုက္စျပဳေသာ စီးပြားပ်က္ကပ္ႀကီးကိုကား ေရွာင္ကြင္း၍မရေခ်။
စီးပြားပ်က္ကပ္ေၾကာင့္ နာဇီတို႔ အင္အား တက္လာသည္။ အလုပ္လက္မဲ့ဦးေရ တိုးတက္မ်ားျပားလာသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ရန္ကို ေၾကာက္ရြံ့ေသာ ဂ်ာမန္သံမဏိလုပ္ငန္း အရင္းရွင္မ်ားသည္ နာဇီတို႔အား ေငြေၾကး အေျမာက္အျမား ေထာက္ပံ့ၾကသည္။ အလုပ္လက္ကိုင္ မရွိသျဖင့္ ေယာင္ခ်ာခ်ာ ျဖစ္ေနသည့္ သန္းေပါင္းမ်ားစြာေသာ ဂ်ာမန္တို႔သည္လည္း ဟစ္တလာ၏ ဝါဒကို ယုံၾကည္လ်က္ ဟစ္တလာကိုပင္ မိမိတို႔အား ကယ္တင္မည့္သူအျဖစ္ ၾကည္ညိဳေလးစားလာသည္။ လက္ရွိ ဂ်ာမန္အစိုးရမွာ အင္အားနည္းပါး၍ နာဇီလက္ကိုင္ မုန္တိုင္းတပ္သားမ်ားကို ေကာင္းစြာ မႏွိမ္နင္းနိုင္ေခ်။ ယင္းသို႔ျဖင့္ နာဇီတို႔၏ အင္အားမွာ ဒီေရအလား တိုးပြားလာရာ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ ဇႏၷဝါရီ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ဟစ္တလာသည္ အစိုးရအာဏာကို သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ သူ၏ ဝါဒမွာ စစ္ဝါဒ ျဖစ္သည့္အတိုင္း အာဏာရသည့္ေန႔မွစ၍ စစ္ကိုလုံးပန္းေတာ့သည္။ သို႔မွသာ အာဏာကို လက္ကိုင္ထားနိုင္ေပမည္။ အေရးပါေသာ ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ ရာထူးႀကီးမ်ား ရရွိ၍ ခ်မ္းသာၾကသည္။ ငယ္သားမ်ားမွာလည္း လခေကာင္းရာထူးမ်ား အသီးသီး ရရွိ၍ ထိုရာထူးမ်ား လက္လြတ္မသြားေစရန္သာ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္။

ဒုတိယ နပိုလီယန္

ဟစ္တလာကား ဒုတိယ နပိုလီယန္္ပင္ ျဖစ္သည္။ သူ၏ရည္မွန္းခ်က္မွာ တစ္ကမၻာလုံး လႊမ္းမိုးရန္ ျဖစ္သည္။ ပထမ ကမၻာစစ္ ျဖစ္ရသည္မွာလည္း ဂ်ာမန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ကမၻာကို လႊမ္းမိုးလိုေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဟစ္တလာလည္း ထိုနည္းႏွင္ႏွင္ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးသည္ ျမင့္ျမတ္ေသာလူမ်ိဳးျဖစ္၍ အျခားလူမ်ိဳးမ်ားက ဂ်ာမန္လူမ်ိဳးကို က်ိဳးႏြံခစားၾကရမည္ဟု ဟစ္တလာ ယူဆသည္။ ဟစ္တလာ၌ ခ်င့္ခ်ိန္နိုင္ေသာ စိတ္ဓာတ္ေခါင္းပါး၍ မိမိကိုယ္ကို ေရွးေခတ္က စစ္သူႀကီးျဖစ္ခဲ့ေသာ အယ္လက္ဇႏၵားႏွင့္ နပိုလီယန္တို႔ထက္ပင္ ထင္ေပၚခ်င္ေလသည္။
သို႔ျဖစ္ေလရာ ဟစ္တလာသည္ အာဏာကို သူ၏လက္ထဲျမဲေအာင္ ဆုပ္ကိုင္ထားေလသည္။ ဂ်ာမန္ ရိုက္စတတ္လႊတ္ေတာ္ကို ႀကိဳတင္ႀကံစည္၍ မီးရွို႔လိုက္ၿပီး အတိုက္အခံအားလုံးကို စြပ္စြဲကာ လိုက္လံႏွိမ္နင္းေလသည္။ အခ်ိဳ႕အား အက်ဥ္းခ်ထားၿပီး အခ်ိဳ႕အား အဆုံးစီရင္ လိုက္သည္။ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုေရးသားမွုကို ပိတ္ပင္သည္။ အဲလ္ဘတ္ အိုင္းစတိုင္းစေသာ ကမၻာေက်ာ္ သိပၸံပညာရွင္ႀကီမ်ား၊​ ေသာမတ္မန္းစေသာ ကမၻာေက်ာ္ ဝတၳဳေရးဆရာႀကီးမ်ားကိုလည္း ျပည္ႏွင္ဒဏ္ ေပးခဲ့သည္။ အင္အား နည္းပါးေသာ ယဟူဒီမ်ားအား စနစ္တက် ညႇဥ္းပန္းသည္။ မိမိအား အတိုက္အခံေျပာဆိုေသာ သာသနာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားအားလည္း ႏွိမ္နင္းေလသည္။

ဗာေဆးစာခ်ဳပ္အား ေဖာက္ဖ်က္ျခင္း

ဟစ္တလာသည္ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္ကို ဤသို႔ျဖင့္ စကၠဴစုတ္အသြင္သို႔ ေျပာင္းလဲလိုက္သည္။ ဂ်ာမနီသည္ လက္နက္စုေဆာင္းေရးကိုသာ လုံးပန္းလ်က္ ဂ်ာမာန္ၾကည္းတပ္၊ ေလတပ္၊ ေရတပ္မ်ားကိုလည္း အပူတျပင္း ခ်ဲ႕ထြင္သည္။
နာဇီတို႔သည္ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္ကို မေဖာက္ဖ်က္ပါဟု ျငင္းဆိုေသာ္လည္း စစ္ျပင္ဆင္မွုမ်ားကိုကား အစြမ္းကုန္ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္။ နိုင္ငံျခား အစိုးရမ်ားမွာ မည္သို႔မၽွ အေရးမယူၾကပဲ လက္ပိုက္ၾကည့္ေနၾကသည္။ ဆိုဗီယက္တစ္ဦးသာလၽွင္ ဂ်ာမန္၏ ရန္စြယ္ကို ျမင္သျဖင့္ စုေပါင္းကာကြယ္ေရး ျပဳလုပ္ရန္ အႀကံေပးေသာ္လည္း အခ်ည္းအႏွီး ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဆိုဗီယက္သည္ စိတ္ပ်က္ျခင္းမရွိပဲ အျခားေသာ ဥေရာပနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အခ်င္းခ်င္း ရုိင္းပင္းကူညီရန္ စာခ်ဳပ္ကို မျဖစ္မေန ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့သည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္မ်ားအနက္ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ ျပင္သစ္ - ဆိုဗီယက္ မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္မွာ အထင္ရွားဆုံးျဖစ္သည္။

နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီး မစြမ္းနိုင္ၿပီ

၁၉၃၅ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာတြင္ နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီး၏ စြမ္းအားကို​ မွတ္ေက်ာက္တင္ၾကည့္ေသာ အ​ျဖစ္အပ်က္တစ္ရပ္ ေပၚေပါက္လာသည္။ မူဆိုလီနီ ႀကီးစိုးေနေသာ အီတလီနိုင္ငံသည္ အာဖရိကတိုက္ရွိ အီသီအိုးပီးယားနိုင္ငံကေလးကို အေၾကာင္းမဲ့ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္တြင္ နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးသည္ က်ဴးေက်ာ္ေသာ အီတလီအား စီးပြားေရးအရ ကန႔္သတ္႐ုံမွတစ္ပါး မည္သို႔မၽွ ထိေရာက္စြာ အေရးမယူခဲ့ေခ်။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေမလ ၅​ ရက္ေန႔တြင္ အီတလီတပ္မ်ားသည္ အီသီအိုးပီးယားၿမိဳ႕ေတာ္ အက္ဒစ္အဗာဗာသို႔ ဝင္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။
ယင္းသို႔ အျခားနိုင္ငံတစ္ခုကို လက္နက္အားကိုးျဖင့္ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းပိုက္နိုင္ပုံကို မူဆိုလီနီက နမူနာျပလိုက္ၿပီး မၾကာမီပင္ ဟစ္တလာကလည္း အားက်မခံ အစြမ္းျပလိုက္သည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ ဟစ္တလာ၏ တပ္မ်ားသည္ ရိုင္းလန္းနယ္ထဲသို႔ ခ်ီတက္ၾကသည္။ ဗာေဆးစာခ်ဳပ္က ရိုင္းလန္းနယ္ထဲတြင္ အျမဲတမ္းစစ္တပ္မ်ားကို မထားရွိေစရဟု ဆိုထားသည္။ သို႔ေသာ္ နိုင္ငံေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးသည္ ဟစ္တလာအား ရွုတ္ခ်႐ုံမွလြဲ၍ မည္သို႔မၽွ မျပဳစြမ္းနိုင္ခဲ့ေပ။ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားသည္ ရိုင္းလန္းနယ္တြင္ တပ္စြဲ၍ ခံတပ္မ်ားပင္ ​ေဆာက္လုပ္ၾကသည္။
၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ျပည္တြင္းစစ္တစ္ခု ေပၚေပါက္လာျပန္သည္။ စပိန္နိုင္ငံတြင္ သမၼတအစိုးရကို ဖက္ဆစ္သူပုန္မ်ားက ေတာ္လွန္ၾကသည္။ ထိုျပည္တြင္းစစ္ပြဲတြင္ ျပင္သစ္ႏွင့္ အဂၤလိပ္အမွဴးရွိေသာ ဥေရာပနိုင္ငံမ်ားက ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ျခင္း မရွိေသာ္လည္း ဂ်ာမနီႏွင့္ အီတလီတို႔ကမူ သူပုန္မ်ားအား ကူညီခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္ သမၼတအစိုးရ ျပဳတ္က်၍ ဖက္ဆစ္သူပုန္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဖရန္ကို အစိုးရ တက္လာသည္။
၁၆၃၆ ခုႏွစ္တြင္ အျခားအေရးႀကီးေသာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ရပ္မွာ ဂ်ာမနီႏွင့္ ဂ်ပန္ပူးေပါင္း၍ ကြန္မင္တန္ဆန႔္က်င္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္တစ္ႏွစ္တြင္ အီတလီသည္ ထိုစာခ်ဳပ္တြင္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္သည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ဂ်ာမနီ၊​ အီတလီႏွင့္ ဂ်ပန္တို႔သည္ ၃ နိုင္ငံ မဟာမိတ္စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ကာ ထို ၃ နိုင္ငံအား ဝင္ရိုးတန္းနိုင္ငံမ်ားဟု ေခၚၾကသည္။
၁၉၃၇ ခုႏွစ္အတြင္း စပိန္နိုင္ငံသည္ ျပည္တြင္းစစ္ျဖင့္ ဆူပြက္ေနစဥ္ အေရွ႕တိုင္း၌ ဂ်ပန္သည္ တ႐ုတ္အား စစ္မ​ေၾကျငာပဲ တိုက္ခိုက္လ်က္ရွိသည္။ လက္နက္အင္အားခ်င္း ကြာျခားေသာ္လည္း မ်ိဳးခ်စ္တ႐ုတ္မ်ားသည္ အခ်င္းခ်င္းေသြးစည္းလ်က္ ဂ်ပန္ကို ခုခံၾကသည္။ တ႐ုတ္တို႔၏ ဇြဲသတၱိကို ကမၻာက ခ်ီးက်ဴးခဲ့သည္။

