ျမန္မာ့ နိုင္ငံေရး တဆင့္တိုးတက္ရန္ လိုေသာ ကန္-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး

ေအာင္နိုင္ဦး
The Voice ဂ်ာနယ္ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပထားတ့ဲ အေမရိကန္ ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး သုံးသပ္ခ်က္ေဆာင္းပါး ျဖစ္သည္။
http://thevoicemyanmar.com/index.php?option=com_content&view=article&id=930:2011-12-06-17-13-06&catid=35:perspective&Itemid=56
လာမည့္ ဒီဇင္ဘာ လဆန္းတြင္ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး ကလင္တန္ ျမန္မာနိုင္ငံသုိ႔ လာေရာက္မည္ ျဖစ္သည္။ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး တဦး အေနျဖင့္ နွစ္ေပါင္း ၅၀ အတြင္း ပထမဦးဆံုး အၾကိမ္ လာေရာက္မႈ ျဖစ္သည္။ သမိုင္းဝင္ အလည္အပတ္ဟု ေျပာေနၾကသည္။

ကလင္တန္ လာမည္ ဆို၍ ကြ်န္ေတာ္ ဝမ္းသာမိသည္။ ကြ်န္ေတာ့္ အေနျဖင့္ ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေျပလည္မႈကို အထူး လိုလားသူ ျဖစ္သည္။ အစဥ္တစိုက္လည္း ေျပာေနခဲ့သည္။

ထိုင္းနိုင္ငံ၌ ျဖစ္ေစ၊ ဝါရွင္တန္၌ ျဖစ္ေစ ေတြ႔ဆံုခဲ့ရေသာ အေမရိကန္ အရာရိွမ်ားကို ျမန္မာနိုင္ငံနွင့္ ဆက္ဆံေရး အေသအခ်ာ ျပန္လည္ ထူေထာင္ရန္ တစိုက္မတ္မတ္ တြန္းအားေပး ခဲ့သည္။ အေမရိက၏ ျမန္မာ နိုင္ငံအေပၚ ထားေသာ မူဝါဒမွာ လက္ေတြ႔ မဆန္ေၾကာင္း ေထာက္ျပခဲ့သည္။

၂၀၀၈ ခုနွစ္တြင္ အေမရိကန္ သမၼတ ဘြတ္ရွ္ ထိုင္းနိုင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ ခဲ့သည္။ သူက ျပည္ပေရာက္ နိုင္ငံေရး အဖဲြ႔မ်ားနွင့္ ေန႔လယ္စာ စားခဲ့သည္။ နိုင္ငံေရး အဖဲြ႔အစည္းမ်ားတြင္ မပါဝင္ေတာ့ ေသာ္လည္း ကြ်န္ေတာ့္ကိုပါ ဖိတ္ၾကားခဲ့၍ သမၼတ ဘြတ္ရွ္နွင့္ ေန႔လယ္စာ စားရင္း စကားေျပာခြင့္ ရခဲ့သည္။

ဘန္ေကာက္ရိွ အေမရိကန္ သံရံုးမွ သံအရာရိွက ကြ်န္ေတာ့္အား ထမင္းစားပဲြသုိ႔ ဖိတ္စဥ္က ကြ်န္ေတာ္က အေမရိကန္ရဲ့ ျမန္မာ နိုင္ငံအေပၚ ထားတဲ့ မူဝါဒကို မၾကိဳက္ဘူး၊ သမၼတကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဝဖန္လုိ႔ ရမလားလုိ႔ ေမးေတာ့ သူက ရယ္ျပီး သံတမန္ဆန္ဆန္ ေဝဖန္ရင္ေတာ့ ရပါတယ္လုိ႔ ျပန္ေျပာခဲ့တာ မွတ္မိေနသည္။

ထမင္းစားပဲြတြင္ တက္ေရာက္ေသာ ျမန္မာ အတိုက္အခံမ်ား အားလံုး နီးပါးက သမၼတ ဘြတ္ရွ္အား ျမန္မာ စစ္အစိုးရကို ဖိအားေပးရန္ ေတာင္းဆို ၾကသည္။ ကြ်န္ေတာ္က ျမန္မာ စစ္အစိုးရနွင့္ စကားေျပာရန္ တိုက္တြန္းသည္။

