အေျခခံ PLC Function မ်ား

RS Reset-Set Flip Flop အေၾကာင္း

ကဲ ဒီတစ္ခါ RS Flip Flop ေလးအေၾကာင္း ဆက္ေၿပာၾကရေအာင္..။ RS Flip Flop က SR Flip Flop နဲ႔ အလုပ္လုပ္ပုံ ေၿပာင္းၿပန္ပါ။

Symbol ပုံေလးမွာ ၿပထားသလုိပဲ Input "R" ရဲ႕ signal state "1" နဲ႔ Input "S" ရဲ႕ signal state "0" ရတဲ့အခ်ိန္မွာ RS Flip Flop ဟာ reset ၿဖစ္ပါမယ္။ အၿပန္အ လွန္အားၿဖင့္ Input "R" ရဲ႕ signal state ဟာ "0" ၿဖစ္ၿပီး Input "S" ရဲ႕ signal state "1" ရတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ Flip Flop ဟာ set ၿပန္ၿဖစ္သြားပါတယ္။ အကယ္၍ Input "R" ေရာ "S" ေရာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ႕ signal state "1" ၀င္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေတာ့ Flip Flop ဟာ သူရဲ႕ အလုပ္လုပ္ပုံ အစီအစဥ္အတိုင္း ေဆာင္႐ြက္ၿပီး သက္ ဆိုင္ရာ address က အေၿပာင္းအလဲ မ႐ိွပဲ "set value" အေနနဲ႔ တည္ေနပါမယ္။ S (Set) ႏွင့္ R (Reset) instructions ေတြဟာ RLO value "1" ၿဖစ္ေနခ်ိန္မွာသာ အလုပ္လုပ္ေဆာင္ၿပီး RLO တန္ဖိုး "0" ၿဖစ္ေနခ်ိန္ တြင္ေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ address ကအေၿပာင္းအလဲ မ႐ိွပဲ တည္႐ိွေနပါလိမ့္မယ္။

Example ပံုေလးကို ၾကည့္လိုက္ပါဦး။ Input I 0.0 ရဲ႕ signal state "1" နဲ႔ I 0.1 signal state "0" ရခ်ိန္မွာ "Memory bit M0.0" ဟာ "set" ၿဖစ္သြားၿပီး output Q 4.0 မွာ "0" အေနနဲ႕ reset ၿဖစ္ပါမယ္။ အၿခားနည္းအားၿဖင့္ Input I 0.0 ရဲ႕ signal state "0" ႏွင့္ I 0.1 ရဲ႕ signal state "1" ရလာသည့္ အခ်ိန္မွာေတာ့ Memory bit M 0.0 ဟာ set ၿဖစ္သြားၿပီး Output Q 4.0 မွာ "1" အေနနဲ႔ set ကို ထုတ္ေပးပါတယ္။ Input ႏွစ္ခုစလုံးရဲ႕ signal state ေတြ "0" ၿဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ မည္သည့္ေၿပာင္းလဲမွဳမွ မ႐ိွပဲ Input ႏွစ္ခုစလုံး အတူတူ "1" ရတ့ဲအခ်ိန္မွာေတာ့ Memory bit M 0.0 ဟာ set ၿဖစ္သြားၿပီး Output Q 4.0 မွာ "1" ကုိထုတ္ေပးပါမယ္။

Reset Coil Function

ဆက္ၿပီးေတာ့ Reset Coil အေၾကာင္းေလး ေဆြးေႏြးၾကစို႕။ Reset Coil ဟာ Set Coil နဲ႕ ေၿပာင္းၿပန္ပါ။

Reset Coil ဟာလည္း လက္႐ိွ Instruction ရဲ႕ RLO "1" ႐ိွခ်ိန္မွာ coil ဆီကို power စီးဆင္းသြားၿပီး အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ RLO တန္ဖိုး "1" ရ႐ိွခ်ိန္မွာ သက္ ဆိုင္ရာ address က activate ၿဖစ္သြားၿပီး "0" ကို reset လုပ္ပါတယ္။ "RLO" value "0" ဆိုရင္ေတာ့ "coil" ဆီကို "power" စီးဆင္းၿခင္းမ႐ိွပဲ မူလအတိုင္း မေၿပာင္းလဲပဲ တည္ေနပါတယ္။