ဩစႀတီးယားက်ျခင္း

အေရွ႕ဖ်ားေဒသတြင္ ဂ်ပန္တို႔ စစ္မီးေမႊးလ်က္ရွိစဥ္ ဥေရာပတိုက္တြင္ စစ္ယမ္းအိုးႀကီး ေပါက္ကြဲရန္ တစ္ေန႔တစ္ျခား နီးကပ္လာသည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ အေရးေတာ္မ်ား တသီတတန္းႀကီး ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
၁၉၃၄ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ ဟစ္တလာသည္ ဩစႀတီးယားအား သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကိဳးစားေသး၏။ သို႔ေသာ္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ေခ်။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ ဟစ္တလာသည္ ဩစႀတီးယား အဓိပတိအား ရာဇသံမ်ား တစ္ခုၿပီးတစ္ခုပို႔လ်က္ ၿခိမ္းေျခာက္ေလသည္။ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမန္စစ္တပ္မ်ားသည္ ဩစႀတီးယားသို႔ ခ်ီတက္သိမ္းပိုက္သည္။
ဩစႀတီးယားကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ နာဇီရန္စြယ္သည္ ခ်က္ကိုဆလိုဗားကီးယားဘက္သို႔ ဦးလွည့္ျပန္သည္။ ဟစ္တလာသည္ ခ်က္နိုင္ငံကို သိမ္းပိုက္ရန္ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ရွာေဖြ၍ ရန္စေနသည္။ ၿဗိတိသၽွဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်ိန္ဗာလန္သည္ သုံးႀကိမ္တိုင္တိုင္ ဟစ္တလာႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးသည္။ ျပင္သစ္ႏွင့္ အဂၤလန္တို႔သည္ ဟစ္တလာ၏ အလိုကို လိုက္ေလ်ာနိုင္သေလာက္ လိုက္ေလ်ာၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဟစ္တလာ မေက်နပ္ေခ်။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ၿဗိတိသၽွဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ခ်ိန္ဗာလန္၊​ ျပင္သစ္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဒါလာဒေယးႏွင့္ မူဆိုလီနီတို႔သည္ မ်ဴးနစ္ၿမိဳ႕၌ ဟစ္တလာႏွင့္ ေဆြးေႏြးၾကသည္။ ဤကား ဟစ္တလာ၏ အလိုကို ေနာက္ဆုံး လိုက္ေလ်ာျခင္း ျဖစ္သည္။ ဟစ္တလာက ေနာက္ထပ္ နယ္ပယ္ မေတာင္းေတာ့ပါဟု ကတိျပဳသည္။ သို႔ရာတြင္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္၌ ဟစ္တလာသည္ ပရာဟၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ခ်ီတက္၍ ခ်က္တို႔၏ လြတ္လပ္ေရးကို ေခ်မွုန္းလိုက္သည္။

ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး စေခ်ၿပီ

ခ်က္ကိုဆလိုဗားကီးယားအား သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ နာဇီတပ္ဦးသည္ ပိုလန္ဘက္သို႔ လွည့္သြားသည္။ သို႔ရာတြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ခ်က္ျခင္း ဝင္ေရာက္ မတိုက္ခိုက္ေသးေပ။ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္တို႔ကလည္း ပိုလန္ကို ဟစ္တလာ တိုက္လၽွင္ ပိုလန္ဘက္မွ ဝင္ေရာက္ကူညီရန္ ကတိေပးထားၾကသည္။ ထိုအေတာအတြင္း ဂ်ာမနီသည္ ဆိုဗီယက္႐ုရွႏွင့္ မက်ဴးေက်ာ္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုလိုက္ၿပီးေနာက္ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ပိုလန္ကို ႐ုတ္တရက္ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္။ ထိုေနာက္ ႏွစ္ရက္အၾကာတြင္ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္တို႔သည္ ဂ်ာမနီအား စစ္ေၾကျငာေလသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး စတင္ခဲ့ေတာ့သည္။

ပိုလန္တိုက္ပြဲ

နာဇီတို႔၏ စစ္စက္ယႏၲရားကို ပိုလန္တိုက္ပြဲတြင္ ေကာင္းစြာေတြ႕ျမင္ရသည္။ လၽွပ္တျပက္စစ္ဆင္နည္း ခရီးေရာက္ပုံကိုလည္း ပိုလန္သိမ္းပြဲတြင္ ေရွးဦးစြာ ေတြ႕ျမင္ရသည္။ ပိုလန္ေလယာဥ္ကြင္းမ်ား၊ မီးရထားလမ္း အခ်က္အျခာမ်ားကို အျပင္းအထန္ ဗုံးၾကဲဖ်က္ဆီးၾကသည္။ နာဇီတို႔၏ စစ္ခ်ီစစ္တက္ပုံမ်ားမွာ အံ့ဩဖြယ္ရာေကာင္းေအာင္ လ်င္ျမန္လွသည္။ စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမန္မ်ားသည္ ဝါေဆာၿမိဳ႕ေတာ္၏ ဆင္ေျခဖုံးအထိ ေရာက္လာၾကသည္။ စက္တင္ဘာလ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားက ပိုလန္ အေနာက္ပိုင္းကို သိမ္းပိုက္ၾကသည္။ စက္တင္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ ႐ုရွားတပ္မ်ားက ပိုလန္အေရွ႕ပိုင္းကုိ ဝင္ေရာက္သိမ္းပိုက္ၾကသည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီႏွင့္ ႐ုရွားတို႔သည္ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ေတာ္တြင္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ပိုလန္ကို ခြဲေဝယူၾကသည္။ လူဦးေရ သန္းေပါင္း ၂၀ ရွိ၍ စက္မွုလက္မွု ဗဟိုဌာနမ်ား ပါဝင္ေသာ ပိုလန္အေနာက္ပိုင္းကို ဂ်ာမနီကယူသည္။ လူဦးေရ ၁၄ သန္းရွိ၍ ေရနံထြက္ေသာ အေရွ႕ပိုင္းကို ႐ုရွားက ရရွိသည္။ ယင္းတို႔ျဖင့္ ပိုလန္နိုင္ငံသည္ နိုင္ငံႀကီးႏွစ္ခု၏ မတရား သိမ္းပိုက္ျခင္း ခံခဲ့ရေလသည္။