ဘြတ္ရွ္က သူ့အေနနွင့္ (ဆူဒန္သမၼတ) ဘာရီွယာနွင့္ စကားေျပာခဲ့ ဖူးသည္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးၾကီး သန္းေရွြနွင့္ေတာ့ မေျပာလိုဟု ကြ်န္ေတာ့္အား ျပန္ေျပာခဲ့သည္။

ဘာရီွယာမွာ ဆူဒန္နိုင္ငံ ျပည္တြင္းစစ္ နွစ္အနည္းငယ္ အတြင္း လူနွစ္သိန္းေက်ာ္ ေသေစရန္ တာဝန္ရိွသည္ဟု ယူဆသည့္အတြက္ ICC ေခၚ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ တရားရံုးေတာ္မွ တရားစဲြဆို၊ ဖမ္းဆီးရန္ ဝရမ္းထုတ္ခံ ထားရသူ ျဖစ္သည္။

ဘြတ္ရွ္ စကားေၾကာင့္ ကြ်န္ေတာ့္စိတ္ထဲ ကသိကေအာက္ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ Double standard ဟု ထင္မိေသာေၾကာင့္ပင္။

သုိ႔ေသာ္ ဘြတ္ရွ္ သမၼတသက္တမ္း မကုန္မီမွာပင္ ျမန္မာနိုင္ငံ မူဝါဒကို ေျပာင္းရန္ ေျခလွမ္းစေနျပီ ျဖစ္သည္။ နာဂစ္ မုန္တိုင္းကာလ အတြင္း အေမရိကတုိ႔သည္ ျမန္မာနိုင္ငံနွင့္ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ထူေထာင္ရန္ လိုေၾကာင္း နားလည္ခဲ့ရသည္။

ကယ္ဆယ္ေရး ပစၥည္းမ်ား၊ ရိကၡာမ်ားနွင့္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနေသာ အေမရိကန္ ကယ္ဆယ္ေရး စစ္သေဘၤာမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံ ေရပိုင္နက္ အတြင္းသုိ႔ ဝင္ခြင့္ မရခဲ့။ နာဂစ္ ဒုကၡသည္မ်ား အတြက္ အကူအညီ ပစၥည္းမ်ားကို သြားေရာက္ ေပးပုိ႔ေသာ အေမရိကန္ ပစိဖိတ္ေဒသ ေရတပ္တပ္မႉး အက္မရယ္ ကီတင္း (Admiral Keating) နွင့္ ထိုင္းနိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အေမရိကန္ သံအမတ္ အဲရစ္ဂြ်န္တုိ႔ ရန္ကုန္တြင္ ၃ နာရီေက်ာ္ မွ်သာ ေနခြင့္ ရခဲ့သည္။

ေနာက္ဆံုး ဘြတ္ရွ္ သမၼတ သက္တမ္း မကုန္မီ ေျခာက္လ အလိုတြင္ အေမရိကန္ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီးဌာနမွ ျမန္မာနိုင္ငံ မူဝါဒ ေျပာင္းလဲေရးကို စတင္ျပင္ဆင္ ေနခဲ့ျပီ ျဖစ္သည္။

သမၼတ ဘြတ္ရွ္အျပီး သမၼတ အိုဘားမား တက္လာေသာ္လည္း ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး လိပ္ခဲတည္းလည္း ျဖစ္ေန ခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ မနွစ္က ေရြးေကာက္ပဲြ နွင့္အတူ ေပၚေပါက္လာေသာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ေၾကာင့္ ျမန္မာ နိုင္ငံအတြင္း အေျပာင္းအလဲမ်ား စတင္ လာသည္။ ယင္းသည္ပင္ ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ဦးေမာ့ရန္ လမ္းခင္း ေပးခဲ့သည္။

လြန္ခဲ့သည့္ ေျခာက္လခန့္မွစ၍ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္လာျပီး ေနာက္ပိုင္း အေမရိကန္ အရာရိွမ်ား ျမန္မာနိုင္ငံသုိ႔ လာေရာက္ လည္ပတ္မႈမ်ား စိပ္လာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ နိုင္ငံျခားေရး ဝန္ၾကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္လည္း ဝါရွင္တန္၊ နယူးေယာက္ တုိ႔တြင္ အေမရိကန္ အစိုးရ အရာရိွမ်ားနွင့္ အၾကိမ္ၾကိမ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့သည္။

ယခု ကလင္တန္ လာေတာ့မည္။ နွစ္နိုင္ငံလံုးက ဆက္ဆံေရး ပိုမို ေကာင္းမြန္ လာေစရန္ ဆႏၵရိွေနသည့္ အခ်က္မွာ သံသယျဖစ္ဖြယ္ မရိွပါ။