သက္ဆိုင္ရာ Reset Coil ရဲ႕ address ဟာ Timer တစ္ခုၿဖစ္ႏိုင္သလုိ Counter တစ္ခုလည္း ၿဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ Timer ၿဖစ္ခဲ့ရင္ သူရဲ႕ timer value ကေန "0" အ ၿဖစ္ reset လုပ္မွာၿဖစ္ၿပီး "Counter" တစ္ခု ၿဖစ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္လည္း သူရဲ႕ counter value က "0" အေနနဲ႕ reset လုပ္သြားမွာပါ။ Example ရဲ႕ network 2 နဲ႕ 3 မွာ ၾကည့္လုိက္ပါ။

Network No 1 မွာဆိုရင္ Input I 0.0 နဲ႕ I 0.1 တို႕ရဲ႕ signal state "1" ရတဲ့အ ခ်ိန္ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 ရဲ႕ signal state "0" ၿဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ "Output Q 4.0" ဟာ "0" အေနနဲ႔ reset ၿဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့အခ်ိန္ RLO value "0" ဆိုရင္ ေတာ့ Q 4.0 ဟာ ဘာမွေၿပာင္းလဲမွဳ မ႐ိွပဲမူလ siganl state အတိုင္း တည္႐ိွေနပါမယ္။

Network No 2 မွာေတာ့ Reset Coil address ေနရာမွာ "Timer" အသုံးၿပဳေရး သားထားတာပါ။ Input I 0.3 ရဲ႕signal state "1" ရခ်ိန္မွာ "Timer" စတင္ run ၿပီး "0" အေနနဲ႔ reset လုပ္ပါတယ္။

Network No 3 မွာလည္း Rest Coil address ေနရာမွာ Counter ကို ထည့္ေရး ထားပါတယ္။ Input I 0.4 ရဲ႕ signal state "1" ၿဖစ္ခ်ိန္မွာေတာ့ "Counter" က စတင္ "count" လုပ္ၿပီး "count value" ၿပည့္တဲ့အခ်ိန္ မွာ "0" ကို reset လုပ္သြား မွာပါ။ 

Set Coil Function

ဒီတစ္ေန႕ေတာ့ Bit Logic Instruction ေတြထဲက ေနာက္ဆက္တြဲ Function တစ္ ခုၿဖစ္တဲ့ Set Coil အေၾကာင္းကို ဆက္လက္ေၿပာၾကရေအာင္။



"Set Coil" ဟာ လက္႐ိွ "Instruction" ရဲ႕ RLO "1" ၿဖစ္ေနခ်ိန္မွာသာ "Coil" ဆီ ကို "Power" စီးဆင္းသြားၿပီး အလုပ္ လုပ္ပါတယ္။ RLO value "1" ရသည့္အခ်ိန္ မွာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ "address" က "1" အေနနဲ႕ "set" ၿဖစ္သြားၿပီး "RLO" ရဲ႕ value "0" နဲ႕ ညီေနတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ မည္သည့္အက်ဳိးသက္ေရာက္မွဳမွ မ႐ိွပဲ သတ္မွတ္ထားတဲ့ address ဟာ မေၿပာင္းမလဲ တည္႐ိွေနပါမယ္။


Example ပုံေလးကို ၾကည့္လိုက္ပါ။ Input I 0.0 နဲ႕I 0.1 တို႕ရဲ႕ signal state "1" ရတဲ့အခ်ိန္ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 ရဲ႕ signal state "0" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ Output Q 4.0 ဟာ "1" ရ႐ိွၿပီး set ၿဖစ္သြားပါမယ္။ RLO value "0" ဆိုရင္ေတာ့ Output Q 4.0 ရဲ႕ signal state ဟာ အေၿပာင္းအလဲမ႐ိွပဲ မူလအတိုင္း တည္႐ိွေနပါ လိမ့္ မယ္။ 