အေနာက္ဘက္ စစ္မ်က္ႏွာ

ပိုလန္ႏူိင္ငံသည္ ဂ်ာမနီႏွင့္ ႐ုရွားတပ္မ်ား၏ ေခ်မွုန္းဖ်က္ဆီးျခင္း ခံေနရစဥ္ အေနာက္ဘက္ စက္မ်က္ႏွာ၌ စစ္အေျခအေနမွာ ေရွ႕မတိုးသာ ေနာက္မဆုတ္သာ ျဖစ္ေနသည္။ ျပင္သစ္တပ္မ်ားသည္ မက္ဇီးနိုးခံတပ္ေနာက္တြင္ လေပါင္းမ်ားစြာ စစ္မဆင္ပဲ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကသည္။ တခါတရံ ကင္းလွည့္တပ္မ်ား တိုက္ခိုက္သည္မွလြဲ၍ ႀကီးက်ယ္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ား မျဖစ္ပြားေသးေခ်။
ၾကည္းတပ္မ်ား ၿငိမ္သက္ေနေသာ္လည္း ေရတပ္ႏွင့္ ေလတပ္မ်ားကား အေတာ္အသင့္ လွုပ္ရွားလ်က္ရွိသည္။ စစ္ျဖစ္သည္ႏွင့္ တၿပိဳင္နက္ ဂ်ာမန္ေလတပ္သည္ အဂၤလန္ႏွင့္ ျပင္သစ္ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကို ဗုံးၾကဲတိုက္ခိုက္လိမ့္မည္ဟု စိုးရိမ္ခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဂ်ာမန္ေလတပ္မွာ ထိုအခ်ိန္အထိ ထူးဆန္းစြာ ၿငိမ္သက္ေနသည္။ ၿဗိတိသၽွ အာေအအက္ဖ္ေခၚ ဘုရင့္ေလတပ္မေတာ္ကသာ ဂ်ာမန္ေရတပ္စခန္းျဖစ္ေသာ ကီးသေဘၤာဆိပ္ၿမိဳ႕ကို သြားေရာက္ ဗုံးၾကဲတိုက္ခိုက္ေလသည္။
စစ္ျဖစ္ဦးစ ကာလမ်ားတြင္ ၿဗိတိသၽွတို႔မွာ အေရးႀကီးေသာ စစ္သေဘၤာႏွစ္စင္း ဆုံးရွုံးရေလသည္။ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္ေန႔တြင္ ကာေရးဂ်ီးယပ္ အမည္ရွိ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာ အျမႇုပ္ခံရသည္။ ေအက္တိုဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ရြိဳင္ယယ္အုတ္ အမည္ရွိ သေဘၤာသည္ ဂ်ာမန္တို႔၏ ေတာ္ပီဒို ထိမွန္၍ နစ္ျမဳပ္သြားသည္။ ၿဗိတိသၽွတို႔ကလည္း ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဂ်ာမန္ခါးပိုက္ေဆာင္ စစ္သေဘၤာ ဂရပ္စပီးကို ဥ႐ုေဂြးနိုင္ငံ မြန္တီဗစ္ဒီအိုၿမိဳ႕ အလြန္၌ ပိတ္မိေလသည္။ ဂ်ာမန္စစ္သေဘၤာ၏ ကပၸတိန္သည္ လက္နက္ခ် အညံ့မခံပဲ သေဘၤာကို ေဖာက္၍ႏွစ္ျမႇုပ္လိုက္သည္။

ဆိုဗီယက္ - ဖင္လန္ စစ္ပြဲ

အေနာက္ဘက္ စစ္မ်က္ႏွာတြင္ ျပင္းထန္ေသာ တိုက္ပြဲမ်ား မျဖစ္ေသးပဲ ၿငိမ္သက္ေနစဥ္ ကမၻာတဝွမ္းလုံးသည္ ဆိုဗီယက္႐ုရွားဆီသို႔ အာ႐ုံစူးစိုက္လ်က္ ရွိၾကသည္။ ဆိုဗီယက္တို႔သည္ ဂ်ာမန္တို႔ႏွင့္ မက်ဴးေက်ာ္ေရးစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို၍ အနားယူကာ မိမိတို႔၏ ကာကြယ္ေရးအင္အား ခိုင္လုံေတာင့္တင္းေအာင္ အခ်ိန္ယူလ်က္ ရွိသည္မွာ ထင္ရွားသည္။ ပိုလန္အေရွ႕ပိုင္းကို သိမ္းယူၿပီးေနာက္ ဆီုဗီယက္သည္ အက္စတိုးနီးယား၊ လတ္ဗီးယား၊ လစ္ေသြးနီးယား အစရွိေသာ ​​ေဗာလတစ္နိုင္ငံမ်ားႏွင့္လည္း စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုကာ ထိုနိုင္ငံမ်ားတြင္ ဆိုဗီယက္ ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလတပ္စခန္းမ်ား အေျခစိုက္ေလသည္။ ဖင္လန္နိုင္ငံႏွင့္လည္း အလားတူ စာခ်ဳပ္မ်ိဳး ခ်ဳပ္ဆိုရန္ ေစ့စပ္ေျပာဆိုရာတြင္ ဖင္လန္အစိုးရက သေဘာမတူသျဖင့္ ဆိုဗီယက္ႏွင့္ ဖင္လန္ ဆက္ဆံေရးမွာ အေျခအေနဆိုးလာသည္။ ထိုႏွစ္ နို္ဝင္ဘာ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ ယခင္က ခ်ဳပ္ဆိုခဲ့ေသာ ဆိုဗီယက္ႏွင့္ ဖင္လန္ မက်ဴးေက်ာ္ေရးစာခ်ဳပ္ ပ်က္သြားၿပီဟု ႐ုရွားက တဖက္သတ္ ေၾကျငာသည္။ ေနာက္ႏွစ္ရက္ ၾကာၿပီးေနာက္ ဆိုဗီယက္တို႔သည္ ဖင္လန္အား စစ္သုံးေၾကာင္းခြဲ၌ စတင္တိုက္ခိုက္ေတာ့သည္။
ပထမတြင္ ဖင္လန္တပ္မ်ား၏ အျပင္းအထန္ ခုခံတိုက္ခိုက္မွုေၾကာင့္ ဆိုဗီယက္တပ္မ်ားမွာ ထင္သေလာက္ ခရီးမေရာက္ေခ်။ သို႔ရာတြင္ ရက္အေတာ္ၾကာ တိုက္ၿပီးေသာအခါ အင္အားမမၽွသျဖင့္ ဖင္လန္တပ္မ်ားမွာ တျဖည္းျဖည္း အေရးႏွိမ့္လာသည္။ ၿဗိတိန္ႏွင့္ ျပင္သစ္နိုင္ငံမ်ားက ဖင္လန္အား စစ္ကူေပးမည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ယင္းအကူအညီမ်ား ရသည္အထိ ဖင္လန္စစ္တပ္မ်ားသည္ ရန္သူကို ခုခံနိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေပ။ သို႔ျဖစ္ရာ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ မတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔တြင္ ဆိုဗီယက္ - ဖင္လန္ စစ္ေျပၿငိမ္းေရးစာခ်ဳပ္ကို ခ်ဳပ္ဆိုၾကသည္။ ယင္းစာခ်ဳပ္အရ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုသည္ မူလေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားအျပင္ အျခားေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကိုလည္း ရရွိလိုက္သည္။

ေနာ္ေဝးႏွင့္ ဒိန္းမတ္

ဆိုဗီယက္ - ဖင္လန္ စစ္ၿပီးဆုံးခါနီးတြင္ ယခင္က ၿငိမ္သက္ေနေသာ အေနာက္ဘက္ စစ္မ်က္ႏွာမွာ ႐ုတ္တရက္ လွုပ္ရ်ားလာသည္။ အထူးသျဖင့္ ေနာ္ေဝးနိုင္ငံ တဝိုက္တြင္ ပိုမိုလွုပ္ရွားလာသည္။ ေနာ္ေဝးနိုင္ငံမွာ ဘက္မလိုက္ ၾကားေနနိုင္ငံျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္ အခ်င္းခ်င္း ဥပေဒအရ ေနာ္ေဝးကမ္း​ေျခမွ သုံးမိုင္အတြင္း မည္သည့္စစ္ဆင္မွုမၽွ ျပဳလုပ္ခြင့္ မရေခ်။ သို႔ရာတြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ျပည္ေထာင္အခ်င္းခ်င္း ဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္၍ ေနာ္ေဝးသေဘၤာဆိပ္ျဖစ္ေသာ နားဗစ္ၿမိဳ႕မွ သံမ်ားကို သယ္ယူလ်က္ရွိသည္။ ထိုအခါ ၿဗိတိသၽွတို႔သည္ ၾကည့္မေနသာေတာ့ပဲ ေနာ္ေဝးအား သတိေပးလိုက္သည္။ ဂ်ာမန္တို႔က ထိုအခ်က္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္​ ဧၿပီလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ ေနာ္ေဝးကို ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေလသည္။ နာဇီပဥၥမံ တပ္သားမ်ားသည္လည္း ေနာ္ေဝးနိုင္ငံတြင္းမွေန၍ မမွန္သတင္းလႊင့္ကာ လွုံ႔ေဆာ္ေပးသည္။ ထို႔ေန႔၌ပင္ ေအာ္စလိုၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ နားဗစ္ဆိပ္ကမ္းၿမိဳ႕မ်ားမွာ နာဇီလက္တြင္း က်ဆုံးရေလသည္။
ေနာ္ေဝးကို သိမ္းပိုက္သည့္ေန႔မွာပင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ဒိန္းမတ္ကို သိမ္းယူၾကသည္။ အခုအခံဟူ၍ လုံးဝမရွိေခ်။ ဒိန္းမတ္အစိုးရမွာ မ​ေျပာင္းမလဲ နဂိုအတိုင္းပင္ တည္ရွိေသာ္လည္း စင္စစ္အားျဖင့္ ဂ်ာမန္စစ္တပ္က အုပ္ခ်ဳပ္ေနေလသည္။ ဒိန္းမတ္နိုင္ငံတြင္ အေရးႀကီး၍ ကမၻာေက်ာ္ေသာ နို႔ထြက္ပစၥည္း လုပ္ငန္းမ်ားကိုလည္း ဂ်ာမန္တို႔ သိမ္းယူၾကသည္။
ဒိန္းမတ္နိုင္ငံကေလးကို ဂ်ာမန္တို႔ သိမ္းပိုက္နိုင္ေသာ္လည္း အတၱလႏၲိတ္ သမုဒၵရာေျမက္ပိုင္းရွိ ဒိန္းမတ္ပိုင္နယ္မ်ားကိုကား မသိမ္းပိုက္နိုင္ေခ်။​ ဖဲရိုးကၽြန္းမ်ားကို ေစာင့္ေရွာက္ထားသည့္ အိုက္စလန္ကၽြန္းကို ၿဗိတိန္က သိမ္းယူထားသည္။ ဂရင္းလန္းကၽြန္းကို အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ထိန္းသိမ္းထားသည္။