ကလင္တန္ လာရံုျဖင့္ ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေျပလည္သြားမည္ မဟုတ္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈကိုလည္း ရုပ္သိမ္း သြားမည္ မဟုတ္။ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ရန္ အလားအလာ ေကာင္းေသာ ေျခလွမ္းအစသာ ျဖစ္နိုင္သည္။ အေမရိကတုိ႔ အေနျဖင့္ လူ့အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္မ်ား၊ ဒီမိုကေရစီေရးမ်ားကို ေဆြးေနြးမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းတုိ႔သည္ အေမရိက တုိ႔၏ ျမန္မာနိုင္ငံေပၚ ထားရိွေသာ မူဝါဒ၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္ပင္ ျဖစ္သည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုမည္ ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ ကခ်င္ကိစၥကို အထူး ေျပလည္ေစခ်င္ ၾကသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ ဘက္မွလည္း အေမရိကန္တုိ႔မွာ ျမန္မာနိုင္ငံ အေပၚ ခ်မွတ္ထားေသာ ဖက္ဒရယ္ အေထြေထြ ပိတ္ဆုိ႔ေရး ဥပေဒ ငါးခုနွင့္ သမၼတ၏ ပိတ္ဆုိ႔မႈ အမိန့္ ေလးခုတုိ႔ကို ရုပ္သိမ္းေပး ေစလိုသည္။ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ တိုးတက္မႈသည္ အျမန္အဆန္ မျဖစ္နိုင္။ အလားတူပင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ ေျပလည္ေရး သည္လည္း တဆင့္ခ်င္း သြားရမည့္ ကိစၥရပ္မ်ား ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ အစိုးရဘက္မွ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံ ေနရေသာအက်ဥ္းသားမ်ား လွြတ္ေပးရန္ လိုသည္။

တိုင္းရင္းသားမ်ားနွင့္ ေျပလည္ေရးကို အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ပထမဦးဆံုး အေနျဖင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ လြန္ခဲ့သည့္ တပတ္က ျမန္မာအစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ မီးရထား ဝန္ၾကီး ဦးေအာင္မင္း၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔မ်ား ျဖစ္ေသာ ရွမ္း၊ ကရင္၊ ခ်င္း၊ ကယားနွင့္ ကခ်င္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖင့္ ရင္းရင္းနီွးနီွး ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေနြးခဲ့သည္။ SSA နွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ရေတာ့မည္။ ေဆြးေနြးပဲြမ်ားကို မ်က္ျမင္ကိုယ္ေတြ႔ ၾကံုေတြ႔ခဲ့ရ ေသာ္လည္း နွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ ၾကာခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ကို ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ရပ္ရန္ မလြယ္ကူဟု ကြ်န္ေတာ္ နားလည္သည္။ တထစ္ခ်င္း သြားရမည္ ျဖစ္သည္။ ဤ အေျခအေနမ်ားကို အေမရိကတုိ႔ အေနျဖင့္ နားလည္ အသိအမွတ္ ျပဳရမည္ ျဖစ္သည္။

၂၀၁၄ ခုနွစ္ ျမန္မာနိုင္ငံ အာဆီယံဥကၠ႒ ရာထူးကို လက္ခံယူေသာ အခါ၌ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ဆက္ဆံေရးသည္ တကမၻာလံုးနွင့္ ပံုမွန္ ျဖစ္သြားျပီဟု ဆိုနိုင္ပါမည္။ ထုိ႔အျပင္ ၂၀၁၄ အျပီး ၂၀၁၅ ခုနွစ္ တြင္ AEC ေခၚ အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အျမံုလည္း ျဖစ္လာရန္ ရိွေနသည္။ ယခုအခါ အေနာက္နိုင္ငံမ်ား အေနျဖင့္ AEC ေအာင္ျမင္ေရး အတြက္ အကူအညီ ေပးေနသည္ ျဖစ္ရာ အာဆီယံ အေနျဖင့္ ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ပိုေကာင္းလာေစရန္ အထူး လိုလားေနပါသည္။ ဆက္ဆံေရး မေျပလည္ပါက ၂၀၁၄ နွင့္ ၂၀၁၅ ခုနွစ္မ်ား အတြက္ ျပႆနာမ်ား တက္လာနိုင္စရာ ရိွပါသည္။