Output Coil အေၾကာင္း

ဒီတစ္ေခါက္ေတာ့ Bit Logic Instructions ေတြထဲက ေနာက္ function တစ္ခုၿဖစ္ တဲ့ Output Coil အေၾကာင္း ဆက္ရေအာင္...။

Output coil အလုပ္ လုပ္ပုံဟာ relay logic diagram နဲ႕ အတူတူပါပဲ ။ RLO value "1" နဲ႕အတူ Coil ဆီကို လွ်ပ္စစ္ စီးဆင္းသြားတဲ့အခ်ိန္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ address မွာ "1" ရ႐ိွၿပီး set ၿဖစ္သြားပါတယ္။ RLO value "0" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ ေတာ့ Coil ဆီကို Power စီးဆင္းမွဳ ရပ္တန္႕သြားၿပီး သက္ဆိုင္ရာ address မွာ လည္း "0" အေနနဲ႕ set ၿပန္ၿဖစ္သြားပါတယ္။
Output Coil ေတြကို Program ေရးသားရာမွာ Ladder rung ရဲ႕ ညာဘက္ အစြန္ ဆုံး ေနရာတြင္သာ ထားသိုေရးသား ရပါတယ္။ Output Coil မ်ားကို network (သို႕မဟုတ္) rung တစ္ခုတည္းမွာတြင္ multiple output elements အေနၿဖင့္ maximum 16 ခုထိ ေရးသားႏိုင္ပါတယ္။ Output ရဲ႕ negated ကို လုိခ်င္ ရင္ ေတာ့ Invert power flow element ၿဖစ္တဲ့ "NOT logic" ကို အသုံးၿပဳၿပီး ေရး သားႏိုင္ပါတယ္။

Example ပံုေလးမွာ ၾကည့္လိုက္ပါ။ I 0.0 နဲ႕ I 0.1 တို႕ရဲ႕ signal state "1" ၿဖစ္ ေနတဲ့အခ်ိန္ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 signal state "0" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ output Q 4.0 ဟာ "1" အေနၿဖင့္ set ၿဖစ္သြားပါတယ္။ Output Q 4.1 အတြက္ကေတာ့ I 0.3 ေပၚမွာ ထပ္မံမူတည္ ေနပါတယ္။
I 0.0 နဲ႕ I 0.1 တို႕ရဲ႕ siganl state "1" ၿဖစ္ေနစဥ္မွာပဲ I 0.3 ရဲ႕ signal state လည္း တၿပိဳင္နက္ "1" ၿဖစ္ေနခ်ိန္မွာ Output Q 4.1 ဟာ "1" အေနနဲ႕ set ၿဖစ္ မွာပါ၊ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 ရဲ႕ signal state "0" ႏွင့္ I 0.3 ရဲ႕ signal state ဟာ "1" တ ၿပိဳင္နက္ ၿဖစ္သည့္အခ်ိန္တြင္ Output Q 4.1 လည္း "1" အေနၿဖင့္ set ၿဖစ္သြား ပါတယ္။  

NOT Logic အေၾကာင္း

ဒီတစ္ၾကိမ္မွာ Bit logic Insturctions ထဲက ေနာက္ function တစ္ခုၿဖစ္တဲ့ NOT logic အေၾကာင္း ေၿပာၾကစို႕..။



NOT logic ဟာ Invert Power Flow ၿဖစ္ၿပီး ၀င္လာတဲ့ Input signal state ရဲ႕ ေၿပာင္းၿပန္ value ကို RLO value အၿဖစ္ ထုတ္ေပးပါတယ္။
"NOT" logic ကို မိမိ Inverse ၿပဳလုပ္လိုေသာ Input points မ်ားနဲ႕ series ခ်ိတ္ ဆက္ေရးသားေလ့ ႐ိွပါတယ္။