မဟာမိတ္တို႔၏ အဆုံးအရွုံးမ်ား

ဂ်ာမန္လက္တြင္းသို႔ ေနာ္ေဝးနိုင္ငံ က်ဆုံးသြားရျခင္းသည္ မဟာမိတ္နိုင္ငံမ်ားအဖို႔ ႀကီးစြာေသာ ဆုံးရွုံးျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ အင္အားႀကီးမားေသာ ၿဗိတိသၽွေရတပ္ႀကီးကို ေက်ာ္လြန္၍ ဂ်ာမန္မ်ား ေနာ္ေဝးကို မသိမ္းပိုက္နိုင္ဟု ယူဆခဲ့ၾကသည္မွာ မဟာမိတ္တို႔၏ အမွားႀကီးတစ္ရပ္ ျဖစ္သည္။ ေနာ္ေဝးနိုင္ငံကို လက္လႊတ္ရၿပီးေနာက္ မဟာမိတ္တို႔သည္ ဆက္ကာ ဆက္ကာ အေရးနိမ့္လ်က္ရွိသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမန္မ်ားက နယ္သာလန္နိုင္ငံကို တိုက္ခိုက္ေလသည္။ မဟာမိတ္တို႔၏ အေျခခံ ေသနဂၤဗ်ဴဟာမွာ တစ္ေနရာတည္းမွ ခုခံကာကြယ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ ခိုင္မာေသာ ခံတပ္မ်ား၏ ေနာက္မွေန၍ ရန္သူ၏ အတိုက္ကို ေစာင့္ေနေလ့ရွိသည္။ သို႔ျဖစ္ရာ မည္သည့္အခ်န္၌ မည္သည့္ေနရာကို မည္သို႔တိုက္မည္ဟူေသာ စီစဥ္မွုမ်ားကို ဂ်ာမန္တို႔က လြတ္လပ္စြာ ေရွ႕ေဆာင္ အသုံးခ်လ်က္ရွိသည္။
ဂ်ာမန္တပ္မ်ားသည္ ဘယ္လဂ်ီယမ္ႏွင့္ ေဟာ္လန္သို႔ဝင္ေသာအခါ မဟာမိတ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ဘယ္လဂ်ီယမ္ဘုရင္ လီယိုပို၏ ေတာင္းပန္ခ်က္အရ တပ္မႀကီး ၂၅ ခုကို ဘယ္လဂ်ီယမ္သို႔ ပို႔ထားလိုက္သည္။ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ျပင္သစ္ တပ္မဟာမ်ားကို မက္ဇီးနိုးခံတပ္ေနာက္တြင္ ဂ်ာမန္တို႔ထိုးစစ္ကို ေစာင့္ဆိုင္းခုခံရန္ ထားရွိေသည္။ သို႔ရာတြင္ ဂ်ာမန္မ်ားက ေျခလွမ္းတစ္မ်ိဳး လွမ္းၾကသည္။ ဘယ္လဂ်ီယမ္နိုင္ငံတြင္းသို႔ စဝင္သည့္ေန႔မွာပင္ ဘယ္လဂ်ီယမ္ကာကြယ္ေရး၌ ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ေသာ ဖို႔ေအဗင္ေအးမားကို ဂ်ာမန္တို႔ သိမ္းယူေလသည္။ ဂ်ာမန္ေလထီးတပ္သားမ်ားသည္ ေဟာ္လန္နိုင္ငံ၏ အေရးႀကီးေသာ ေလဆိပ္အားလုံးကို သိမ္းယူ၏။ ပဥၥမံတပ္သားမ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ဒပ္ခ္်တို႔၏ ခုခ့ေရးအင္အားကို အတြင္းမွေန၍ ၿဖိဳခြဲေလသည္။ ၄ ရက္အတြင္းတြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ေဟာ္လန္ တစ္နိုင္ငံလုံးကို သိမ္းပိုက္ၾကသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ဒပ္ခ္်စစ္တပ္မ်ား လက္နက္ခ်၍ အညံ့ခံရေလသည္။
ဖို႔ေအဗင္ေအးမား က်ဆုံးၿပီးေနာက္ ဘယ္လဂ်ီယမ္၏ အေျခအေနမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္လာသည္။ ဂ်ာမန္တပ္စုမ်ားသည္ ဗရပ္ဆဲၿမိဳ႕ႏွင့္ အန္တြပ္ၿမိဳ႕မ်ားဆီသို႔ လွိမ့္ဆင္းခဲ့၍ ေမလ ၁၄ ရက္ႏွင့္ ၁၈ ရက္ေန႔မ်ားတြင္ ထိုၿမိဳ႕ႏွစ္ၿမိဳ႕မွာ ဂ်ာမန္တို႔လက္ေအာက္ က်ေရာက္သြားသည္။
ေတာင္ဘက္ပိုင္း မ်ဴးစျမစ္ခံတပ္ေၾကာင္းတြင္ ဂ်ာမန္မ်ားသည္ သံခ်ပ္ကာစစ္ကားမ်ား ေလယာဥ္မ်ား၏ အကူအညီျဖင့္ ဆီဒန္ၿမိဳ႕မွေန၍ ျပင္သစ္ေျမာက္ပိုင္းသို႔ ထိုးဝင္ေလသည္။ မက္ဇီးနိုးခံတပ္မွာ ထင္သေလာက္ အားမကိုးရေတာ့ေခ်။ ထို႔ေနာက္ ဂ်ာမန္မ်ားသည္ အဂၤလိပ္ ေရလက္ၾကားႀကီးဆီသို႔ ခ်ီတက္သည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ေမလ ၂၈ ရက္ေန႔တြင္ လီယိုပိုဘုရင္သည္ လက္နက္ခ် အညံ့ခံေလသည္။

ဒန္းကတ္မွ ဆုတ္ရျခင္း

ဘယ္လဂ်ီယမ္ က်ၿပီးေနာက္ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားသည္ ဒန္းကတ္ၿမိဳ႕ကို ဝိုင္းၾကျပန္သည္။ အဂၤလိပ္တို႔ကလည္း ဂ်ာမန္မ်ားကို ခုခံရန္ တပ္တစ္တပ္ကို ထားခဲ့ၿပီးေနာက္ ဒန္းကတ္မွ အျပင္းဆုတ္ခြာၾကသည္။ ေမလ ၂၉ ရက္ေန႔မွ ဇြန္လ ၄ ရက္ေန႔တိုင္ ေန႔ေရာညပါ ရနိုင္သမၽွ သေဘၤာအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ စစ္တပ္မ်ားကို အဂၤလန္ကမ္းေျခသို႔ ျပန္ပို႔ရသည္။ ဗုံးမိုး၊ က်ည္ဆန္မိုးမစဲပဲ ပစ္ခတ္ေနသည့္အထဲမွ ၿဗိတိသၽွႏွင့္ ျပင္သစ္စစ္သား ၃၃၅၀၀၀ ခန႔္ကို သေဘၤာတစ္ေထာင္ခန႔္ျဖင့္ ေရလက္ၾကားကို ျဖတ္၍ ေအာင္ျမင္စြာ ဆုတ္ခြာနိုင္ခဲ့သည္။ စစ္အသုံးအေဆာင္ အားလုံးကိုကား လက္လႊတ္ခဲ့ရသည္။

ျပင္သစ္ကို နာဇီမ်ိဳျခင္း

ၿဗိတိသၽွတပ္မ်ား ဒန္းကတ္မွ အပန္းတႀကီး ဆုတ္ခြာရၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသၽွ တစ္မ်ိဳးသားလုံး စိတ္ဓာတ္မွာ ယခင္ထက္တိုး၍ လွုပ္ရွားတက္ႂကြ လာေလသည္။ ၿဗိတိသၽွ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥတာခ်ာခ်ီကလည္း တိုင္းသူျပည္သားမ်ားအား စိတ္ဓာတ္မပ်က္ျပားေစရန္ ဩဝါဒစကား ေျပာၾကားသည္။ သို႔ရာတြင္ ျပင္သစ္အစိုးရ၏ စိတ္ဓာတ္ကား ပ်က္ျပားလ်က္ ရွိေလၿပီ။ ဂ်ာမန္တို႔ မလာေရာက္မီကပင္ အညံ့ခံအရွုံးေပးလိုေသာ စိတ္မွာ ျပင္သစ္တို႔၏ကိုယ္တြင္ ကိန္းေအာင္းလ်က္ရွိသည္။ ဂ်ာမန္ဘက္ေတာ္သား ျဖစ္ေသာ ျပင္သစ္အစိုးရပိုင္းမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း အရွုံးေပးလိုၾကသည္။ ျပည္သူလူထုႀကီးမွာ တစ္ရွုံးတည္းရွုံးေနရသျဖင့္ စိတ္ပ်က္အားငယ္ကာ မည္သူ႔ကို အားကိုးရမွန္း မသိရွာေတာ့ေခ်။ စိတ္ဓာတ္ပ်က္ျပား ေနၿပီျဖစ္ေသာ ျပင္သစ္တပ္သားမ်ားကို ျပည္လည္စည္း႐ုံးမိေအာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မက္ဇင္းေဝးဂန္းက ႀကိဳးစားေသးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဂ်ာမန္ယႏၲယားတပ္မ်ား၏ဒဏ္ကို မတြန္းလွန္နိုင္ေခ်။ ဂ်ာမန္တို႔သည္ စိန္းျမစ္ကမ္းထိေရာက္လာၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ အေရးႀကီးသည့္အခ်ိန္တြင္ အီတလီသည္ စစ္ထဲသို႔ ဝင္ေရာက္လာၿပီး ျပင္သစ္၏ ေနာက္ေက်ာကို ဓားႏွင့္ထိုးေလသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ မူဆိုလီနီက ျပင္သစ္အာ စစ္​ေက်ညာ၍ တိုက္ခိုက္သည္။ ဇြန္လ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ျပင္သစ္တို႔သည္ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ေတာ္မွ ဆုတ္သြားသျဖင့္ ဂ်ာမန္တို႔လည္း မပင္ပန္းပဲ ပဲရစ္ၿမိဳ႕ကို သိမ္းပိုက္နိုင္လိုက္သည္။
ျပင္သစ္အစိုးရသည္ ေဗာဒိုးသို႔ ေျပာင္းေရႊ႕သြားရသည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေရးနိုး ႏုတ္ထြက္၍ မာရွယ္ေပတန္း တက္လာသည္။ ေပတန္းသည္ အဂၤလိပ္ ျပင္သစ္ စာခ်ဳပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္ကာ ဂ်ာမန္ႏွင့္ စစ္ေျပၿငိမ္းရန္ ေစ့စပ္သည္။ ေပတန္းသည္ ဂ်ာမန္တို႔၏ ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားကို လိုက္ေလ်ာကာ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမနီႏွင့္ စစ္ေျပၿငိမ္းလိုက္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ဥေရာပတိုက္တြင္ လက္နက္နိုင္ငံႀကီး တစ္ခုျဖစ္ေသာ ျပင္သစ္သည္ ရက္သတၱပတ္ အနည္းငယ္အတြင္း နာဇီတို႔၏ လက္တြင္းသို႔ လုံးဝ သက္ဆင္းသြားရသည္။
ျပင္သစ္ကို သိမ္းပိုက္နိုင္လိုက္ျခင္းမွာ ဂ်ာမန္တို႔အဖို႔ ႀကီးစြာေသာ အက်ိဳးေက်းဇူးကို ျဖစ္ေစသည္။ ျပင္သစ္ထံမွ သိမ္းပိုက္ေၾကး ရသည့္အျပင္ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားကို ျပင္သစ္တို႔က ေထာက္ပံ့ထားရသည္။ ဥေရာပ အေနာက္ကမ္းေျခကို ဂ်ာမန္တို႔က ထိန္းခ်ဳပ္ထားေလသည္။
ျပင္သစ္၊​ ဘယ္လဂ်ီယမ္ႏွင့္ ေဟာ္လန္နိုင္ငံမ်ားကို တစ္ခုၿပီးတစ္ခု သိမ္းပိုက္နိုင္သျဖင့္ ဂ်ာမန္စစ္တပ္မ်ားအား မည္သည့္နိုင္ငံကမၽွ နိုင္ေအာင္တိုက္နိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ဟု ထင္ၾကသည္။ ေပတန္းအစိုးရသည္ ဗီရွိၿမိဳ႕သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕၍ ႐ုံးစိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဟစ္တလာ၏ သေဘာတူညီခ်က္ အရသာ ေပတန္းအစိုးရ တည္ျမဲေနျခင္းျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦးျဖစ္ေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဒီေဂါမွာ ဂ်ာမန္လက္ေအာက္သို႔ မဝင္ဘဲ အဂၤလန္တြင္ ခိုလွုံေနယင္း အင္အားစုေဆာင္းလ်က္ ရွိသည္။