ထုိ႔ေၾကာင့္ ျမန္မာ - အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူးနွင့္ AEC ဘက္မွ ၾကည့္လွ်င္လည္း ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ရန္ အေရးပါ လာေၾကာင္း သိသာလွ ပါသည္။ AEC ကိစၥ ကူညီရန္ အေမရိကဘက္မွ ခ်မွတ္ထားေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကို ပံုစံေျပာင္းရန္ လိုအပ္မည္။ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အာဆီယံ ဥကၠ႒ ရာထူးနွင့္ AEC ျဖစ္ေပၚေရးအတြက္ တာဝန္ယူမႈ တုိ႔သည္ ျမန္မာနိုင္ငံ၏ လူ့အခြင့္အေရးမ်ား တိုးတက္ ျဖစ္ေပၚမႈ၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနွင့္ ဒီမိုကေရစီတုိ႔နွင့္ တိုက္ရိုက္ အခို်းက်ေနရာ အေမရိကတုိ႔ အေနျဖင့္ လက္ေတြ႔က်က် ကူညီရန္ လိုအပ္ေပသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံ အေပၚ အေမရိကမွ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကို ကြ်န္ေတာ္ ေထာက္ခံခဲ့ဖူး ပါသည္။ ထိုစဥ္က ထိုပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား၏ အနာဂတ္တြင္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ျမန္မာ နိုင္ငံအတြက္ အခက္အခဲမ်ားနွင့္ ပထဝီနိုင္ငံေရး ခိ်န္ခြင္လွ်ာ ေျပာင္းလဲနိုင္မႈမ်ားကို ကြ်န္ေတာ္ မစဥ္းစားခဲ့ပါ။ စစ္အစိုးရအား အျပစ္ေပးေရး ကိုသာ စဥ္းစားခဲ့ပါသည္။ အတိုက္အခံမ်ားလည္း ကြ်န္ေတာ္ ကဲ့သုိ႔ပင္ ျဖစ္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ သုိ႔ေသာ္ ဒီမိုကေရစီေရးနွင့္ လူ့အခြင့္အေရး တိုးတက္မႈကို ထိန္းသိမ္းရန္ စီးပြားေရး တိုးတက္မႈလည္း လိုအပ္သည္။

ထုိ႔အတြက္ ဆူးေျငာင့္ ခလုတ္ ျဖစ္ေနေသာ စီးပြားေရး ပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ားကို ဖယ္ရွားရမည္။ ျမန္မာ အစိုးရနွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံ အတိုက္အခံ ပါတီမ်ား အားလံုး ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုသည္။ (The country heeds the help of ethic groups as well.) ထိုသုိ႔ ပူးေပါင္းမႈတြင္ အေမရိကတုိ႔၏ ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္မႈလည္း လိုအပ္သည္။

ဗီယက္နမ္နွင့္ အေမရိကန္တုိ႔ ဆက္ဆံမႈ ေျပလည္ေရး အတြက္ တထစ္ခ်င္း တိုးတက္ေအာင္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈ ကဲ့သုိ႔ပင္ ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးကိုလည္း တထစ္ခ်င္း ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုပါသည္။

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သလို ၂၀၁၄ ခုနွစ္ကို ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ေျပလည္ေရးနွစ္ အျဖစ္ ရည္မွန္းခ်က္ ထားသင့္သည္။ ထိုအဆင့္သုိ႔ ေရာက္ရန္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ေရး ဒိုင္ယာေလာ့၊ အျပန္အလွန္ အေလွ်ာ့ေပးမႈမ်ား အေလးထား ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုသည္။ မိမိတုိ႔၏ ရပ္တည္ခ်က္မ်ား ေပၚတြင္ စံုရပ္ေနမႈမ်ား ေရွာင္သင့္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ဆိုေသာ္ ကန္ - ျမန္မာ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္မႈသည္ ျမန္မာနိုင္ငံ တခုလံုး၏ အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။

(ေအာင္နိုင္ဦးသည္ ဗဟုဖံြ႔ျဖိဳးမႈ အဖဲြ႔၏ ဒုတိယ ဒါရိုက္တာ ျဖစ္သည္။ ဤေဆာင္းပါးပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ သူ၏ အာေဘာ္မ်ားသာ ျဖစ္၍ ဗဟုအဖဲြ႔၏ အာေဘာ္မ်ား မဟုတ္ပါ။)