Example မွာ ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ Input I 0.0 ရဲ႕ signal stae "1" (သို႕မဟုတ္) Input I 0.1 နဲ႕ I 0.2 တို႕ရဲ႕signal state "1" ၿဖစ္တ့ဲအခ်ိန္ မွာ "NOT logic" (Invert Power flow) ေၾကာင့္ Output Q 4.0 ရဲ႕ signal state ဟာ "0" ရ႐ိွ ပါတယ္။ ၀င္ေရာက္လာတဲ့ Input values နဲ႕ RLO value ဟာ ေၿပာင္းၿပန္ပါ။
အၿခား တစ္နည္းအားၿဖင့္ ေၿပာမယ္ဆိုရင္ Input I 0.0 ရဲ႕ signal stae "0" (သို႕မဟုတ္) Input I 0.1 နဲ႔ I 0.2 တို႕ရဲ႕signal state "0" ၿဖစ္တ့ဲအခ်ိန္ မွာ Output Q 4.0 ရဲ႕ signal state value "1" ၿပန္ ရပါမယ္။ Input value "0" မွာ RLO value "1" ေပါ့..။ 

XOR Bit "Exclusive OR"

ဒီေန႕ေတာ့ Big Logic Instructions ေတြထဲက တတိယ function ၿဖစ္တဲ့ XOR logic အေၾကာင္း ေၿပာေပးသြားပါမယ္။

XOR function ရ႐ိွဖို႕အတြက္ Normally Open Contact နဲ႕ Normally Closed Contacts ေတြကို ေအာက္မွာ ေဖာ္ၿပထားတဲ့အတိုင္း ခ်ိတ္ဆက္ ေရးသားေပးရ ပါတယ္။




XOR (Bit Exclusive OR) ရဲ႕အလုပ္လုပ္ပုံမွာ သက္ဆိုင္ရာ "address" ႏွစ္ခု ရဲ႕ signal state ေတြ မတူညီတဲ့အခ်ိန္ RLO value "1" ရ႐ိွေစပါတယ္။ Example ပုံေလးကို ၾကည့္ပါ။

(I 0.0 = "0" AND I 0.1="1") သို႕မဟုတ္ (I 0.0="1" AND I 0.1="0") ၿဖစ္တဲ့ အခ်ိန္မွာ RLO value "1" ရၿပီး Q 4.0 ဟာ "1" ၿဖစ္သြားလ်က္ Output ထြက္လာ ပါတယ္။ "Q" point က Output Address ကို ဆိုလိုတာပါ။ ေအာက္မွာ Exclusive OR Gate ရဲ႕ "Truth Table" ေလးပါ ထည့္ေပးလုိက္ပါတယ္။

Normally Closed Contact အေၾကာင္း

ဒီတစ္ခါ Bit Logic Instructions ထဲက ဒုတိယ Function ၿဖစ္တဲ့ Normally Closed Contact အေၾကာင္းေဆြးေႏြးပါမယ္။

(Normally Closed Contact) ကို ဥပမာေပးရရင္ ပိတ္ေနတဲ့ ခလုတ္နဲ႕ အတူ တူပါပဲ။ Symbol မွာေဖာ္ၿပထားတဲ့ အတိုင္း သက္ဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ေပးထား တဲ့ "address" မွာ "0" နဲ႕ညီတဲ့အခ်ိန္ Contact ဟာ ထိကပ္ၿပီး (result of logic operation) RLO value "1" ၿဖစ္သြားပါတယ္။ Program မွာ ေရးသားထားတဲ့ ladder rail က Contact မွာ Power ၿဖတ္စီးေနသလုိ အၿပင္က Physical ကိရိယာရဲ႕ Contact ကလည္း လွ်ပ္စစ္ စီးဆင္းေနပါတယ္။

သတ္မွတ္ထားတဲ့ "address" ရဲ႕ signal state "1" ၿဖစ္သြားတဲ႕အခ်ိန္ Contact Point ဟာ Activate ၿဖစ္ၿပီး ထိကပ္ၿခင္း မ႐ိွေတာ့ပဲ ကြာသြားၿပီး Power စီးဆင္းမွဳလည္း ရပ္သြားပါတယ္။ အၿပင္က Physical ကိရိယာမွာလည္း လွ်ပ္စစ္ စီးဆင္းမွဳ ရပ္တန္႕သြားပါၿပီ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ RLO value ဟာလည္း "0" ၿဖစ္ေနပါ ၿပီ။

Normally Closed Contact ဟာ Normally Open Contact နဲ႕ သေဘာတရား ခ်င္း ေၿပာင္းၿပန္ၿဖစ္ပါတယ္။