ၿဗိတိန္တိုက္ပြဲ

ဂ်ာမန္လက္ေအာက္သို႔ ျပင္သစ္နိုင္ငံႀကီး က်သြားရျခင္းသည္ ၾကားေနနိုင္ငံႀကီး ႏွစ္နိုင္ငံျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ဆိုဗီယက္႐ုရွားတို႔ကို မ်ားစြာ ထိခိုက္ေစသည္။ စစ္ျဖစ္စတြင္ အေမရိကန္သည္ ၾကားေနေရးဝါဒကို တင္းက်ပ္စြာ လိုက္နာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျပင္သစ္နိုင္ငံႀကီး က်ဆုံးသြားေသာအခါ ၾကားေနေရးဝါဒကို လိုက္မေနနိုင္ေတာ့ဘဲ စစ္အင္အားတိုးခ်ဲ႕ကာ မဟာမိတ္နိုင္ငံမ်ားအား အစြမ္းကုန္ ကူညီရေတာ့သည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိန္ႏွင့္ အေမရိကန္ ႏွစ္ျပည္ေထာင္ သေဘာတူညီ စာခ်ဳပ္ေရးထိုးသည္။ ထိုစာခ်ဳပ္အရ အေမရိကန္ စစ္သေဘၤာေဟာင္း ၅၀ ေက်ာ္ကို ၿဗိတိန္ကရရွိ၍ ၿဗိတိသၽွပိုင္ ကဒန္းမ်ားေပၚတြင္ အေမရိကန္ စစ္စခန္းမ်ား ေဆာက္လုပ္ခြင့္ ျပဳသည္။

ၿဗိတိန္ေလေၾကာင္းတိုက္ပြဲ

ဟစ္တလာသည္ ျပင္သစ္ကို သိမ္းၿပီးေနာက္ ႏွစ္လခန႔္ အခ်ိန္ယူ၍ ေနေလသည္။ ထိုအေတာအတြင္း ၿဗိတိသၽွတို႔သည္ စစ္အတြက္ ျပင္ဆင္မွုမ်ားကို အျပင္းအထန္ လုံးပန္းေလသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ ဩဂုတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမန္ေလတပ္သည္ အဂၤလန္ရွိ အခ်က္အျခာၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကို စတင္၍ အျပင္းအထန္ ဗုံးၾကဲေလသည္။ ၿဗိတိန္တိုက္ပြဲႀကီးကား စေလၿပီ။ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ရာေပါင္းမ်ားစြာေသာ ေလယာဥ္ပ်ံျဖင့္ တစ္သုတ္ၿပီးတစ္သုတ္ ၿဗိတိသၽွ ေလယာဥ္ကြင္းမ်ား၊ စက္႐ုံမ်ား၊ ခံတပ္မ်ား၊ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကို ဗုံးၾကဲတိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္ ၿဗိတိသၽွတို႔ကို အလြယ္တကူႏွင့္ မေအာင္ျမင္နိုင္ေခ်။ ၿဗိတိသၽွ ေလတပ္ကလည္း မိမိထက္ အေရအတြက္မ်ားေသာ ဂ်ာမန္ေလယာဥ္မ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ ခုခံဖ်က္ဆီးေလသည္။ သို႔ရာတြင္ ဂ်ာမန္ေလတပ္က အဆက္မျပတ္ ဗုံးၾကဲလ်က္ပင္ရွိသည္။ စက္တင္ဘာလ ၂ ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိန္ကို လာေရာက္တိုက္ခိုက္ေသာ ဂ်ာမန္ေလယာဥ္ေပါင္း ၆၅၀ ခန႔္ရွိသည္။ ၿဗိတိသၽွတပ္ကလည္း ဂ်ာမန္ေလယာဥ္ ၁၀ စင္းလၽွင္ ၁ စင္းကို ပစ္ခ်နိုင္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ဂ်ာမန္မ်ားသည္ ေန႔ေရာညပါ ဗုံးၾကဲတိုက္ခိုက္ေလသည္။ စစ္ေရးစစ္ရာႏွင့္ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ားသာမက စစ္ႏွင့္ တိုက္ရိုက္ မသက္ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ားကိုလည္း ဗုံးၾကဲဖ်က္ဆီးေလသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလ တိုက္ပြဲမွာ အျပင္းထန္ဆုံးျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ မ်ားစြာေသာ ဂ်ာမန္ေလယာဥ္တို႔မွာ ၿဗိတိသၽွ ေလေၾကာင္းကာကြယ္ေရး ထုထည္ႀကီးကို မထိုးေဖာက္နိုင္ၾကေခ်။ ေနာက္ဆုံးတြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ၿဗိတိန္အား ေလေၾကာင္းမွ အျပတ္အသတ္ တိုက္ခိုက္ရန္ အႀကံကို လက္ေလၽွာ့လိုက္ရသည္။
ၿဗိတိန္တိုက္ပြဲကို ၿဗိတိသၽွတို႔ ေအာင္ျမင္လိုက္ျခင္းမွာ အလြယ္တကူ မဟုတ္ေပ။ ဤတိုက္ပြဲတြင္ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ေတာ္ႏွင့္ အျခားၿမိဳ႕ႀကီးမ်ား ဂ်ာမန္ဗုံးဒဏ္ေၾကာင့္ မရွုမလွ ပ်က္စီးခဲ့ရသည္။ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ အရပ္သူ အရပ္သားမ်ားလည္း ေသေၾကပ်က္စီးရသည္။ မေသဆုံးသူမ်ားမွာလည္း ကိုယ္လက္အဂၤါ ခၽြတ္ယြင္းၾကရသည္။ ၿဗိတိသၽွ သားေကာင္းရတနာ ျဖစ္ေသာ ေလေၾကာင္း သူရဲေကာင္းမ်ားလည္း က်ဆုံးခဲ့ရသည္။