Normally Closed Contact ကိုလည္း RLO bit ေတြႏွင့္ "AND logic" အၿဖစ္ series ခ်ိတ္ဆက္ေရးသား ႏိုင္သလို "OR logic" အေနၿဖင့္ parallel ခ်ိတ္ဆက္ ေရးသားႏိုင္ပါတယ္။

Example ပံုေလးမွာ ၾကည့္ပါ။ Inputs I 0.0 ႏွင့္ I 0.1 တို႕ရဲ႕ signal state "1" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 signal state "0" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ RLO value "1" ရ႐ိွၿပီး Power လွ်ပ္စစ္ၿဖတ္သန္း စီးဆင္းသြားပါတယ္။ အၿခားတနည္း အားၿဖင့္ Inputs I 0.0 ႏွင့္ I 0.1 တို႕ရဲ႕ signal state "0" ၿဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 signal state "1" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ RLO value "0" ရ႐ိွၿပီး Power လွ်ပ္စစ္ စီးဆင္းမွဳလည္း ရပ္တန္႕သြားပါတယ္။ 

Normally Open Contact အေၾကာင္း

ဒီေန႔မွာေတာ့ Logic Instructions ေတြထဲက ပထမဆုံး Function တစ္ခုၿဖစ္တဲ့ Normally Open Contact အေၾကာင္း ေၿပာသြားပါမယ္။

(Normally Open Contact) ကို ဥပမာေပးရရင္ ပြင့္ေနတဲ့ ခလုတ္နဲ႕ အတူတူပါပဲ။ Symbol မွာ ၿပထားတဲ့ အတိုင္း သက္ဆိုင္ရာ သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ "address" မွာ "1" နဲ႕ ညီသြားတဲ့ အခ်ိန္ Contact ဟာ Activate ၿဖစ္သြားပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ မွာ (result of logic operation) RLO value "1" ၿဖစ္ေနၿပီး program မွာေရး သားထားတဲ့ ladder rail က Contact ကို Power ၿဖတ္စီးသြားသလို အၿပင္က Physical ကိရိယာရဲ႕ Contact ကလည္း ထိကပ္ၿပီး လွ်ပ္စစ္စီးဆင္း ေနပါတယ္။

သတ္မွတ္ထားတဲ ့"address" ရဲ႕ signal state "0" နဲ႕ညီသြားခ်ိန္မွာ Contact point ဟာ ထိကပ္ၿခင္း မ႐ိွေတာ့ပဲ ကြာသြားၿပီး Power စီးဆင္းမွဳလည္း ရပ္သြား ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ RLO value ဟာလည္း "0" ၿဖစ္ေနပါၿပီ။

Normally Open contact ႏွင့္ RLO bit ေတြကို "AND logic" အေနၿဖင့္ series ခ်ိတ္ဆက္ေရးသားႏိုင္သလို "OR logic" အေနၿဖင့္ parallel ခ်ိတ္ဆက္ေရးသား ႏိုင္ပါတယ္။

Example ပုံေလးကို ၾကည္႕ပါ။ Inputs I 0.0 ႏွင့္ I 0.1 တို႕ရဲ႕ signal state "1" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္ (သို႕မဟုတ္) I 0.2 ရဲ႕ signal state "1" ၿဖစ္တဲ့အခ်ိန္မွာ Power လွ်ပ္စစ္ ၿဖတ္သန္းစီးဆင္း သြားပါတယ္။

"I" ဆိုတာက Input ကို ကိုယ္စားၿပဳတာပါ။ "0.0" ကေတာ့ Input address ရဲ႕ နံပါတ္ ၿဖစ္ပါတယ္။ ေ႐ွ႕က "0" ဟာ "Byte 0" ကို ဆိုလိုၿပီး ေနာက္က "0" က ေတာ့ "Bit 0" ကို ဆိုလိုတာပါ။ Input Address, Output Address, Bit, Byte နဲ႕Word ေတြ အေၾကာင္းကို ေနာက္ပိုင္းမွာ အေသးစိတ္ ဆက္လက္ေရးသားေပး သြားပါမယ္။