ဝင္ရိုးတန္းနိုင္ငံမ်ား

ၿဗိတိသၽွတို႔အား ေလေၾကာင္းမွ တိုက္ခိုက္ရန္အႀကံကို လက္ေလၽွာ့ရၿပီးေနာက္ ဟစ္တလာသည္ ေနာက္ထပ္ အႀကီးအက်ယ္ ထိုးစစ္ဆင္ရန္ မႀကိဳးစားေတာ့ေခ်။ တစ္ဖက္တြင္ တစ္ေန႔တစ္ျခား အင္အားႀကီးမားလာေသာ ဆိုဗီယက္႐ုရွား၏ရန္ကို ဟစ္တလာသည္ သတိထားေနသည္။ ဆိုဗီယက္႐ုရွားမွာ ထိုအခ်ိန္အထိ ဟစ္တလာ၏ မဟာမိတ္ျဖစ္ေနေသာ္လည္း မူလကတည္းက နာဇီတို႔အား မုန္းတီးေသာစိတ္ကို ၾကာရွည္စြာ လၽွို႔ဝွက္မထားနိုင္ၾကေခ်။ ထိုအခ်က္ကို ေကာင္းစြာသိေသာ ဟစ္တလာသည္ ေရွးဦးစြာ ဆိုဗီယက္႐ုရွားကို ႏွိမ္နင္းၿပီးလၽွင္ ဥေရာပတိုက္ တစ္တိုက္လုံးကို စိုးမိုးရန္ ႀကံရြယ္သည္။
၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ နာဇီမ်ား၏ အားေပးကူညီမွုျဖင့္ ႐ူေမးနီးယားတြင္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ပြားၿပီး ကဲေရာဘုရင္သည္ ထီးနန္းစြန႔္လႊတ္လိုက္ရသည္။ ေနာက္တစ္လခန႔္အၾကာတြင္ ႐ူေမးနီးယား တစ္နိုင္ငံလုံးကို ဂ်ာမန္တို႔က သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ဟန္ေဂရီမွာကား ဂ်ာမနီ၏ ဩဇာခံျဖစ္ေနသည္။ ဟစ္တလာသည္ ၾကားေနနိုင္ငံ အေမရိကန္ႏွင့္ ဆိုဗီယက္တို႔၏ အင္အားစုကို ၿဖိဳခြဲရန္ အီတလီ၊​ ဂ်ပန္တို႔ႏွင့္ ပူးေပါင္းေလသည္။ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ စက္တင္ဘာ ၂၇ ရက္ေန႔တြင္ ဝင္ရိုးတန္းနိုင္ငံမ်ားဟူ၍ ေပၚေပါက္လာသည္။ ထိုေန႔တြင္ ခ်ဳပ္ဆိုေသာ စာခ်ဳပ္အရ ဥေရာပတိုက္တြင္ ဂ်ာမနီႏွင့္ အီတလီတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္မွုကို ဂ်ပန္က အသိအမွတ္ျပဳ၍ အာရွတြင္ ဂ်ပန္၏ ဦးေဆာင္မွုကို ဂ်မနီႏွင့္ အီတလီက အသိအမွတ္ ျပဳရသည္။ တစ္နိုင္ငံအား ျပင္ပရန္သူမ်ား တိုက္ခိုက္ခဲ့ေသာ္ တစ္ဦးကို တစ္ဦးကူညီရန္ သေဘာတူညီၾကသည္။ ဟစ္တလာသည္ သူ၏ ေခတ္သစ္ ထူေထင္မွု လုပ္ငန္းစဥ္ထဲသို႔ ဆိုဗီယက္အား ဆြဲသြင္းရန္ ႀကိဳးစားခဲ့ေသးသည္။ ဤသို႔ႀကိဳးစား၍ မေအာင္ျမင္သည့္အဆုံး ဆိုဗီယက္အား က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္ရန္ စီစဥ္ေတာ့သည္။ ဆိုဗီယက္တို႔ကလည္း ျပန္လည္ခုခံရန္ ျပင္ဆင္ေလသည္။
၁၉၃၉ ခုႏွစ္က အီတလီသည္ အယ္လ္ေဗးနီးယားျပည္နယ္ကေလးကို သိမ္းခဲ့သည္။ တဖန္ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဂရိကို တိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ရာတြင္ ႐ုတ္တရက္ မေအာင္ျမင္ဘဲ ရွိသျဖင့္ ဂ်ာမန္တို႔၏ အကူအညီကို ေတာင္းယူရသည္။ အီတလီတပ္မ်ားသည္ ၿဗိတိသၽွတို႔၏ လက္တြင္ ႏွစ္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ အႀကီးအက်ယ္ ဆုံးရွုံးသည္။ အထူးသျဖင့္ လစ္ဗ်န္သဲကႏၲရတိုက္ပြဲမွာ အီတလီတို႔အဖို႔ အနစ္နာဆုံး တိုက္ပြဲျဖစ္သည္။

ၿဗိတိန္အား အေမရိကန္ကူရၿပီ

ဂရိႏွင့္ လစ္ဗီးယားတြင္ အီတလီတပ္မ်ား အေရးနိမ့္ေနစဥ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသည္ စစ္ထဲဝင္ရန္ ေျခလွမ္းလၽွက္ ရွိသည္။ ၿဗိတိသၽွတို႔သည္ စစ္ပစၥည္းမ်ားကို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုထံမွ ဝယ္ယူလိုက္ရာ ၁၉၄၀ ျပည့္ႏွစ္ အကုန္ေလာက္တြင္ ေဒၚလာေငြမ်ား ကုန္ခမ္းသြားသျဖင့္ အခက္အခဲႏွင့္ ေတြ႕ရေလသည္။ ဂ်ာမန္ယူဘုတ္ ေခၚ ေရငုပ္သ​ေဘၤာမ်ားကလည္း မဟာမိတ္ ကုန္းသေဘၤာမ်ားကို အစားမထိုးနိုင္ေလာက္ေအာင္ ႏွစ္ျမႇုပ္လ်က္ရွိသည္။ ယင္းအခက္အခဲကို ေက်ာ္နင္းနိုင္ရန္ အေမရိကန္ သမၼတ ႐ူးစဗဲ့က နည္းလမ္းသစ္မ်ားကို တီထြင္လိုက္၏။ ထိုနည္းလမ္းမ်ားမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ စစ္ပစၥည္းမ်ားကို ၿဗိတိန္နိုင္ငံသို႔ ေခတၱငွားထားၿပီးလၽွင္ စစ္ၿပီးေသာအခါ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုသို႔ ျပန္ေပးအပ္ရန္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ထိုအစီအစည္မွာ ေကာင္းလြန္းေသာေၾကာင့္ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္က အငွားခ်အေႂကြးေပး ဥပေဒၾကမ္းကို အတည္ျပဳလိုက္သည္။ စစ္ပစၥည္းမ်ားကို သယ္ယူပို႔ေဆာင္ရာ၌ ဂ်ာမန္ေရငုပ္သေဘၤာမ်ား၏ အႏၲရာယ္ကို ကာကြယ္ရန္ သေဘၤာမ်ားကို အေမရိကန္ေရတပ္က ဥေရာပတိုက္ႏွင့္ အိုက္စလန္ကဒန္းအထာ အေစာင့္အေရွာက္ႏွင့္ လိုက္ပို႔ေပးခဲ့ရသည္။

အာဖရိက ႏွင့္ အေရွ႕အနီးပိုင္းနိုင္ငံမ်ား

စစ္ျဖစ္စႏွစ္မ်ားအတြင္း၌ အျပင္းထန္ဆုံး တိုက္ပြဲမ်ားမွာ ဥေရာပတိုက္တြင္ ျဖစ္ပြားေလသည္။ ဂ်ာမန္တို႔က ေအာင္ပြဲ တစ္ပြဲၿပီး တစ္ပြဲရလ်က္ရွိရာ ဂ်ာမန္ စစ္မ်က္ႏွာမွာလည္း က်ယ္ျပန႔္သည္ထက္ ပ်ယ္ျပန႔္လာသည္။ ၁၉၄၀-၄၁ခုႏွစ္ ေဆာင္းရာသီတြင္ တိုက္ပြဲမ်ား အႀကီးအက်ယ္မျဖစ္ပြားဘဲ ၿငိမ္သက္လ်က္ရွိသည္။ ထိုအေတာအတြင္း နိုင္ငံေရးပရိယာယ္မ်ားကို ျပင္ဆင္ရင္း လာမည့္ တိုက္ပြဲႀကီးမ်ားအတြက္ အားယူေနၾကသည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ေႏြဦးေပါက္တြင္ ၿငိမ္သက္ေနေသာ စစ္မ်က္ႏွာသည္ ႐ုတ္တရက္ လွုပ္ရွားလာသည္။ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ေဗာ္လကန္ေဒသ၊ အာဖရိကႏွင့္ အေရွ႕အနီးပိုင္းနိုင္ငံမ်ားတြင္ ထိုးစစ္ဆင္ေလသည္။
၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ ဘူလ္ေဂးရီးယားနိုင္ငံသည္ ဝင္ရိုးတန္းနိုင္ငံမ်ားႏွင့္ ပူေပါင္းၿပီး ဂ်ာမန္စစ္တပ္မ်ားကို ဝင္ခြင့္ျပဳလိုက္သည္။ ယူဂိုဆလားဗီးယားနိုင္ငံသည္လည္း ဝင္းရိုးတန္းမဟာမိတ္ အဖြဲ႕ဝင္နိုင္ငံ ျဖစ္သြားသည္။ ဂရိနိုင္ငံသည္လည္း ဂ်ာမန္တို႔၏ တိုက္ခိုက္ျခင္းကို ခံရသည္။ ယခင္က အီတလီတပ္မ်ားအား ေအာင္ျမင္စြာခုခံနိုင္ခဲ့ေသာ ဂရိတပ္မ်ားသည္ အင္အားႀကီးမားေသာ ဂ်ာမန္တပ္ႀကီးကိုမူ အရွုံးေပးရေတာ့သည္။ ယခုအခါတြင္ ဂ်ာမနီသည္ ေဗာ္လကန္ တစ္လၽွာက္လုံးကို သိမ္းပိုက္မိၿပီးျဖစ္ရာ ဥေရာပတစ္တိုက္လုံးအား မိမိေျခဖဝါး ေအာက္တြင္ ထားရွိကာ ဆိုဗီယက္ ႐ုရားတစ္ဦးတည္းကိုသာ တိုက္ခိုက္ရန္က်န္ေတာ့သည္။

အဒ္ေဒါ့လ္ဖ္ ဟစ္တ္တလာ

ဂ်ာမန္တပ္မ်ားက စစ္ပြဲတစ္ခုၿပီး တစ္ခု ခံယူေနၾကသည့္ အခ်ိန္တြင္ ၿဗိတိသၽွတို႔၏ဂုဏ္သတင္းမွာ မ်ားစြာ ယုတ္ေလ်ာ့ေနသည္။ အာဖရိကတိုက္ပြဲမ်ားတြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ပြဲဦးထက္ ေအာင္ပြဲမ်ား ရရွိၾကေပသည္။ ဂ်ာမန္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ရြမ္းမဲအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ တပ္မ်ားသည္ လစ္ဗီးယားတြင္ ထိုးစစ္ဆင္ကာ အီဂ်စ္ဘက္သို႔ ခ်ီတက္လၽွက္ရွိသည္။ ၿဗိတိသၽွတပ္မ်ားသည္ အျပင္းဆုတ္ခြာၿပီးလၽွင္ တိုဗရြတ္ၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ရွိေသာအခါ ထိုေနရာမွေန၍ အျပင္းအထန္ခုခံေလသည္။ ေနာက္ဆုံး၌ အီဂ်စ္နိုင္ငံ ဆိုလစ္ၿမိဳ႕တြင္ ဂ်ာမန္တို႔အား ႀကံ့ႀကံ့ခံေလသည္။ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားေရွသို႔ မတိုးနိုင္ေတာ့ေခ်။ ေမလတြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ေျမထဲပင္လည္အတြင္းရွိ ကရိကဒန္းကို ေလထီးတပ္သားမ်ား အသုံးျပဳကာ အျပင္းအထန္တိုက္ခိုက္ေလသည္။ ၿဗိတိသၽွတို႔က စြမ္းအားရွိသမၽွ ခုခံပါေသာ္လည္း ဂ်ာမန္ေလတပ္ဒဏ္ကို မခံနိုင္ဘဲ ဆုတ္ေပးၾကရသည္။ တိုက္ပြဲမွာ အျပင္းထန္ဆုံးတိုက္ပြဲတစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ပါေတာ့သည္။ ယင္းတိုက္ပြဲတြင္ ဂ်ာမန္တို႔ဘက္က လူ ၂၀၀၀၀ခန႔္ ဆုံးရွုံး၍ အဂလႋပ္ဘက္မွ ၁၅၀၀၀ ခန႔္ဆုံးရွုံးသည္။ ကရိကဒန္းက်ဆုံးရျခင္းမွ ၿဗိတ္သၽွတို႔အဖို႔ ဆုံးရွုံးမွုႀကီးတစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္။ အီရတ္နိုင္ငံတြင္ နာဇီတို႔၏ အကူအညီျဖင့္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ပြားလ်က္ အီရတ္တို႔ႏွင့္ ၿဗိတိသၽွတို႔ တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ျပင္သစ္ပိုင္ ဆီးရီးယားျပည္တြင္လည္း ဂ်ာမန္တို႔ ၿခိမ္းေျခာက္လၽွက္ရွိသည္။ ကရီကဒန္းက်သြားၿပီ:ေနာက္ ၿဗိတိသၽွတို႔သည္ ဂ်ာမန္တို႔ လက္မဦးခင္ ဆီးရီးယားႏွင့္ လက္ဗႏြန္ကို သိမ္းပိုက္လိုက္ ၾကသည္။ ဟစ္တလာသည္ ဥေရာပအေရွပိုင္းသို႔ စစ္မ်က္ႏွာျဖန႔္ေနစဥ္ သိမ္းပိုက္ထားေသာ ဥေရာပ အေနာက္ပိုင္းတြင္လည္း အေျခေအနခိုင္ျမဲေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေလသည္။ဂ်ာမန္ ၾသဇာခံ ဗီရွိအစိုးရကလည္း ဟစ္တလာႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ ဂ်ာမနီႏွင့္ ျပင္သစ္ ႏွစ္နိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးမ်ားအတြက္ စည္းေဝးတိုင္ပင္ကာ အစီအစဥ္မ်ား ျပဳလုပ္ေလသည္။

နာဇီစစ္ဦး ဆိုဗီယက္သို႔ လွည့္ၿပီ

၁၉၃၉ခုႏွစ္မွစ၍ အတိအလင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ကမၻာစစ္သည္ ယုတ္ေလ်ာ့ခဲ့သည္ဟူ၍ မရွိခဲ့ဘဲ တစ္ေန႔တစ္ျခား က်ယ္ျပန႔္ကူးစက္လာသည္။ ၁၉၄၁ခုႏွစ္တြင္ ဆိုဗီယက္႐ုရွားစစ္ထဲသို႔ ဝင္ေရာက္လာသည္။ ဤသို႔ဝင္ေရာက္ရျခင္းမွာကား ဂ်ာမနီက စတင္တိုင္ခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ပင္ ျဖစ္သည္။ ဂ်ာမနီသည္ အျခားနိုင္ငံမ်ားကို စိတ္ခ်လက္ခ် တိုက္ခိုက္ရန္အတြက္ ဆိုဗီယက္႐ုရွားႏွင့္ မက်ဴးေက်ာ္ေရး စာခ်ဳပ္ကို ျပဳလုပ္ထားေသာ္လည္း ဆိုဗီယက္၏ အင္အားကို အျမဲတမ္း စိုးရိမ္လ်က္ရွိေနခဲ့သည္။ ၿဗိတိန္ကို အင္တိုက္အားတိုက္ ဝင္ေရာက္မတိုက္ခိုက္ျခင္းမွာလည္း ဆိုဗီယက္ ႐ုရွား၏ ေနာက္ပိုင္းရန္ကို စိတ္မခ်ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။သို႔ျဖစ္ရာ ဥေရာပ တစ္တိုက္လုံးအား အုပ္စိုးမိေသာအခါ နာဇီစစ္ဦးသည္ ဆိုဗီယက္႐ုရွားဘက္သို႔ လွည့္ေလသည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္ ဇြန္ ၂၂ ရက္ေန႔တြင္ ဂ်ာမန္တပ္မ်ားသည္ ဆိုဗီယက္-ဂ်ာမန္ မက်ဴးေက်ာ္ေရးစာခ်ဳပ္ကို ေဖာက္ဖ်က္ကာ ဆိုဗီယက္႐ုရွားကို တိုက္ခိုက္ေလေတာ့သည္။ ဂ်ာမန္တို႔သည္ အဓိက စစ္ေၾကာင္းႀကီး သုံးေၾကာင္းခြဲ၍ ခ်ီတက္သည္။

ဂ်ာမန္ အက်ဥ္းစခန္းရွိ ကိုယ္လုံးတီးျဖစ္ေနေသာ ဆိုဗီယက္ စစ္သားမ်ား

ေျမာက္ဘက္စစ္ ေၾကာင္းမွာ ေဗာ္လတစ္နိုင္ငံမ်ားကို ျဖတ္၍ လီနင္ဂရက္ၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ဦးတိုက္ေလသည္။ အလယ္စစ္ေၾကာင္းမွာ ဝွိုက္ရပ္ရွားေခၚ ႐ုရွားျဖဴနယ္ကို ျဖတ္၍ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ဦးတည္ေလသည္။ ေတာင္ဘက္စစ္ေၾကာင္းမွာ ယူကရိန္းနယ္ႏွင့္ ေကာ္ေကးဆပ္နယ္ကို ဦးလွည့္ထားသည္။ ဆိုဗီယက္တို႔ကလည္း စစ္တပ္မ်ားကို သုံးစုခြဲကာ ဂ်ာမန္တို႔အား ခုခံရန္ ျပင္ဆင္ထားသည္။ ဂ်ာမန္တို႔၏ ေျမာက္ဘက္စစ္ေၾကာင္းႏွင့္ အလယ္စစ္ေၾကာင္းမွာ အလြန္လၽွင္ျမန္စြာ ခ်ီတက္လ်က္ရွိသည္။ ဇူလိုင္လတြင္ အလယ္စစ္ေၾကာင္းသည္ စမိုလင့္ၿမိဳ႕အထိေရာက္၍ ေျမာက္ဘက္စစ္ေၾကာင္းမွာ ေဗာ္လတစ္နယ္မ်ားအားလုံးကို သိမ္းပိုက္မိေလသည္။ စမိုလင့္တြင္ ဆိုဗီယက္တို႔ အျပင္းအထန္ခုခံၾကရာ ဂ်ာမန္တမ္းမ်ား ေရွ႕သို႔မတက္နိုင္ဘဲ တစ္လခန႔္ ၾကန႔္ၾကာသြားေလသည္။ ထိုသို႔ ၾကန႔္ၾကာသြား ေသာေၾကာင့္လည္း ဂ်ာမနီတို႔ ေမာ္စကိုၿမိဳ႕ေတာ္ကို လက္လြတ္ရေလသည္။ေျမာက္ဘက္တြင္ကား ဂ်ာမန္တို႔သည္ လီနင္ဂရက္ၿမိဳ႕အနီးသို႔ ေရာက္လာသည္။ ဖင္းလူမ်ိဳးတို႔ကလည္း ဂ်ာမန္တို႔ဘက္မွ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္သည္။ သို႔ေသာ္ လီနင္ဂရက္ၿမိဳ႕တြင္းသို႔ကား မဝင္ေရာက္နိုင္ေခ်။ ေတာင္ဘက္တြင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ယူကရိန္းသို႔ဝင္ေရာက္ၿပီးလၽွင္ ကီးယက္ၿမိဳ႕ႏွင့္ စက္႐ုံမ်ားစြာရွိေသာ အိုဒက္ဆာၿမိဳ႕သို႔ သိမ္းပိုက္လိုက္သည္။ ခါေခါ့ၿမိဳ႕မွာလည္း ဂ်ာမန္တို႔လက္တြင္းသို႔ က်ဆင္းရေလသည္။ ဤသို႔လၽွင္ ဂ်ာမန္တို႔သည္ ၿမိဳ႕မ်ားကို တစ္ၿမိဳ႕ၿပီးတစ္ၿမိဳ႕ သိမ္းပိုက္နိုင္ၾကေသာ္လည္း သူတို႔၏ အက်အဆုံးမ်ားမွာ မနည္းလွေခ်။ ေျမတစ္လက္မကို အသက္ေပါင္းမ်ားစြာျဖင့္လဲ၍ ခဲယဥ္းစြာ တိုက္ယူရေလသည္။

အေမရိကန္ႏွင့္ ဂ်ပန္ စစ္ထဲသို႔ ဝင္လာျခင္း

ပစိဖိတ္ စစ္ပြဲ

အေနာက္ဥေရာပတြင္ အစျပဳခဲ့ေသာ ဒုတိယကမၻာစစ္သည္ ဂ်ပန္တို႔၏ က်ဴးေက်ာ္တိုက္ခိုက္မွုေၾကာင့္ အေရွ႕တိုင္းသို႔ ကူးစက္လာခဲ့ေလရာ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာတစ္ခုလုံးသည္ ဂ်ပန္ႏွင့္ အဂလႋပ္တို႔ စစ္ခင္းရာ စစ္တလင္းႀကီးျဖစ္လာခဲ့သည္။ ဂ်ပန္တို႔သည္ အဂလႋပ္၊ အေမရိကန္တို႔၏ အငိုက္တြင္ ဝင္စီးလိုက္ရသျဖင့္ ပထမတြင္ မ်ားစြာစစ္ေရးသာလ်က္ ရွိသည္။ ဂ်ပန္တို႔သည္ စစ္အတြက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ ျပင္ဆင္ထားခဲ့သည္။ စစ္သားမ်ားကိုလည္း အထူးေလ့က်င့္ေပးထားသည္။ ထို႔အျပင္ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးလမ္းပန္း အဆက္အသြယ္မ်ားမွာ ဂ်ပန္တို႔အဖို႔ မ်ားစြာ အဆင္ေျပလ်က္ရွိသည္။ တိုက္ခိုက္ရာ၌ လက္ဦးသျဖင့္ အလြယ္တကူ သိမ္းပိုက္ရရွိေသာ ေနရာမ်ားကို စစ္စခန္းျပဳလုပ္ကာ ေနာက္ထပ္ ဆက္လက္၍ နယ္ပယ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္နိုင္ေလသည္။ သို႔ျဖစ္၍ ငါးလတိုင္တိုင္ ဂ်ပန္တို႔သည္ ေအာင္ပြဲမ်ား တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဆြတ္ခူးလ်က္ရွိသည္။ ၁၉၄၁- ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၀ ရက္ေန႔တြင္ ၿဗိတိသၽွတို႔၏ အႀကီးဆုံးႏွင့္ အေကာင္းဆုံး စစ္သေဘာၤႀကီး ႏွစ္စင္းျဖစ္ေသာ ေဝလမင္းသားႏွင့္ ရီပတ္တို႔ကို ဂ်ပန္ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားက ႏွစ္ျမႇုပ္ပစ္လိုက္သည္။

ဂ်ပန္တို႔၏ ေအာင္ပြဲမ်ား

ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာအတြင္းရွိ ကၽြန္းမ်ားမွာ ဂ်ပန္တို႔၏ လက္ေအာက္သို႔ တျဖည္းျဖည္းက်ဆင္းလ်က္ရွိသည္။ ဂ်ပန္ေရတပ္သည္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း၌ပင္ ဂြမ္ကဒန္း၊ ဝိတ္ကဒန္းတို႔ကို သိမ္းပိုက္ၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသၽွပိုင္ ေဟာင္ေကာင္ကၽြန္းကို သိမ္းပိုက္လိုက္ေလသည္။ ထို႔ေနာက္ ဂ်ပန္တို႔သည္ မေလးကၽြန္းဆြယ္ႏွင့္ ဖိလစ္ပိုင္ကၽြန္းတို႔ကို တိုက္ခိုက္သည္။ ဖိလစ္ပိုင္ကဒန္းရွိ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မက္အာသာအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ အေမရိကန္ ဖိလစ္ပီနိုတပ္မ်ားက အျပင္းအထန္ ခုခံေသာ္လည္း စစ္အင္အားခ်င္း မမၽွသျဖင့္ ဆုတ္ခြာေပးရသည္။ လူဇုန္၊ ဗာတန္း၊ ေကာ္ရီဂ်ီေဒၚကၽြန္းတို႔မွာ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဂ်ပန္တို႔ လက္တြင္းသို႔ ဆင္းသက္ရေလသည္။ အေမရိကန္စစ္သား အေျမာက္အမ်ားပင္ သုံ႔ပန္းအျဖစ္ အဖမ္းခံရေလသည္။ ပစိဖိတ္အေနာက္ေတာင္ပိုင္းတြင္လည္း ဂ်ပန္တို႔မွာ အထူးပင္ စစ္ေရးသာလ်က္ရွိသည္။ ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလတြင္ စတီးဗီးကၽြန္းႏွင့္ မေလးျပည္မႀကီးကို အဂၤလိပ္တို႔ လက္လြတ္လိုက္ရသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔လည္း စစ္မီးကူးစက္လ်က္ရွိေပၿပီ။ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၅ ရက္ေန႔တြင္ အေရွ႕တိုင္း၌ ၿဗိတိသၽွတို႔၏ အႀကီးဆုံးခံတပ္ျဖစ္ေသာ စင္ကာပူခံတပ္ႀကီး က်ဆုံးေလသည္။ မဟာမိတ္တို႔၏ အေရွ႕ပိုင္းအင္အား ၿပိဳကြဲေလသည္။ အဂၤလိပ္၊ အေမရိကန္ႏွင့္ ဒပ္ခ်္တို႔သည္ ဆက္လက္၍ မခုခံနိုင္ၾကေတာ့ေခ်။ ဆူမၾတား၊ ဂ်ာဗားႏွင့္ ဒပ္ခ်္ပိုင္ကၽြန္းမ်ားမွာ တစ္ကၽြန္းၿပီး တစ္ကၽြန္း ဂ်ပန္လက္ေအာက္သို႔ က်ေရာက္ရေလသည္။ ျမန္မာျပည္ဘက္တြင္လည္း ေမလေလာက္တြင္ ဂ်ပန္တို႔သည္ ျမန္မာတစ္ျပည္လုံးကို သိမ္းပိုက္မိေလသည္။ ယင္းသို႔အားျဖင့္ ဂ်ပန္၏ အာဏာစက္ကြင္းမွာ ေျခာက္လအတြင္းတြင္ ပစိဖိတ္ အေနာက္ေတာင္ ေဒသမ်ားကို လြမ္းျခဳံမိေလေတာ့သည္။ အာရွအေရွ႕ေတာင္ပိုင္းတြင္ ၿဗိသိသၽွႏွင့္ မဟာမိတ္နိုင္ငံမ်ား၏ အဆုံးအရွုံးမွာ မ်ားျပားလွသည္။ သဘာဝပစၥည္းမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊ အသီးအႏွံမ်ားျဖင့္ ကုံလုံႂကြယ္ဝေသာ နိုင္ငံမ်ားကို လက္လြတ္လိုက္ရသည္။ျမန္မာျပည္မွ ဆန္ႏွင့္ ေရနံ၊ မလႅာယုကၽြန္းဆြယ္မွ ေကာ္ဖတ္၊ ဒပ္ခ်္ကၽြန္းမ်ားမွ သၾကားစေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ဂ်ပန္တို႔ ရရွိလိုက္ၾကသျဖင့္ ဂ်ပန္တို႔မွာ အင္အား ပိုမိုေတာင့္တင္းသြားေတာ့သည္။ ထို႔အျပင္ စစ္ေရးစစ္ရာတြင္လည္း ဂ်ပန္သည္ ပစိဖိတ္အေနာက္ေတာင္ပိုင္းကို လက္ကိုင္ျပဳထားရသျဖင့္ မ်ားစြာအခြင့္အေရးသာလ်က္ ရွိေလသည္။ ယင္းသို႔ အဘက္ဘက္တြင္ အရွုံးႏွင့္သာ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ္လည္း မဟာမိတ္ နိုင္ငံမ်ားမွာ စိတ္ပ်က္အားေလ်ာ့ျခင္းမရွိဘဲ ဤစစ္ကို မနိုင္မေနဟူေသာ ဇြဲသတၱိျဖင့္ ဆက္လက္တိုက္ခိုက္လ်က္ရွိေလသည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ အငိုက္တြင္ အတိုက္ခံရသျဖင့္ ပထမတြင္ အတန္ပင္ နစ္နာဆုံးရွုံးသြားရေသာ္လည္း ေနာင္တြင္ တျဖည္းျဖည္း အင္အားျပည့္တင္းလာၿပီးလၽွင္ ရန္သူကိုျပန္၍ ထိေရာက္စြာ တိုက္ခိုက္နိုင္ေလသည္။ ဂ်ပန္သည္ ၾသစတီးလီးယား အေရွ႕ေျမာက္ရွိ ေကာ္ရယ္ပင္လယ္ကို စိုးမိုးရန္ ႀကိဳးစားေသာအခါ အေမရိကန္ တပ္မ်ားက အျပင္းအထန္ ခုခံတိုက္ခိုက္သျဖင့္ ဂ်ပန္တို႔၏ ႀကိဳးစားအားထုတ္မွုမွာ အထမေျမာက္ေတာ့ေခ်။ ဤတိုက္ပြဲမွာ ပစိဖိတ္တိုက္ပြဲတြင္ ပထမ အႀကီးက်ယ္ဆုံး တိုက္ပြဲတစ္ပြဲျဖစ္သည္။ ေကာ္ရယ္ပင္လယ္တြင္ အေရးနိမ့္ေသာ ဂ်ပန္တို႔သည္ ပစိဖိတ္အလယ္ပိုင္း အေမရိကန္ စစ္စခန္းတစ္ခုျဖစ္ေသာ မစ္ဒေဝးကဒန္းကို ၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ စစ္သေဘၤာ တပ္ႀကီးျဖင့္ တိုက္ခိုက္ျပန္သည္။ ေလယာဥ္ပ်ံမ်ားလည္း ႏွစ္ဘက္စလုံးမွပင္ ပါဝင္တိုက္ခိုက္ၾကသည္။ ဤတိုက္ပြဲတြင္လည္း ဂ်ပန္တို႔ပင္ အေရးနိမ့္ေလသည္။ ထိုႏွင့္ တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပင္ ဂ်ပန္တပ္သားမ်ားသည္ အလူးရွင္းကဒန္းမ်ားေပၚသို႔ တက္ေရာက္နိုင္ၾကေလသည္။